महामारीको मारमा विद्यार्थी कि शिक्षक?
विगत दुई वर्षदेखि कोभिड १९ को संक्रमणका कारण सम्पूर्ण क्षेत्रमा यसको नकारात्मक असर परेको छ। समय समयमा आउने यसका विभिन्न लहरका कारण सामान्य जनजीवन उन्मुख मानवीय जनजीविका प्रभावित भइरहेको छ।
२७ मंसिर २०८१ बिहीबार
- अहिले चर्चामा
- #ग्राहक विशेष
नदोहोरियोस् ती डरलाग्दा दिनहरू!
कोरोना भाइरसको नयाँ भेरियन्ट ओमिक्रोनले विश्वव्यपी रुपमा संक्रामक रुप लिइरहँदा यसले नेपालमा पनि प्रभाव पार्न थालिसकेको छ। छिमेकी मुलुक भारतमा कोरोना संक्रमण दर बढ्नु नेपालको लागि खतराको संकेत हो।
जाम कहिले छिचोल्ने?
अहिले बागमती प्रदेशमा दर्ता सवारीसाधनको संख्या (आव ०७८/७९ कात्तिक मसान्तसम्म) १७ लाख ६ हजार ८ सय ३४ पुगेको छ। जसमध्ये उपत्यकामा १५ लाखभन्दा बढी सवारीसाधन छन्। उपत्यकामा गुड्ने १५ लाख सवारीसाधनमध्ये १३ लाखभन्दा बढी दुई पांग्रे छन्।
कानूनी लगाममा मात्रै बाँधिएको बालविवाह न्यूनीकरण
नेपाल बालविवाह हुने मुलुकमध्ये अग्र पंक्तिमै आउँछ भने दक्षिण एसियामा तेस्रो स्थानमा पर्दछ।
गालीको बढ्दो राज(नीति)
खासमा ‘राज’मा ‘नीति’ हावी हुनु पर्ने हो। तर पछिल्लो समयमा गाली सुनिन थालेको छ। नीतिमाथि बहसभन्दा पनि एक अर्कालाई गाली गर्ने राजनीतिले मुलुकलाई कहाँ पुर्याउने होला?
महिला हिंसाविरुद्धका १६ दिनः अभियान कि औपचारिकता?
दैलेखको दुल्लु नगरपालिका–६ पुसाकोटकी बसन्ती विक महिनावारी हुँदा चार दिनदेखि छाउगोठमा बस्दै आएकी थिइन्। २०७७ साल असार ८ गते पानी परिरहेको थियो। घरदेखि टाढा जंगल छेउको छाउगोठभित्र किराहरू पस्न थाले। बसन्तीले जेठो छोरा रूपेन्द्रलाई घरबाट आगो ल्याउन लगाइन्। छाउगोठको भित्रि कुनामा आगो बालिन्। बेलुका ८ बजेतिर खाना खाँदै गर्दा बसन्तीको शरीरमा आगो सल्कियो।
निर्धक्कसँग कहिले श्वास फेर्ने?
पछिल्ला केही वर्षयता काठमाडौं उपत्यकासहित नेपालमा पनि वायु प्रदूषण बढ्दै गएको छ। वायु प्रदूषणसँग सम्बन्धित बिभिन्न रोगहरुका कारण नेपालमा वर्षेनि ३५ हजारभन्दा बढी मानिसहरुले अल्पायुमै ज्यान गुमाउनु परेको छ। जनस्वास्थ्य र मुलुकको समृद्धिसँग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने वातावरणजस्तो संवेदनशील विषयतर्फ विश्व समुदाय जसरी चिन्तित देखिन्छ, त्यो संवेदनशीलता नेपाल सरकार र नीति निर्मातामा पाइँदैन।
न्यायालय विवादः चोलेन्द्रको वहिर्गमन मात्रै कि संविधान संशोधन पनि?
मन्त्रिपरिषद् विस्तारमा ‘भाग खोजेको’ भन्ने आरोपबाट सुरु भएको प्रधानन्यायाधीश जबराको राजीनामाको माग अहिले भ्रष्टाचारलगायत न्यायपालिकामा विद्यमान अन्य विकृति र विसङ्गति समेत उनको पालामा मौलिएको भन्दै चर्किएको छ।
‘पाँच वर्षपछि विपत्ति आउने निश्चित’
जलवायुमा सधैँ प्राकृतिक फेरबदल भैरहने नै हुन्छ तर अहिले मानवीय गतिविधिका कारण तापक्रम बढिरहेको छ। मानिसहरूले उद्योग र यातायातमा खनिज तेल, ग्यास र कोइला प्रयोग गर्न थालेयता विश्व लगभग १.२ डिग्री सेल्सिअसले तातो बनेको छ।
स्नेहालाई सधैं कुकुर तिहार
‘कुकुरले गर्ने मायाभन्दा कुकुरलाई गरिने मायाले निकै खुसी दिदो रहेछ,’ कुकुर तिहारको केही दिन अगाडि कुराकानीको क्रममा स्नेहा श्रेष्ठले भनिन्, ‘मायाँ गर्नेलाई सधै कुकुर तिहार।’
कोही किन मन्त्री बन्छन्?
नेपालका राजनीतिक पार्टीहरुमा मन्त्री बनाउने या बन्ने मापदण्डमा जिम्मा दिने या लिने मन्त्रालयको विषयमा सामान्य ज्ञान या त्यो व्यक्तिको सोच (योजना) को विषयमा छलफल गरेको सुनिँदैन।
मनोहरा फाँटमा मधेशको गुन्जन
कतै भोजपुरी गीत, कतै मिथिलाको धुन। कतै भैया हो, कतै भैयाको खिलखिलाहट। कतै सूर्तीको थपथपाहट। दशै लगत्तै राजधानीका धान खेतमा मधेशको झल्को देखिएको छ। उपत्यकाका काठ क्षेत्रका फाँटमा तराईबाट धान काट्न आउने किसानका थुप्रै समूह देखिएका छन्।
महिलाका कारण मात्रै हुँदैन निःसन्तानको समस्याः डा.सुमि
‘सन्तान जन्मिएन भने परिवार तथा समुदायले महिलाकै स्वास्थ्यमा समस्या भएको आशङ्का बढी गर्छ। यद्यपि निःसन्तान महिला पक्षबाट मात्रै नभएर पुरुषको कारणबाट पनि हुन सक्छ’, उनले सुनाइन्।
मानसिक स्वास्थ्यप्रतिको बुझाइ अझैपनि सकारात्मक छैन: मनोवैज्ञानिक रोजिशा
‘हाम्रो समाजमा मानसिक स्वास्थ्य प्रति व्यक्तिको बुझाइ, धारणा, सोचविचार अझै पनि सकारात्मक हुन सकेको छैन। मानसिक स्वास्थ्यलाई कलंकको रुपमा हेरिन्छ।’ उनी थप्छिन्,‘हामी मानसिक समस्या छ भने उपचार होइन लुकाउन खोज्छौ, आफू सक्षम छु भनेर देखाउन खोज्छौं, मानसिक स्वास्थ्यकर्मीलाई भेट्दैँनौं। जस्ले गर्दा समस्या बढ्दो छ।’
किन फरक तरिकाले मनाउने यो दसैं?
बजारसँग व्यापारी र चाडपर्वसँग उपभोक्ता जोडिन्छन्। चाडपर्वमा सामान्य अवस्थामा भन्दा बढी किनमेल हुन्छ। सामान्य जीवन व्यवहार चलाइरहेका आम नेपालीले चाडपर्वमा मात्रै भए पनि मिठो मसिनो र राम्रो लुगा लगाउने मानसिकता र परम्परा रहि आएको छ। यहि मानसिकता र परम्पराको गलत फाइदा उठाउने गरेको आरोप लाग्दै आएको छ नेपालको बजार र व्यापारीलाई।
काठमाडौँको कथा, सिसडोलको व्यथा
निश्चित रूपमा देशको राजधानी सफा होस् भन्ने हामी सबैको चाहना हो। तर राजधानी सफा राख्ने नाममा सिसडोलका जनताले भोकेको समस्या प्रति सरकारले नजरअन्दाज गर्न मिल्दैन।
पुनर्जीवनको पर्खाइमा पर्यटन
पर्यटन क्षेत्र धरायसी हुँदा होटलमा काम गर्ने वेटरदेखि हिमालमा बाटो देखाउने शेर्पासम्मको रोजीरोटीमा धक्का पुगेको छ। हजारौलाई गन्तव्य देखाउने पथप्रदर्शन आफै गन्तव्यविहीन बनेका छन्। दैनिक व्यवहार चलाउन अप्ठेरो परेको बताउँदै पदयात्राको पर्यटनलाई खुला गर्नुपर्ने आवाज उठ्न थालेको छ।
एमसिसी बहस : राष्ट्रियताको सवाल कि राजनीतिक स्वार्थ?
पूर्वाधार निर्माणका लागि ल्याइने भनिएको यो सम्झौता पछिल्लो समय राजनीतिक खिचातानीको विषय बनेको छ।
अफगानिस्तानमा तालिवान सत्ताः देखेका कुरा भोगेकाबाट, नेपालको सरोकार र विज्ञको सुझाव
चार महिनाअघि अप्रिलमा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले सेप्टेम्बर ११ सम्ममा अफगानिस्तानबाट आफ्नो सेना बाहिरिने घोषणा गरे। न्यूयोर्कस्थित विश्व व्यापार केन्द्रमाथि सन् २००१ को सेप्टेम्बर ११ मा गरिएको हमलाका प्रमुख सन्दिग्ध ठानिएका ओसामा बिन लादेन र उनको सङ्गठन अल–कायदालाई परास्त गर्न सन् २००१ को अक्टोबर ७ मा अमेरिकी नेतृत्वको गठबन्धन फौजले अफगानिस्तानमाथि आक्रमण गर्न सुरु गरेको थियो।
‘तीज साधनाको पराकाष्ठा हो’
धार्मिक संस्कारयुक्त तीज सर्वमान्य छ। तीजका दिन महिलाले गर्ने धार्मिक क्रियाकलापहरु सबैको धार्मिक महत्व उत्तिकै छ। तीजमा लगाउने रातो साडी सुख, समृद्धि एवं साहसको प्रतीक मानिन्छ।
४७ वर्षपछि नेपाल फर्केका बलबहादुरकाे जेलदेखि नेपालसम्मको यात्रा
४७ वर्षअघि नेपाल छोडेका बलबहादुर भण्डारी सोमबार नेपाल आइपुगेका छन्। ८ वर्षको उमेरमा बर्दियाको सीतापुरबाट भारत गएका बलबहादुरले ४७ वर्षको अन्तरालमा नेपाली धर्तीमा पाइला टेकेका हुन्।
'देउडाको मायाले अमेरिकाबाट फर्कायो'
उनी भन्छन्, ‘यो त समयको माग हो। सधैं चर्चाको शिखरमा कोही रहँदैन। उतावचढाव सधैं भइरहन्छ। तर पलायन भएको छैन।’
छालाको चमकताका लागि मेकअप, खानपानसँगै व्यायाममा पनि ध्यान दिनुपर्छ: डा.लामा
सबै प्रकारका छालाको लागि उपयुक्त कस्मेटिक्स नै सनस्क्रिम हो। तर त्यस्ता अधिकांश व्यक्तिलाई सन स्क्रिमको कार्य–प्रणाली, संरचना, फाइदा/बेफाइदा, उपयोग गर्दा अपनाउनुपर्ने सावधानी जस्ता विषयमा पर्याप्त जानाकारी हुँदैन। ‘क्रिमको छनोट गर्दा उमेर र छालाको अवस्था अनुसार गनुपर्छ। साथै, आफ्नो छालाको प्रकारका बारे थाहा पाउनुपनि उत्तिकै जरुरी छ।' डा.लामाले भनिन्।
प्रवेशमा मात्रै होइन बढुवामा पनि आरक्षण दिनुपर्छः डा. विनयकुमार पंजीयार
आरक्षण मार्फत एकपटक सेवामा प्रवेश पाएको व्यक्ति सोही पदबाट रिटायर हुनु परेको उदाहरण दिँदै उनले भने, ‘जबसम्म पिछडिएको समुदायको प्रतिनिधित्व उच्चतम पदसम्म हुँदैन तबसम्म उ रोलमोडल बन्न सक्दैन। त्यसकारण बढुवामा पनि आरक्षण दिइनुपर्छ।’