हाम्रो रिपोर्टिङमा किट कलेजको त्यो प्रलोभन
बिहान र साँझ गरी हामीले त्यहाँ अध्ययनरत विद्यार्थीको मनोविज्ञान बुझेका थियौं। उनीहरू ४४ देखि ४८ डिग्रीको तापक्रम सहेर कसरी अध्ययन गरिरहेका छन् भन्ने जानकारी लियौं।
बिहान र साँझ गरी हामीले त्यहाँ अध्ययनरत विद्यार्थीको मनोविज्ञान बुझेका थियौं। उनीहरू ४४ देखि ४८ डिग्रीको तापक्रम सहेर कसरी अध्ययन गरिरहेका छन् भन्ने जानकारी लियौं।
अमेरिकी राष्ट्रपति अब्राहम लिङ्कनले भनेका थिए– ‘एउटा कुशल शासकलाई देशको भविष्यको चिन्ता हुन्छ भने एउटा कुटिल राजनीतिज्ञका लागि केवल आगामी चुनावको।’ अहिले काँग्रेस नेतृत्व ठ्याक्कै लिङ्कनले भनेजस्तै कुटिल राजनीतिज्ञ बनेको छ।
साउनको लुतो त एक दिन फालिन्छ। तर भ्रष्टाचारको लुतो त पुस्तौँ पुस्तासम्म हामीले पालेको, पोसेको, अनि कहिलेकाहीँ गर्व पनि गरेको छौँ। त्यो लुतो फाल्न हामी किन तयार छैनौँ? हामीले अब शारीरिक भन्दा मानसिक, व्यक्तिगत भन्दा सामाजिक लुतो फाल्नुपर्ने समय आएको छ।
विभिन्न समयमा विभिन्न सङ्घर्ष, उतारचढाव र राजनीतिक घुम्ती पार गर्दै प्रधानमन्त्री बनेका ओली, राजनीति रूपी मैदानमा ७० कट्दा पनि उत्तिकै सक्रिय छन्। त्यसैले उनलाई दिइएको ७ नम्बरको जर्सीले गहिरो सन्देश दिन्छ, ‘गोल गर्न बाँकी छ।’
यो बाटो,जसले वर्षौंदेखि हामीलाई नागढुंगा पार गर्दा अनेक पीडा सहन बाध्य बनाएको थियो।
टेक एण्ड पे प्रावधानले जलविद्युत क्षेत्रमा अनिश्चितता ल्याई लगानी, रोजगारी र समग्र आर्थिक विकासमा नकारात्मक प्रभाव पार्ने भएर यसको सट्टा ‘टेक अर पे’लाई नै निरन्तरता दिनु नेपालको जलविद्युत विकास र आर्थिक समृद्धिका लागि अपरिहार्य छ।
नेपालको संविधान २०७२ ले जत्ति अधिकार दिएको छ, स्थानीय सरकारहरू त्योअनुरूप र जनअपेक्षाअनुसार काम गर्न भने नसकेको स्पष्ट छ ।
बालेनले गिरिबन्धुमा पीडितको बैना समयमै फिर्ता गर्न चेतावनी दिँदै लेखे, ‘कोही नयाँ आएर फाइल पल्टाउन सक्छ। हुन त, पहिले पनि जेल बस्नुभएको हो। धन्यवाद।’
नेपाललाई फूलको थुङगासँग तुलना गर्दा पनि खासै फरक पर्दैन। नेपाल सुन्दर छ यसमा कुनै शंका छैन्। किनभने प्रकृतिको अनुपम वरदान प्राप्त मुलुक हो नेपाल। हिमाल पहाड र तराई तीनथरि भौगोलिक बनावट रहेको हाम्रो देशमा हरेक थरि विविधताका बावजुद पनि आपसी आत्मियता जुन छ, त्यो वास्तवमै गर्व गर्न लायक छ।
युद्धमा हरेक कुरा जायज हुन्छ। तर युद्ध भड्काउने कुरा जायज हुँदैन। किनकि युद्धमा कोही विजेता बन्दैनन्। मानवता पराजित हुन्छ।
लामो समयसम्म शत्रुतापूर्ण सम्बन्ध राख्ने देशहरूले संवाद र सहकार्यमार्फत शान्ति र समृद्धि हासिल गरेका धेरै उदाहरणहरू छन्।
यही धमिलो राजनीतिक खोलामा ज्ञानेन्द्रले अहिले पुनः राजा बन्ने दाउसहित बल्छी थापेका छन्। त्यो बल्छीमा माछा पर्ला कि भ्यागुता त्यो भने समयले बताउनेछ। तीनकुनेको हिंसाले ज्ञानेन्द्रको बल्छीमा भ्यागुतो झुन्ड्याइसकेको छ।
सरकारले कुलमान घिसिङलाई पदबाट हटाएपछि शाक्य प्राधिकरणमा फर्किएका हुन्। चार वर्षअघि शाक्यलाई हटाएर घिसिङ प्राधिकरण प्रवेश गरेका थिए।
संविधानले प्रहरी कर्मचारीको सेवा, शर्त, सुविधा एवम् संरचनाको गठन काम कर्तव्यको अवस्था सन्दर्भमा हाल प्रस्तावित कानूनलाई प्रहरी व्यवस्थाको मूल ऐन हुने मानेको छ ।
अवसर र सम्भावनाले भरिपूर्ण नेपालमा युवाले सकारात्मक सोच राखेर मात्रै अघि बढ्ने हो भने परिवर्तन धेरै पर पनि छैन ।
बालबालिकासम्बन्धी ऐन, २०७५ को दफा ११ मा बालबालिकाको गोपनीयताको अधिकारको बारेमा उल्लेख गरिएको छ । जहाँ प्रत्येक बालबालिकालाई निजको जीउ, आवास, सम्पत्ति, लिखत, तथ्याङ्क, पत्राचार र चरित्रसम्बन्धी विषयमा गोपनीयताको अधिकार हुने व्यवस्था छ ।
चहकिलो घाम, मज्जाले खुलेको मौसममा सगरमाथा, नुप्त्से, ल्होत्से, पुमोरीलगायतका हिमाल आँखैअगाडि छर्लङ्गै थिए। सगरमाथालगायतका हिमाललाई समीपैबाट धित मरुञ्जेल हेर्ने रहर पूरा हुँदै थियो।
समस्याका चांग छिचोलेर समाधान पहिल्याउनु सहज हुँदैन। तर नेपालीले प्रतिकूलतामा पनि अनुकूलताको खोजी गरेका छन् र दसैँ मनाइरहेका छन्। सबैलाई शुभकामना।
कांग्रेस–एमाले मिल्दा आफू सत्ताच्युत भएका दाहाल दुई दलविरुद्ध माहोल सिर्जना गर्दै पुनः सत्तामा फर्किने ध्याउन्नमा छन्। यसका लागि उनी आफ्नै पार्टीदेखि पूर्वमाओवादीसम्म, सत्ताभित्रकै साना दलदेखि विपक्षी दलसम्म, सडकदेखि सदनसम्म बोलेर जनतामा हारगुहार लगाइरहेका छन्।
बाहिर भएका नेपालीहरु त्यतैको नागरिक भए। अरुनै देश बसेपनि उनीहरुले आफ्नो भाषा र संस्कृति बचाई राखे। भाषिक र सांस्कृतिकरुपमा नेपाली भएपनि कानुनीरुपमा उनीहरुको परिचय त्यही देशको नागरिकको रुपमा स्थापित भयो।
समयक्रम फेरियो, त्यतिबेलाको नेकपा माओवादी अहिले नेकपा माओवादी केन्द्रसम्म आइपुगेको छ। १० वर्षे सशस्त्र संघर्ष, शान्ति सम्झौता, संविधान निर्माणसँगै संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्थासम्मको यात्रामा प्रत्यक्ष जोडिएर माओवादी पुगेको छ। र, पछिल्लो डेढ दशक माओवादी केन्द्र सत्ता राजनीतिको केन्द्रमा पनि छ।
जेष्ठ नागरिकको जनसङ्ख्या निरन्तर वृद्धि हुँदै गएको छ। ६० वर्ष उमेरभन्दा माथिका जनसङ्ख्या करिव ११ प्रतिशत पुगेको छ।
झट्ट सुन्दा गुल्मी जिल्ला भन्ने बित्तिकै जो कोहीले अझै पनि कफि खेतीको लागि प्रसिद्ध जिल्ला भन्ने बुझ्छन्। तर, गुल्मी जिल्लाको परिचय यतिमा मात्रै सीमित राख्नु कदापी उचित हुँदैन। यहाँ अनगिन्ती बिबिधताहरु छन, जसले मानिसलाई सधै आनन्दित गर्न सक्छ र पटक पटकको यात्राको लागि लालायित बनाउन सक्दछ।
देशका सबै जिल्ला एवं प्रमुख सञ्चारगृहमा शाखा रहेको र नागरिक समाजको एउटा सम्मानित संस्था यतिखेर बदनामीको दाग बोकेर हिँडिरहेको छ। प्रशंग नेपाल पत्रकार महासंघको हो।