हङकङलाई पुनः चम्कन दिऔँ
हङकङ राष्ट्रिय सुरक्षा कानुनले ‘एक देश’को आधारलाई सर्वोपरि मानी ‘दुई प्रणाली’को अन्तरलाई उच्चतम हदसम्म समावेश गरी राष्ट्रिय सुरक्षासँगै हङकङ निवासीको मानव अधिकार र स्वतन्त्रताका बीच उचित सन्तुलन कायम गरेको छ।
२८ असार २०७७ आइतबार
कोभिड–१९: नियन्त्रणका प्रयास
हाल सम्पन्नताको शिखर चुम्न सफल राष्ट्रहरूले एकैपटक रातारात सम्पन्नता हासिल गरेका होइनन्। यसका लागि उनीहरूले विज्ञान र वैज्ञानिकप्रति गरेको विश्वासका साथै सोहीअनुसारको त्याग र लगानीको प्रतिफल हो।
परीक्षा स्थगन हुँदा सबै विद्यार्थी खुसी छन् ?
जुनसुकै तहका विद्यार्थीलाई पनि परीक्षा भन्नेबित्तिकै एक किसिमको डर सिर्जना हुने र सोहीअनुरूप तयारीमा लाग्ने हाम्रो शैक्षिक संस्कार छ । यस्तो अवस्थामा परीक्षा नै दिन नपाई मूल्यांकन गर्ने आधार अर्कै भइदिँदा धेरैजसो विद्यार्थीमा नैराश्यता उत्पन्न भएको छ ।
मुलुक स्तरोन्नतिको अर्थ
‘न्युन मध्यम आय’ समूहमा समावेश हुन आवश्यक सीमा १ हजार ३६ अमेरिकी डलर रहेकामा नेपालको प्रतिव्यक्ति कुल राष्ट्रिय आय १ हजार ९० अमेरिकी डलर पुगेकाले यस वर्ष स्तरोन्नति सम्भव भएको हो।
नेपाल–भारत समस्याको समाधान
स्पष्ट रणनीति, दृढता र प्रमाणहरूका आधारमा भारतसँग वार्ताको तयारी गर्ने र वार्ताका लागि ऊ तयार भएन भने अन्तर्राष्ट्रिय मध्यस्थ राष्ट्रहरूको सहयोग र दबाबमा फेरि पनि वार्ताका लागि भारतलाई बाध्य पार्नुपर्ने एकमात्रै विकल्प छ।
महामारीको उदय, पुनरावृत्ति र अवसान
विगत घटनाले के पनि देखाएका छन् भने ठूलो मानवीय र आर्थिक क्षति पु-याएका महामारी मौसमी होइनन्।
दुई लाख शिक्षकमाथि अत्याचार
विगतमा अतिरिक्त फाइदाको भागिदार शिक्षकलाई नबनाउने विद्यालय सञ्चालकले अहिले सेवा दिन तयार हुँदाहुँदै शिक्षकलाई खाइपाइ आएको सुविधा दिन पछि हट्नु कुनै अर्थमा पनि जायज होइन।
सार्वभौमिकताको मूल्यमा एमसिसी
सार्वभौम राज्य नेपालको आफ्नै कानुन हुँदाहुँदै नेपाल राज्यभित्रै अन्तर्राष्ट्रिय कानुनबमोजिम यो सम्झौता कार्यान्वयन गर्नु पनि संसद्को अवहेलना हो।
प्रभावकारिताको कसीमा अनलाइन कक्षा
सामुदायिक विद्यालयका शिक्षक–शिक्षिकामा रहेको शिक्षणलाई जागिरका रूपमा मात्र लिने प्रवृत्तिले लकडाउनमा आफ्ना विद्यार्थीलाई कसरी शिक्षणस“ग जोड्ने भन्ने विषयमा कुनै तदारुकता पाइँदैन।
नेकपा विवादकाे निकास महाधिवेशन
एकातिर पार्टी एकता प्रकिया टुंगिएको छैन भने अर्कातिर पार्टी सदस्यको अभिलेखसम्म व्यवस्थित छैन, मनोवैज्ञानिक रूपमा पार्टीभित्र अन्तरघुलन भएको छैन । पदीय भागबन्डा त घोषित रूपमा जारी छ । यस्ता चुनौतीलाई कसरी व्यवस्थित गर्छ, त्यसमै नेकपाको भविष्य निर्भर हुन्छ ।
दार्चुलाले पायो अभिभावकत्व
सरकारले नेपालको सरकारी कार्यालयका अतिरिक्त सम्पूर्ण गैरसरकारी, सामाजिक, राजनीतिक, शैक्षिक सबै कार्यालय र कोठा कोठामा नेपालको भर्खरै प्रकाशित नक्सा झुण्ड्याउनुप-यो।
गिरिजाप्रसाद र खड्गप्रसादकाे संयोग
आज प्रधानमन्त्री ओलीमा गिरिजाप्रसादकै जस्तो पार्टी र सरकार एकलौटी चलाउने इच्छा जागृत भएको छ। भलै ओली गिरिजाप्रसादजस्तो प्रधानमन्त्री मात्र नभएर पार्टी अध्यक्ष पनि हुन्।
गुरु को हुन् ?
गुरु ती व्यक्ति हुन्, जसले धेरै अन्योल र अज्ञानतामा रुमलिएको व्यक्तिलाई ज्ञानको ढोका खोल्ने चाबी प्रदान गर्छन्। गुरु भेट्नुअघि व्यक्ति बहिर्मुखी हुन्छ, बाहिर–बाहिर अरूसँग नजिक हुन खोज्छ, जब गुरु भेट्छ, तब ऊ स्वयंभित्र अरूलाई होइन, आफूलाई खोज्न थाल्छ।
साहित्य र राष्ट्रियता
नेपाली वाङ्मय आज एउटा विशाल वटवृक्ष बनेको छ र यसको विकासमा नेपाली मातृभाषी बाहुन/छेत्रीको मात्र होइन, अन्य धेरै जातजातिको पनि ठूलो योगदानछ।
किरिया, एकान्तवास अर्थात् ‘क्वारेन्टिन’
जब मानिस किरियापुत्री किरिया बसेजसरी सामाजिक दूरी कायम गरी १२–१५ दिन आइसोलेसनमा बस्छ, उसलाई संक्रमण भए÷नभएको थाह हुन्छ। हिन्दू धर्म–संस्कृतिको दाह–संस्कार र किरिया संस्कार यसर्थ महत्वपूर्ण ठहरेको देखियो।
नेपाल–भारत छुट्ट्याउने वास्तविक काली कुन हो ?
कालापानी खोला निस्कने हिमाच्छादित पर्वतको सुदूरपूर्वी बिन्दु गुन्जीबाट पूर्व लगभग ३० किलोमिटर दूरीमा छ र नेपालको भू–भागभित्र पर्छ । जब कि वास्तविक काली आउने हिमाच्छादित पर्वतको सबैभन्दा सुदूरपूर्वी बिन्दु ठीक गुन्जीमा छुन्छ ।
प्रश्नहरूको पासो
सल्यानतिर उक्लिन दाङबाट सजिलो, इलाम जान झापाबाट सजिलो भएझैँ चीनतिर उक्लिन नेपाललाई आधार इलाका बनाउन खोजिएको छ।
अभिशप्त सदाहरू र निर्लज्ज सरकार
सरकार हरेक संवेदनशील विषयलाई उपेक्षा गर्दैछ। त्यसैले कोरोनाले भन्दा सरकारको उपेक्षाले जनताको ज्यान लिँदैछ।
संघीयताको साङ्लाे
संघीयताको मर्मअनुरूप सबै कार्यक्रम सञ्चालन गर्न सकियो भने मात्र हरेक तहका कार्यकर्ताकाे क्षमता बढ्न सक्छ । अहिलेसम्म हामीले अनुभूति गरिरहेको प्रचलन परिवर्तन गर्न जरुरी छ । हिजोकै जस्तो केन्द्रीयताको अभ्यास नछाड्ने हो भने संघीयताको अर्थ हुँदैन । हामीले राज्यका प्रशासनिक निकायको अनुकूल हुने गरी हाम्रा संगठनको संरचना तयार गरिसकेका छौं ।
लैंगिक दर्जावाला नागरिकता
नागरिकताका सवालमा नेपालको संविधान नै निष्पक्ष र समानतामा आधारित छैन।
पुनः सामान्य अवस्थामा फर्कनु हुन्न
कोभिड–१९ बाट दिगो र उत्थानशील पुनर्लाभलाई सहयोग गर्ने एउटा प्रमाणित अवधारणाको लाभ उठाउने समय यही हो।
महामारीमा न्यायालय
जनतालाई घरमा थुनेर राख्ने तर कर तिर्न बाध्य बनाउने सरकारी शैली ताजुबलाग्दो छ।
अमेरिका–चीन सम्बन्ध विच्छेद
चिनिया राष्ट्रपति सीले अमेरिका–चीन ‘नयाँमोडलको प्रमुख राष्ट्र सम्बन्ध’ प्रस्ताव पटकपटक ट्रम्पसमक्ष प्रस्तुत गरेपनि अमेरिकी प्रशासन आफ्नो प्रभुत्वमा धक्का लाग्ने डरले स्वीकार गर्न मानिरहेको छैन्।
ज्ञानको भ्रम
नेताले कुतर्क गर्ने अनि कार्यकर्ताले अक्षरशः पालन गर्ने संस्कारको सिकार अमेरिका त भयो भने गरिब मुलुकको अवस्था के होला, भन्नै परेन।