महिलामैत्री कानुनको अभाव, महिलालाई उद्यम गर्न हौस्याउने नीतिहरू नबन्नु तथा घरायसी र बाह्य कारणहरूको बन्धनले महिलालाई अझै पनि उद्यमी बन्न बाधा खडा गरिरहेका छन्। त्यसैले पनि उद्यम र महिला एकअर्काका परिचित र सहयात्री बन्न नसकेका हुन्।
नेपालमा धर्म र वातावरणबीच घनिष्ट सम्बन्ध छ। प्रकृतिका सबै अंगलाई सम्मान गरिएको छ। चाहे त्यो जनावर होस् वा वनस्पति। सबै रुख, बोटबिरुवा, जनावर र पक्षीहरूलाई देवताको प्रतीकका रूपमा पूजा गरिन्छ।
विवेकशीलका ती संघर्षको पृष्ठभूमिमा नयाँ भनिएका दलहरूको अहिलेको आन्दोलन हेरिँदैछ। राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) यतिबेला आफ्ना सभापति रवि लामिछाने सहकारी ठगीलगायतका मुद्दामा पक्राउ परेपछि आन्दोलनमा छ। पोखराबाट सुरु भएको आन्दोलन काठमाडौँ आइपुगेको छ।
जल तथा मौसम विज्ञान विभागले असोज १० देखि तीन दिनसम्म भारी वर्षा हुने र यसले विशेष गरेर नेपालको पूर्व र मध्य भागमा केन्द्रित रहेर ५६ जिल्लामा अधिक वर्षा हुने, जसका कारण सडकहरू अवरुद्ध हुने, बाढीपहिरो आउने सम्भावनासहित उच्च सतर्कता (रेड अलर्ट) जारी गरेको थियो।
तर अचेल बजारमा वस्तुको मूल्य निर्धारण माग र आपूर्तिको आधारमा नभई व्यापारी र बिचौलियाको इच्छाअनुसार हुने गरेको छ।
करिब ११ रोपनी जग्गा र त्यसमा भव्य पार्टी भवन एक विवादास्पद व्यापारीले बनाइदिने भएपछि सत्ताको नेतृत्व गरिरहेको नेकपा (एमाले) यतिबेला गम्भीर विवादमा तानिएको छ।
यतिबेला विश्वका केही मुलुक यसरी अशान्त छन् कि जुनसुकै भेला युद्ध भड्किन सक्ने भय छ। विशेषगरी मध्यपूर्वमा देखिएको उन्मादले राम्रो संकेत दिइरहेको छैन।
एकातिर अदालतमाथि विश्वास छ भन्ने अर्कातिर दबाब बढाउन देशभरका कार्यकर्तालाई पोखरामा ओरालेर लामिछानेले द्वैधचरित्र प्रदर्शन गरेका छन्।
न्यायिक निकायबाट दोषी करार भएका व्यक्तिबाट प्रतिष्ठित राजनीतिक दलले दानका नाममा जग्गा लिनु स्वार्थको द्वन्द्व होइन भनेर पत्याउने कुनै आधार नै देखिँदैन ।
मुलुक अहिले सहकारीमय भएको छ। केही लोभी–पापीहरूले सहकारीको मूल्य, मान्यता तथा सिद्धान्त विपरित कार्य गरेका र सरकारले तिनीहरूको नियमन गर्न नसकेकाले लाखौँ बचतकर्ता सहकारी पीडित भएका छन् र सहकारी समस्या राष्ट्रियरूपमै विकरालरूपमा देखापरेको छ।
वर्तमान प्रधानमन्त्री २०७६ सालमा सरकार प्रमुख रहेका बेला नेपाललाई सडक मानव मुक्त बनाउने उद्घोष गर्नुभएको थियो।
महाकाली सीमा नदी हुनुको नाताले नेपालले जस्तै भारतले पनि सन् १९९० को दशकमा एकलरूपमा विस्तृत अध्ययन प्रतिवेदन तयार पारेको थियो। तथापि, सीमा क्षेत्रमा निर्माण हुने आयोजना भएकाले चाहेर पनि एकलरूपमा अगाडि बढाउन सहज भने थिएन।
जीवनमा मलाई अहिलेसम्म माता पिता बाहेक अरू कुनै वस्तुको अभाव वा अपूर्णता महसुस भएको छैन। तर ज्ञान अपूर्णताको सम्बन्धमा खेर गएका विगत दिन सम्झँदा मलाई अहिलेसम्म पनि थकथकी छ। सबै अतीत प्रीतिकर हुँदैनन् भन्नका निमित्त मात्र यहाँ यो प्रसंग उल्लेख गरिएको हो।
कार्बोनेसन गरेपछि रस सफा हुन्छ तर पहेँलो हुन्छ। अब यसमा केमिकलहरू सल्फर डाइअक्साइड, फोस्फोरिक एसिड, जिंक फोर्मलाडेहाइड तथा सोडियम सल्फेट आदि हालिन्छ। तर यहाँ उल्लेखनिय कुरा के भने सल्फर मिश्रण जहर जस्तै हो।
२०२० को चुनावमा आफूलाई हराउने वर्तमान राष्ट्रपति जो वाइडेनलाई २०२४ को चुनावमा ‘हराउँछन्/हराउँछन्’ जस्तो स्थिति बनाइसकेका ट्रम्पको प्रतिद्वन्द्वी हुन आइपुगिन्–जो वाइडेनकी उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिस (पुनः उम्मेदवार बनेका डेमोक्र्याटिक राष्ट्रपति जो वाइडेन चुनावी मैदानबाट वाहिरिएपछि )।
बुढ्यौलो जनसंख्या एक जीवित विश्वकोश हो जसलाई उल्लेख, सम्मान र आदर गर्नुपर्छ। होइन भने त्यहाँ एक सहस्राब्दी घाटा हुनेछ। इतिहासका गल्तीहरू दोहोरिइरहने सम्भावना हुनेछ र समाजले भविष्यमा पश्चाताप गर्नेछ कि ‘कसैले मलाई समय हुँदै किन भनेन ?’ भनेर।
व्रत तथा उपवासले सधैँ लाभ मात्र हुन्छ भन्ने हुँदैन । उचित तरिकाको ज्ञानबिना लामो समयसम्म बस्दा हानी पनि हुनसक्छ ।
हाम्रो जस्तो पितृसत्तात्मक सामाजिक, सांस्कृतिक संरचनायुक्त समाजमा खासगरी महिला स्वतन्त्रतालाई खरिद गर्न धेरै नियम बनाइन्छन् र महिलामाथि नै थोपरिन्छन्।
नारीवादी दृष्टिकोण केवल महिलाको मुक्ति वा कुनै एक लिङ्गविरूद्धको आन्दोलन होइन, बरु नारीवाद, जातीयता, वर्गीय न्याय र सामाजिक परिवर्तनका क्षेत्रमा सशक्त आवाजका रूपमा चिनिने बेल हुक्सको व्याख्यामा भनेजस्तै पितृसत्तात्मक दमनका सबै स्वरूपको अन्त्य गर्दै प्रेम, समता र न्यायमा आधारित समाज निर्माण हो।
कोप सम्मेलन केवल हरियो नाटक मात्रै भएको भनिन्छ । अब पनि यसरी नै कार्बन अफ ट्रेकमा हिँड्ने हो भने पृथ्वीको तापमान सन् २०५० मै दुई डिग्री माथि हुँदै विश्व भयानक पर्यावरणीय विनासतिर जान्छ भनी वैज्ञानिकहरूले चेतावनी दिइरहेका छन्। कोप–२९ मा पनि यसै चिन्ताको वरिपरि छलफल हुने देखिन्छ।
सन् १९७९ यता हरेक वर्षको अक्टोबर १६ मा विश्व खाद्य दिवस मनाउने गरिएको छ।
ग्रामीण जीविकोपार्जनमा जलवायु परिवर्तनका नकारात्मक प्रभावविरुद्ध गाउँकै महिलालाई क्षमतावान बनाउनु आजको आवश्यकता हो।
यस्तोमा स्वघोषित अभियन्ताले ठाउँ पाएका छन् । उनीहरू हरेक भाषण र अभिव्यक्तिमा ‘देश बस्न लायक छैन’ भन्ने भाष्य दिँदै युवालाई देशबाट बाहिरिन प्रेरित गरिरहेका छन् ।
केटाकेटी हुँदा डाँडामा लिङ्गे पिङ थाप्न बाबियो बाट्न थालेदेखि नै हामी खुसीले औँधी रमाइसकेका हुन्थ्यौँ। चचहुइइ...गर्दै पिङ मच्चाउने प्रतीक्षामा हुन्थ्यौँ। जब पिङ मच्चाउथ्यौँ, जीउ सिरिङसिरिङ भएपछि बल्ल लाग्थ्यो, अबचाहिँ दसैँ आयो।
