सवाल महिलामाथि लगानीको
छोरा पाए खसी, छोरी पाए फर्सी यो नेपाली समाजमा व्याप्त उखान मात्र होइन, वास्तविकता पनि हो।
८ वैशाख २०८१ शनिबार
शोभा ज्ञवाली
aakriti72@gmail.com or shova.gyawali@nagariknews.comशोभा ज्ञवालीका लेखहरु :
अर्गानिक जुम्ला!
‘अर्गानिक होमस्टे’ वास्तवमै नामजस्तै अर्गानिक छ, जहाँ बजारिया र रसायनयुक्त खानेकुरा वर्जित छ। मैदा होइन, जौ, कोदो, मकै, फापर आदिको केक बनाउँछन् चित्रबहादुर। अर्थात् गाउँमै जे फल्छ, त्यसैबाट उपभोक्तालाई मन पर्ने र खोजिने खाद्यसामग्री तयार पार्छन्।
कमजोर छैन जुम्ला
के साँच्चै साविक कर्णालीको सदरमुकाम जुम्ला हाम्रो दिमागमा जबर्जस्ती बसाइए जस्तै निरशरअभावको पर्याय हो त ? भर्खरै चार दिनको जुम्ला बसाइका क्रममा देखिएको/थाहा पाइएको वास्तविकता प्रष्ट्याउनु नै यो लेखको उद्देश्य हो।
नेपाली महिला उद्यमीका चुनौती
कुनै पनि मौद्रिक नीति, आर्थिक नियमावली तथा आवधिक योजना तर्जुमा गर्दा महिला उद्यमी पनि हुन्छन् भन्ने ख्यालै गरिएको पाइन्न।
व्याकुल अस्मिता
छोरीहरूका लागि आफ्नै घर पनि सुरक्षित भएन। आफूलाई पूर्ण रूपमा शिक्षित र सम्पन्न दाबी गर्ने परिवारभित्रै त यस्तो घटना हुन्छ भने अलि गरिब, अशिक्षित अनि रुढीग्रस्त परिवारमा के हालत होला?
सिद्धान्तको विजय
आमाको बुहारीप्रतिको बुझकीपन देखेर भावविह्वल भएँ। महिलाले महिलाको भावना ठ्याक्कै बुझेको देखेर उहाँप्रति नतमस्तक भएँ। अनि मनमनै सोचें– सबलले जे सोचे पनि अब बाबाआमाको मुख हेर्छु र उहाँहरूकै सेवा गरेर बस्छु। यति दयावान् र बुझकी बाबाआमाको मप्रतिको स्नेहलाई कुनै हालतमा नजरअन्दाज गर्ने छैन।
अप्रत्याशित उत्सव
मेरो एउटै इच्छाचाहिँ पूरा हुन सकिरहेको थिएन–मेरा श्रीमान् अर्थात् जीवनसाथीले मेरो लेख पढेर मलाई नै सुनाउने। यो मात्रै एउटा यस्तो इच्छा थियो, जसले पूरा भएका थुप्रै इच्छालाई पनि ओझेलमा पार्थ्याे । अर्थात्, पूरा हुन बाँकी यो इच्छाले मनलाई दुःखी बनाइरहेको थियो।
अनुत्तरित संयोग
‘विवाह भनेको दुई परिवारको मिलन हो। दुई रीतिरिवाजको संयोजन हो। विवाहपछि बिहानै उठेदेखि नसुतेसम्म धेरै कुरा व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ।
चेलीको चाहना
म पुगेपछि प्रायः खुसीको हल्ला चल्थ्यो-‘ऊ मैयाँ आई। घरको आँगन मात्र होइन, बोटबिरुवा पनि हाँस्छन् अब।’
मायावी सान्निध्य
मलाई वर्षा एकदमै मन पर्थी। ऊ खुसी हुँदा म जति खुसी हुन्थें, म खुसी हुँदा ऊ अझै बढी खुसी हुन्थी। त्यसैले त भित्री मनबाटै सधैं उसको प्रगतिको कामना गरिरहन्थें। उसको उन्नति आफ्नैजस्तो लाग्थ्यो।
पुष्पित बनून् पुष्पाहरू
अब त ममाथि छोरीको लालनपालनको जिम्मेवारी पनि थपिएको थियो। त्यसैले अन्यथा सोच्न सक्ने कुरै भएन। प्रयास पनि बिस्तारै आफ्नो जिम्मेवारीबाट पछि हट्न थाल्यो। आफ्ना आमाबाको प्यारो छोरा प्रयासले आफू बाउ भएको पनि बिर्सियो।
वाह श्रीअन्तु !
उक्त क्षेत्रको चिया बगानको बखान निकै पहिलेदेखि नै सुन्दै आएकी थिएँ। अर्थाेडक्स र सिटिसी मिलाएको दुध चिया अनि दुधमा चिनी र अदुवा राखेर आगोको तापक्रम मिलाएर बनाइएको चिया।
क्षणिक सामीप्य
यो समाजमा आर्थिक रूपले सम्पन्न भएर पनि मानिस किन खुसी हुन सक्दैन र विकृतिको चाङमा हाम फाल्न तयार हुन्छ? किन जीवनभर सँगै बाँच्ने र मर्दा पनि सँगै मर्ने कसम खाएकामध्ये कोही दुलहाबाट र कोही दुलहीबाट पीडित हुन्छन्?