कम्युनिस्ट पार्टीका लागि एउटा सजिलो सूत्र, अझ भनौँ मन्त्र छ– एकता, संघर्ष र एकता। जब आन्तरिक परिस्थिति खराब बन्छ, नेतृत्वलाई सुविधा छ, यही सूत्रलाई आफूअनुकूल व्याख्या गरिदिए पुग्छ– हेर्नुस्, हामी कम्युनिस्ट साह्रै वैज्ञानिक छौँ, पार्टी जीवनमा जे भइरहेको छ, यो स्वाभाविक छ, यसको विज्ञानसम्मत हल हुन्छ।
महाभारतमा पाँच पाण्डवमध्ये एक धनुर्धारी अर्जुन निसाना लगाइ द्रौपदीलाई पाउन सफल हुन्छन्। पानीको छायाँमा घुमिरहेको माछाको आकृति हेरेर निसाना लगाउनुपर्ने पाञ्चाल नरेश द्रुपदको सर्त उनले पूरा गरेपछि पाञ्चाली पाणिग्रहण सम्भव भएको हुन्छ। द्रौपदीलाई लिएर घरमा आएका उनीहरूले बाहिरबाटै ‘माता ! हामीले भिक्षा लिएर आएका छौं’ भन्छन्। माताको आज्ञा हुन्छ, ‘जे ल्याए पनि आपसमा बाँडेर लिनू।’
यतिबेला सडकमा अपूर्व दृश्य देखिँदैछन्। बन्दाबन्दी ८२ औँ दिनमा आइपुग्दा अहिलेको राजनीतिक नेतृत्वप्रति आश्वस्त हुन नसकेका युवा अनेकन बान्कीका प्रचारसहित सडकमा निस्केका छन्। उनीहरू भन्दैछन्– हजुरबाहरू, अब तपाईँहरू घर बस्नोस्। (हजुरआमाभन्दा हजुरबाहरूकै अहिलेसम्म राइँदाइँ चलेको हुनाले। )
‘चीनका लागि नेपाली राजदूतले सम्भवतः बुधबार बेइजिङलाई स्थितिबारे अवगत गराउँदै कूटनीतिक नोट बुझाउनेछन्,’ उच्च कूटनीतिक स्रोतले नागरिकलाई भन्यो, ‘हामीले भारत र चीनबीच सन् २०१५ मा लिपुलेक भञ्ज्याङ हुँदै व्यापार मार्ग खोल्ने निर्णयको विरोध यसअघि नै गरिसकेका छौं ।’
आत्मालोचना भनेको कम्युनिस्ट पार्टीभित्र दाल/भात खाएजस्तो हो । शक्ति पुग्दा लागेको गर्ने र नपुगेका बेलामा आत्मालोचना भनेर उम्किने ।
कुनै पदको सौदाबाजीले नेकपाभित्रको अहिलेको विवाद टुंगो लाग्दैन। बरु गौतमलाई प्रधानमन्त्रीका निम्ति प्रस्ताव गरिसकेपछि त्यसले ओली स्वयंलाई भने अप्ठ्यारोमा पार्नेछ।
अन्ततः प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले लोकतन्त्र दिवसअघि जारी गरेका दुई अध्यादेश मन्त्रिपरिषद्बाट फिर्ता गर्ने निर्णय गरेका छन्। शुक्रबार गरेको यो निर्णयले धेरैलाई प्रधानमन्त्री ओली आफ्नो कदमबाट पछि हटेको विश्वास दिलाउनेछ।
अन्ततः प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले लोकतन्त्र दिवसअघि जारी गरेका दुई अध्यादेश मन्त्रिपरिषद्बाट फिर्ता गर्ने निर्णय गरेका छन्। शुक्रबार गरेको यो निर्णयले धेरैलाई प्रधानमन्त्री ओली आफ्नो कदमबाट पछि हटेको विश्वास दिलाउनेछ।
दायरा बढाउँदा शंका लागेका बिरामीमात्र होइन, इच्छुक अन्यले पनि परीक्षण गराउन पाउँछन्। खासमा बन्दाबन्दीको स्थिति पनि आक्रामक ढंगले परीक्षण गर्न सकियोस् भन्नका लागि नै हो।
सरकारले मंगलबार बिहानदेखि साताव्यापी बन्दाबन्दी अर्थात् ‘लकडाउन’ गरेपछि नागरिक कार्यालय सुन्धारा पुग्न सडकमा निस्कँदा यो सम्पूर्णरूपमा शून्य देखियो । ठाउँठाउँमा रहेका सुरक्षाकर्मीले यदाकदा हिडिँरहेका सवारीलाई रोक्ने र सोध्ने काम गरिरहेका थिए । यस्तो बन्द स्थिति विगतका विभिन्न राजनीतिक उथलपुथलमा ३० वर्षदेखि देख्दै आएको छु । तर यस्तो शून्यता यसअघि देखिएको थिएन ।
ओली नेतृत्वको सरकारको निरन्तरता जति आवश्यक छ, त्यति नै आवश्यकता उनको चौतर्फी आक्रमण गर्ने प्रवृत्तिमा सुधारको छ।
तत्कालीन माओवादी विद्रोहको उठान तथा अवतरण र अहिलेको अभ्यासका हिसाबले रोल्पाको होलेरी एउटा अध्ययन क्षेत्र हो।
आफ्नै दलभित्र विवाद उत्पन्न भए पनि अमेरिकी सहयोग मिलेनियम च्यालेन्ज कम्प्याक्ट (एमसिसी) अन्तर्गतको ५० करोड अमेरिकी डलर (करिब ५५ अर्ब रुपैयाँ) को सम्झौता कार्यान्वयन हुनेमा प्रधानमन्त्री ढुक्क देखिए।
वास्तवमा अहिलेको संकटको समाधान नै शिवमाया तुम्बाहाङ्फे हुन्। उनलाई सभामुख बनाउने हो भने नेकपाको पूर्वमाओवादी पक्षले पनि नाइँनास्ति गर्न सक्दैन।
