देवता जिस्काउँदै केटाकेटी
आधुनिक जमानाको ‘पब्जी’ जस्तो देवता र केटाकेटीबीचको रोमाञ्चक खेलले भक्तपुर नगरमा उल्लास छाएको छ।
१३ माघ २०७८ बिहीबार
उपेन्द्र लामिछाने
<p>उपेन्द्र लामिछाने २०६१ सालदेखि पत्रकारितामा सक्रिय छन्। नागरिक दैनिकको स्थापनाकालदेखि नै कार्यरत लामिछाने सामाजिक सरोकारका विषयमा दक्षता राख्छन्। </p> <p>facebook : @upendralamichhane</p>उपेन्द्र लामिछानेका लेखहरु :
भक्तपुरका ‘मछलीवाला’
पर्वसँग जोडिएको सामग्री घरघरमै पुर्याउने भएकाले मछलीवाला संस्कृतिको सम्वाहक जस्तै रहेको सस्कृत्विद ओम धौभडेलले सुनाए।
के फेरि होला लकडाउन?
पछिल्लो समय नेपालमा कोरोना भाइरसको ओमिक्रोन भेरियन्टको संक्रमण बढ्दै गएको छ। यसको संक्रमण बढेसँगै फेरि लकडाउन होला कि न होला? भन्ने प्रश्नले सबैको मनमा आशंका उत्पन्न गरेकाे छ।
पारिलो भक्तपुर (फाेटाेफिचर)
सानो ठाउँमा रहेको घनाबस्तीमा सबैको घरमा घाम नलाग्ने भएकाले नगरका खुला क्षेत्रमा घाम ताप्नेको भिड लाग्ने गरेको सस्कृतविद ओम धौभडेल सुनाउँछन्।
तमु ल्होसारमा ‘बाघ’ झल्को (फाेटाेफिचर)
ल्होसार मूल समारोह समितिले राजधानीको टुँडिखेलमा विविध सांस्कृतिक कार्यक्रममा परम्परागत भेषभुषमा सजिएका गुरुङ समुदायको बाक्लो जमघट रह्यो। निलो चौबन्दी चोलो, रातो धलेक र हरियो लुङ्गीमा सजिएका उनीहरुले टुँडिखेलमा पर्व मनाउन पाउँदा रमाइलो लागेको सुनाए।
मञ्चमा नअटेका मुख्य मजदुर
सतहत्तर वर्षको उमेरमा पनि उनी नृत्य वत्सला मन्दिरको पुनर्निर्माण कार्यमा विहान १० बजेदेखि बेलुका ५ बजेसम्म निरन्तर खटिएका थिए।
भक्तपुर दरबार क्षेत्रको ‘नाक’ ठडियो
संस्कृतिविद् आम धैभडेलका अनुसार भक्तपुरका राजा जितामित्र मल्लले ने.सं. ७९८ मा बनाएको यो मन्दिर जताबाट हेरेपनि उस्तै सुन्दर लाग्ने गर्छ।
मेहनत गरे नेपालमै सुन फल्छ
खाडीको रापमा झण्डै एक दशक सेकिएपछि मनमा पलाएको भावनालाई सवारीमा कोरेको श्रेष्ठले बताए। ‘नेपालमा बस्दा अल्छी गरिन्थ्यो, अनि पैसा हुँदैन्थ्यो,’ उनले भने, ‘खाडीको दुःखले स्वदेशको महत्व सम्झायो।’
गालीको बढ्दो राज(नीति)
खासमा ‘राज’मा ‘नीति’ हावी हुनु पर्ने हो। तर पछिल्लो समयमा गाली सुनिन थालेको छ। नीतिमाथि बहसभन्दा पनि एक अर्कालाई गाली गर्ने राजनीतिले मुलुकलाई कहाँ पुर्याउने होला?
मनोहरा फाँटमा मधेशको गुन्जन
कतै भोजपुरी गीत, कतै मिथिलाको धुन। कतै भैया हो, कतै भैयाको खिलखिलाहट। कतै सूर्तीको थपथपाहट। दशै लगत्तै राजधानीका धान खेतमा मधेशको झल्को देखिएको छ। उपत्यकाका काठ क्षेत्रका फाँटमा तराईबाट धान काट्न आउने किसानका थुप्रै समूह देखिएका छन्।
फुटको बाटोमा ‘मिलन’
भदौरे भेलजस्तै पार्टी फुटको लहर नै चलेको महिनामा टुटफुट कुनै नौलो होइन्। तर नौलो काम गर्ने भन्दै नयाँ पुस्तालाई डोराउने अभिभारा बोकेका पार्टी नै पुरानै शैलीमा प्रकट हुदा नयाँ मन कुडिएका छन्।
चन्द्रागिरीमा टुक्रँदै 'नेपाल'
लोकतन्त्रको लागि पार्टी फुट्नु नराम्रो मानिन्छ। पार्टी होस या मुलुक एक भएकै राम्रो। दुई सय वर्ष अगाडि पृथ्वीनारायण शाहले चन्द्रागिरीमा देखेको नेपाल एकीकरणको सपना आजको दिन पनि निकै रोचक लाग्छ। यसै डाँडामा बसेर नेकपा एमाले टुक्रिएको कथा पढ्दा भने इतिहासका विद्यार्थीलाई कस्तो अनुभव होला?
दलहरूको ‘गाईजात्रा’
राजनीतिमा जब निष्ठा र सिद्धान्तको मृत्यु हुन्छ, तब गाईजात्रा चलिहरन्छ। यसका लागि भाद्र कृष्ण प्रतिपदा कुर्नु पर्दैन।
काबुलवाला ! 'मिनी' हरुको ख्याल गर्नु !!
आशा गरौ, तालिबानमा कावुलीवाला कथाका थुप्रै ‘रहमत’ भेटिने छन् । तिनीहरुको झोलामा बारुद हैन किसमिस र कापी कलम हुने छ । जसका कारण अब मिनीहरुको अधिकार खोसिने छैन । मिनीहरुले स्वतन्त्ररुपमा पढ्न पाउने छन् । स्वतन्त्ररुपमा बाच्न पाउने छन् ।
मनको क्रिजमा ‘नटआउट’ पारस
डेढ दशकभन्दा बढी समय क्रिकेटसँग साइनो गाँसेका ‘पारस’ले नेपाली क्रिकेटलाई सुनौलो अवस्थामा लाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्। त्यसैले सन्यासपछि पनि क्रिकेटका यी ‘मणि’ नेपाली मनको क्रिजमा सधैं नटआउट रहने छन्।