रोपाइँ सकियो, रासायनिक मल छैन
पुनर्वास कञ्चनपुरका कल्लु राना यतिबेला रोपाइँ सकेर रासायनिक मलको खोजीमा छन्। कहिले कुनै सहकारी त कहिले कृषि सामग्री पाइने पसल धाउन थालेका छन्। रोपाइँ गरेकै दिन खेतमा हाल्नुपर्ने युरिया अहिलेसम्म उनले हाल्न सकेका छैनन्।
पुनर्वास कञ्चनपुरका कल्लु राना यतिबेला रोपाइँ सकेर रासायनिक मलको खोजीमा छन्। कहिले कुनै सहकारी त कहिले कृषि सामग्री पाइने पसल धाउन थालेका छन्। रोपाइँ गरेकै दिन खेतमा हाल्नुपर्ने युरिया अहिलेसम्म उनले हाल्न सकेका छैनन्।
भन्सार विभागले रसुवा भन्सारलाई ११ अर्ब ३३ करोड राजस्व असुलीको लक्ष्य दिएको छ। चालु आर्थिक वर्ष ०७७/७८ का लागि विभागले कार्यालयलाई ११ अर्ब ३३ करोड ७५ लाख २९ हजार रुपैयाँ राजस्व असुलीको वार्षिक लक्ष्य दिएको हो।
कोरोना भाइरस संक्रमणको त्रासले गरिएको लकडाउनका कारण झन्डै चार महिनासम्म थन्किएका सार्वजनिक सवारीसाधन सञ्चालनमा आउने भएका छन्। पोखरा सहरमा आगामी बिहीबार (साउन ८) देखि सार्वजनिक सवारी चलाउने तयारी यातायात व्यवसायीले गरेका छन्।
सिद्धार्थ राजमार्ग अन्तर्गतको बुटवल–पाल्पा सडक खण्ड अवरुद्ध हुने मात्रै होइन, पहिरोमा परेर मृत्यु हुने यात्रुको संख्या प्रत्येक वर्ष थपिँदै गएको प्रहरी तथ्यांकले देखाएका छ।
अनुदानको लोभले जस्तो पायो उस्तै वस्तु खरिद गर्दा परिणाम खराब निस्कन्छ भन्ने पछिल्लो उदाहरण नेपाल वायुसेवा निगमका चिनियाँ जहाज बनेका छन्। चीन सरकारले ४ वटा जहाज खरिद गरेमा दुइटा अनुदानमा दिने भनेपछि खरिद गरिएका जहाज निगमले अन्ततः २ अर्ब रुपैयाँ घाटा बेहोरेर बिक्री गर्ने निर्णय गरेको छ। निगमले ती जहाजको उडान स्थगन गरी बिक्री प्रक्रियामा जाने निर्णय लिएको छ।
कोभिड-१९ महामारी र लकडाउनबाट विराटनगर भन्सार कार्यालयको राजस्व प्रभावित भएको छ । आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा निर्धारित लक्ष्यको ५७ दशमलव १३ प्रतिशत मात्रै राजस्व संकलन भएको विराटनगर भन्सार कार्यालयले जनाएको छ ।
नुवाकोटको बेरुजु रकम २५ करोड रुपैयाँ भन्दा बढी रहेको छ। महालेखा परीक्षकको सन्ताउन्नौँ वार्षिक प्रतिवेदन अनुसार २ नगरपालिका र १० गाउँपालिका गरी १२ स्थानीय तह रहेको नुवाकोटमा आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा २५ करोड ६ लाख ३२ हजार रुपैयाँ बेरुजु रहेको छ।
सबैखाले व्यावसायीलाई आर्थिक रुपमा राहत मिल्नेगरि राष्ट्रबैंकले आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ का लागि मौद्रिक नीति ल्याएको भन्दै पोखरा उद्योग बाणिज्य संंघले व्यावसायीको मनोबल बढेको बताएको छ ।
रसुवामा निर्माण भइरहेको रसुवागढी जलविद्युत आयोजनाको टेलरेस सुरुङ निर्माणको काम रोकिएको छ । यो क्षेत्रमा भौगोलिक अवस्था कमजोर भएका कारण निर्माणमा समस्या रहँदै आएकोमा अहिले बर्खाको कारण काम रोकिएको हो ।
रानी जमरा कुलरीया सिँचाइ आयोजना कृषितर्फले गत आवमा आधा रकम खर्च गर्न सकेन । कार्यालयले कुल बजेट २३ करोड ४९ लाख मध्ये झण्डै १२ करोड मात्रै खर्च गरेको छ । जसमा कर्मचारीको तलब भत्ता समेत रहेको छ ।
गण्डकी प्रदेशमा आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा झण्डै पौने २ अर्ब बेरुजु भएको छ । गण्डकी प्रदेश सरकारका मन्त्रालय तथा मातहतका कार्यालयहरुको १ अर्ब ६४ करोड ४७ लाख ४५ हजार रुपैयाँ बेरुजु देखिएको हो ।
शेयर बजारमा परिसूचक नेप्से ६ प्रतिशतले बढ्दा आइतबारका लागि कारोबार स्थगित भएको छ ।
नदी जन्य पदार्थको ठेक्का र अमान्तबाट खातामा दाखिला हुनु पर्ने करोडौ राजस्व रकम दाखिला नगरिए पछि जितपुरसिमरा उपमहानगरपालिका र कोहल्वी नगरपालिकाको नगर सभा नै प्रभावित बनेको छ। ठेकेदार र अमान्तमा राजस्व संकलन गरेकाहरुले नगर प्रमुख र कर्मचारीहरुलाई आर्थिक प्रलोभनमा पारेर राजस्व रकम डुबाउन खोजिएको आरोप लगाउँदै कार्यपालिका र नगर सभा सदस्यहरुले विरोध गरे पछि दुबै स्थानीय तहको नगर सभा प्रभावित हुन पुगेको हो।
व्यावसायिक फलफूल खेतीका लागि लिएको कर्जा पहिलो वर्ष ०.२ प्रतिशत र दोस्रो वर्ष ०.६ प्रतिशतमात्र कर्जा नोक्सानी व्यवस्था गरे पुग्नेछ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले कोभिड १९ को कारण प्रभावित जलविद्युत् क्षेत्रमा वाणिज्य बैंकले कुल लगानीको न्यूनतम १० प्रतिशत प्रवाह गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ।
विदेशमा कार्यरत नेपाली कामदारमध्ये ८० प्रतिशतले विदेशमा श्रम गर्दा कमाएको धेरै पैसा घरपरिवारका महिनैपिच्छेको आवश्यकता पूर्तिमै सकिएको बताएका छन्। जसले गर्दा स्वदेश फर्केर स्वरोजगारमा संलग्न हुन आर्थिक अभाव हुने उनीहरुको भनाइ छ।
जग्गाधनीसँग छलफल नै नगरी रेलमार्ग निर्माणका लागि जग्गा अधिग्रहण गर्न सूचना प्रकाशित भएपछि स्थानीय अन्योलमा परेका छन्। प्रस्तावित इनरुवा– काँकडभिट्टा रेलमार्ग निर्माणका लागि रेल विभागले जग्गा अधिग्रहणको सूचना प्रकाशित गरेपछि स्थानीय अन्योलमा परेका हुन्।
३३ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँका नौवटा कृषि परियोजनामा १९ अर्ब १९ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ। खर्चमध्ये परामर्श सेवामा दुई अर्ब ७१ करोड ३५ लाख रुपैयाँ देखाइएको छ। पूर्वाधार निर्माणका आयोजनामा पनि परामर्शमा डेढ अर्ब खर्च गरिएको छ। कृषि परियोजनामा कुल लागतको २३.६९ प्रतिशत र सडक परियोजनामा कुल लागतको ३१.०८ प्रतिशतसम्म परामर्श सेवामा खर्चिएको छ।
बैतडीमा आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा १ अर्ब ८ करोड बढी बजेट फ्रिज भएको छ । संघीय र प्रदेश सरकारको चालुगत र पूँजिगत १ अर्ब, ८ करोड ४६ लाख १६ हजार ८ सय १९ रुपैयाँ फ्रिज गएको कोष तथा लेखा नियन्त्रक कार्यालय बैतडीका प्रमुख सिद्धराज ओझाले जानकारी दिए ।
म्याग्दी जिल्लाका आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा संघीय र प्रदेश सरकारबाट विनियोजित बजेटमा कुल ६६ प्रतिशत खर्च भएको छ ।
तातोपानी गाउँपालिका ६ खड्काबाडाका २२ वर्षिय प्रेमबहादुर खड्का अटो रिक्सा चलाएर मासिक ३० हजार रुपैयाँ कमाउँछन्। तीन बर्ष मलेसियाबाट घर फर्केर अटो रिक्सा व्यवसायमा लागेका उनी अहिले आफ्नो कमाइप्रति निकै सन्तुष्ट छन्। सबै खर्च कटाएर दैनिक एक हजार रुपैयाँ बचाउँछु। उनले भने, ‘अटो रिक्सा किनेपछि स्वरोजगार भएको अनुभुति गर्दैछु।’
नेपालमा घर भाडामा बसेकाहरु र घर भाडामा लिएर व्यवसाय सञ्चालन गरेकाहरुलाई कोभिड–१९ ले प्रत्यक्ष असर गरेको छ। बन्दाबन्दीका कारण धेरैलाई जीवन निर्वाह गर्न सकस परेको छ। तर धनगढीमा भने बन्दाबन्दीले आर्थिक स्रोत कमजोर भएकालाई मनकारी घरबेटीले सहुलियत दिएका छन्।
कोरोना भाइरस संक्रमणका कारण आर्थिक रुपमा धरासायी बनेकोले कर्जाको साँवा र ब्याज तिर्न नसक्ने भन्दै पर्यटन र यातायात व्यावसायीले सबैभन्दा बढी जोडतोडका साथ उठाएको विषय थियो–पूर्नकर्जा, ऋणको साँवा–ब्याज तिर्ने समय थपिनुपर्ने, कर्जा पुर्नसंरचना तथा पूनर्तालिकीकरण गरिदिनुपर्ने ।
उद्योगी व्यवसायीहरुले नेपाल राष्ट्र बैंकले ल्याएको मौद्रिक नीति अपेक्षा अनुरुप भएको प्रतिक्रिया दिएका छन् । लकडाउनका कारण धरासायी बनेका व्यवसायीहरुलाई राहत दिनेगरी आएको मौद्रिक नीति स्वागत योग्य भएको उनीहरुको प्रतिक्रिया छ । मौद्रिक नीतिमा आएका विषयहरु कार्यान्वयनमा आए नीजि क्षेत्रमा कोभिडका कारण देखा परेको समस्याको अधिकतम समाधान हुने उद्योगी व्यवसायीहरूको भनाई छ ।