भारतबाट फर्कनेको ओइरो, रित्ता क्वारेन्टिन भरिए
भारतका विभिन्न सहरसहित स्वदेशभित्रकै विभिन्न जिल्लाबाट अहिले गण्डकी प्रदेशमा धमाधम सर्वसाधारण भित्रिन थालेका छन्। यसले प्रदेशभित्र सुस्त रहेको कोरोना संक्रमणको जोखिम बढेको छ।
१३ जेष्ठ २०७७ मंगलबार
सन्तोष पोखरेलका लेखहरु :
कोरोनाको मार : गण्डकी प्रदेशलाई पर्यटनमा १० अर्ब घाटा अनुमान
कोरोना भाईरस संक्रमणको त्रासले मुलुक लकडाउन भएको दुईमहिना पुगेको छ । कोरोनाबाट पर्यटन क्षेत्र प्रभावित हुन थालेको त झन्डै पाँचमहिना पुग्न थाल्यो । यो अवधिमा पर्यटन क्षेत्रले अर्बाै रुपैयाँ नोक्सान बेहोरेको र अझै केहीमहिना घाटा बेहोर्नुपर्ने अवस्था रहेको व्यावसायीले बताईरहेका छन् ।
‘दुईवर्ष किस्ता र ब्याज तिर्न सक्दैनौ’
कोरोना भाईरस संक्रमणले व्यावसाय धरापमा परेको भन्दै पर्यटन व्यावसायीले बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट लिएको ऋणको किस्ता र ब्याज आगामि दुईवर्षसम्म तिर्न नसक्ने बताएका छन्। बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई कर्जा तिर्नका लागि प्रदेश सरकारले निश्चित प्रतिशत ब्याज अनुदानको व्यवस्था गर्नुपर्ने उनीहरुको माग छ।
तराईका क्यारेन्टिन खचाखच, पहाडमा रित्तै
भारतसँग सीमा जोडिएका तराईका जिल्लामा भने लुकीछिपी आउजाउ गर्ने व्यक्तिलाई राख्न क्वारेन्टिन साँघुरो भएको बेला गण्डकी प्रदेशका क्वारेन्टिनभने लामो समयदेखि रित्ता छन् ।
कोरोनाका संभावित संक्रमितका लागि बनाइएको क्वारेन्टिन तराईमा खचाखच, पहाडमा रित्तै
कास्कीको रुपा गाउँपालिकाले कोरोना भाईरसका सम्भावित संक्रमितका लागि विभिन्न तीनठाउँमा क्वारेन्टिन बनाउने निर्णय त गर्यो । तर सबै क्वारेन्टिन संचालन गर्न आवश्यक परेन । सुरुमा एउटा मात्र संचालनमा ल्याइएको क्वारेन्टिनमा २५ जना स्थानीय बसेका थिए । पहिलो चरणमा क्वारेन्टिनमा बसेका घर फर्केपछि केही समयपछि क्वारेन्टिन नै रित्तियो ।
सबैखाले उपभोग्य वस्तुको मूल्यवृद्धि
कोरोना संक्रमणका कारण मुलुकमा झन्डै दुई महिनादेखिको लकडाउन जारी रहँदा बजारमा दैनिक उपभोग्य वस्तुको मूल्य ह्वात्तै वृद्धि भएको छ । लकडाउनका कारण काम गर्न नपाएका तल्लो वर्ग दैनिक उपभोग्य वस्तुको मूल्यवृद्धिले झनै मारमा परेका छन् । सबैजसोे उपभोग्य वस्तुको मूल्यवृद्धि हुँदा उपभोक्ताको भान्सा महंगो बनेको छ ।
पर्यटनका २५ हजार मजदुर विस्थापितको चिन्ता
संक्रमण घट्दै गएर लकडाउन खुलेपनि तत्कालै यी मजदुरले काम पाउने छैनन, किनकी तत्काल पर्यटक आउने सम्भावना नभएकोले मजदुरले लामो समय काम नपाउने निश्चित रहेको पर्यटन व्यावसायीको भनाई छ । लामो समय कामविहीन हुनुपर्दा पर्यटन क्षेत्रका हजारौं मजदुर बिस्थापित हुनसक्ने जोखिम बढाएको व्यावसायी बताउँछन् । कतिपय मजदुर सधैंका लागि बिस्थापित हुने जोखिम रहेको पनि व्यावसायीको भनाई छ ।
‘लकडाउनलाई विकल्प नबनाऔं’
‘कोरोनाले मर्ने कि भोकले वा समस्यै समस्याले जगडिएर मर्ने ? जे गरेपनि हामीसँग मर्ने बाहेक विकल्प छैन । त्यसैले अब सकेको उपाय अपनाएर कोरोना संक्रमणबाट बच्ने, नसके बरु मर्ने तर अन्य कारण र समस्याबाट नमर्ने आर्थिक गतिविधि तथा अवस्था निर्माण गर्न कोरोना प्रभावित विकसित मुलकहरूकै मोडेलमा जानुपर्ने देखिन्छ,’ गण्डकी प्रदेशका आर्थिक मामिला मन्त्री किरण गुरुङले सामाजिक सञ्जालमा लेखेको स्टाट्स हो ।
पर्यटनका २५ हजार मजदुर विस्थापितको चिन्ता
गण्डकी प्रदेशभित्र पर्यटन क्षेत्रमा प्रत्यक्ष रुपमा कार्यरत मजदुरको संख्या झन्डै २५ हजार छ । ती बाहेक अप्रत्यक्ष काम गर्नेको संख्या पनि यही हाराहारीमा रहेको अनुमान छ । कोरोना भाईरस त्रासका कारण मुलुक झन्डै दुईमहिनादेखि लकडाउन हुँदा ती सबै मजदुर कामविहीन भएका छन् ।
गण्डकी प्रदेशमा डेढ महिनालाई मात्र खाद्यान्न मौज्दात
मुलुक झन्डै दुई महिनादेखि लकडाउनमा छ । अत्यावश्यक वस्तु भने आपूर्ति भइरहेकै छ । संक्रमणको गति झनै तीव्र भइरहँदा लकडाउन कहिलेसम्म लम्बिने हो, निश्चित छैन । केही गरी संक्रमण अझै डरलाग्दो भएर अत्यावश्यक वस्तुको आपूर्ति पनि रोकियो भने आफ्नै प्रदेशमा उत्पादित र मौज्दात खाद्यान्नले कति समय थेग्ला ?
संक्रमण बागलुङमा की बारामा ?
लकडाउनको बेला बागलुङबाट बस चढेर बारा पुगेका १४ जना मजदुरमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएपछि बागलुङको गलकोट नगरपालिकाका बासिन्दाको स्वाव पनि परीक्षण गर्ने तयारी भएको छ । बागलुङमै संक्रमण फैलिएको हो वा बारा पुगेपछि फैलिएको भन्ने थाहा पाउन परीक्षण गर्न थालिएको गण्डकी प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयले जनाएको छ ।
व्यावसाय बचाऔं कार्यक्रम’ आवश्यक : व्यावसायी
कोरोना भाइरस संक्रमणको कारण सबैखाले व्यावसाय ध्वस्त भएको भन्दै आगामी आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को बजेटमा ‘व्यावसाय बचाऔं कार्यक्रम’ ल्याउन यहाँका व्यावसायीले सरकारलाई सुझाएका छन् । संघीय सरकारले आगामि आर्थिक वर्षकोे बजेट ल्याउने तयारी गरिरहँदा व्यावसायीले कोरोनाबाट पार पाउने गरि बजेटमा व्यावसायीको अप्ठेरोलाई समेट्न आग्रह गरेका हुन् ।
कोरोना र ओपिडीका बिरामीको जम्काभेटको जोखिम
सरकारले सबैखाले बिरामीको उपचार गर्नेगरि सबै अस्पताललाई बहिरंग सेवा (ओपिडी) संचालन गर्न निर्देशन दियो। निर्देशनसँगै यहाँका अस्पतालले पनि ओपिडी सेवा सुचारु गरे।
‘व्यावसाय बचाऔं कार्यक्रम’ आवश्यक : व्यावसायी
कोरोना भाईरस संक्रमणको कारण सबैखाले व्यावसाय ध्वस्त भएको भन्दै आगामि आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को बजेटमा ‘व्यावसाय बचाऔं कार्यक्रम’ ल्याउन यहाँका व्यावसायीले सरकारलाई सुझाएका छन् । संघीय सरकारले आगामि आर्थिक वर्षकोे बजेट ल्याउने तयारी गरिरहँदा व्यावसायीले कोरोनाबाट पार पाउने गरि बजेटमा व्यावसायीको अप्ठेरोलाई समेट्न आग्रह गरेका हुन् ।
_20200511162539-480x320-wm.jpg)
‘लकडाउन छल्दै डाँडातिर’ (फोटो फिचर)
बेलुकी पाँच बज्नै लाग्दा गुफाडाँडामा फिरन्तेको भीड लागि सक्छ। गुफाडाँडा फेवातालको दायाँपट्टि पर्छ। यही डाँडा हुँदै मेथलाङसम्म पुग्न सकिन्छ। कोरोना भाइरस संक्रमणको त्रासले गर्दा मुलुक लामो समयदेखि लकडाउनमा छ। तर, त्यही लकडाउनले घरभित्रै थुनिएका नागरिक भने मौका पाउनासाथ डाडाँतिर उक्लिन थाल्छन्।