टर्की-सिरिया भूकम्पको सन्देश
भवन निर्माण–संहिताको साँचो पालना नेपालले बेलैमा सिक्नुपर्ने ठुलो पाठ हो। टर्की र सिरियाको घटनाबाट नेपालका ठेकेदारहरू, त्यसका डिजाइन र निर्माणमा संलग्न सबैलाई जिम्मेवार निकायले कारबाही नगरेसम्म यस्ता घटना घटिरहन्छन्।
९ चैत्र २०७९ बिहीबार
डा. रामहरि पौड्याल
डा. रामहरि पौड्यालका लेखहरु :
मृत्युको पहाडबीच विश्वकप
संसार यतिखेर कतारका होटल, भव्य स्टेडियम, विशाल सामुद्रिक किनारहरूमा रमाइरहँदा यी भव्य पूर्वाधार कसरी बने? त्यहाँ कसका रगत र पसिना सिँचिए? दुर्घटनामा कति मरे? चर्को घाम, कडा परिश्रम र अहोरात्र खटाइले कति मरे या मारिए? विदेशी कामदारहरू कसरी बाकसमा बिनाक्षतिपूर्ति फर्काइए भन्ने दुर्दान्त सत्यको खोजी गर्नु जरुरी छ।
बेलायती महारानीको प्लाटिनम जुब्ली
छोरा एन्ड्रयुलाई यौन दुर्व्यवहारको आरोप लागेपछि शाही पदवी खोसियो र ठुलो धनराशी क्षतिपूर्ति गर्नुपर्यो। रानी एलिजाबेथ द्वितीयाले नागरिक यौन दुर्व्यवहारको मुद्दामा भर्जिनिया गिफ्रेसँग प्रिन्स एन्ड्युको सम्झौतामा २ मिलियन डलर दिएको बताइन्छ।
स्थानीय चुनावमा स्मार्ट नेतृत्व
स्थानीय चुनाव नितान्त आफ्नो/छिमेकको विकास सम्बन्धी निकाय चुन्ने नियमित काम भएकाले यसलाई अति राजनीतिको चंगुलबाट निकाल्न ढिला गर्नु हुँदैन। पार्टीको आधिकारिक चुनाव चिह्नबाट लड्ने परम्परा खारेज गर्नुपर्छ।
ठूला ऊर्जामा मानवताविरोधी खतरा
शक्तिमा अकन्टक कसरी रहिरहने? विश्वको शक्तिशाली कसरी बनिरहने? यही अति लोभको परिणति हो रुस,युक्रेन युद्ध।
ऊर्जा सुरक्षा दृष्टिमा रुस–युक्रेन युद्ध
देशलाई आफ्नै छिमेकी देशले अन्धाधुन्द गोली, बारुद र मिसाइल पड्काएर सर्वत्र कोलाहल मच्चाइरहेका बेला उनले देशभित्र छाएको युद्धको निस्पट अन्धकारको समयमा एउटा चम्किलो उज्यालो ज्योति बनेर देशबासीलाई ठूलो हौसला र प्रेरणा थपेका छन्। देश भक्तिको अनुपम नमुना पेस गरेका छन्। अमेरिकाले उनलाई हवाई उद्धार गर्ने प्रस्तावलाई ठाडै अस्वीकार गर्दै देशलाई यतिखेर शत्रुसँग लड्न चाहिने हतियार र गोलीमिसाइल दिन आग्रह गरेका थिए।
सिमसार क्षेत्र जीवनको नर्सरी
‘सिमसार क्षेत्र धर्तीको किड्नी हो’ जसले वातावरणलाई सफा बनाएर छान्ने काम गर्दछ। मान्छेले धर्तीमा गरेका फोहोरलाई सफा गर्दछ।
विश्वव्यापी सूचकाङ्कमा नेपालको भ्रष्टाचार
भर्खरै सिआइबीले बालुवाटार काण्डको वर्षौँ लगाएर गरेको अनुसन्धानलाई एउटा सरकारी वकिलले मुद्दालाई कमजोर बनाउन फाइल फिर्ता पठाउनु र मुद्दा नचलाउन गरिएको प्रपञ्च एउटा सफेद नीतिगत भ्रष्टाचारको नमुना हो।
विश्व जलवायु सम्मेलनः कोप २६ र आसन्न चुनौती
भ्याक्सिनको भूराजनीति, महँगा शिखर सम्मेलन, झुटा प्रतिज्ञाहरूले असमानताको खाडललाई अझै बढी गहिरो बनाउनेछ।
वैदेशिक सहायतामा एमसिसी र बिआरआइ
चलाख भएर देशको विकासका लागि पाइने सबै अवसर, सहयोग र सुविधालाई राष्ट्रिय अक्षुण्णता, स्वाभिमानमा चोट नपुग्ने गरी लेनदेन गर्न सक्नुपर्छ।
जलवायु परिवर्तन र विश्व राजनीति
नेपालमा हामीले सधैँ चुनावमा उम्मेदवार छान्दा कति वर्ष जेल बसेको, कति क्रान्तिकारी, कसले कति वर्ष दुःख झेलेको भन्नेलाई आधार बनाइरह्यौँ। गरिबी, अशिक्षा र असमानता भएको हाम्रो समाजमा वातावरण, पर्यावरण मात्र भाषण गर्ने सानो सन्दर्भ मात्रै मानियो विगतमा।
अतिविरुद्ध प्रकृति
अस्ट्रेलियामा रिकर्डेड गर्मी, सिकागोमा अन्टार्टिकामा भन्दा चिसो हुनु,काठमाडौँकै छेउछाउमा बाक्लै हिउँ पर्नु र हामी सबै त्यही हिउँ खेल्न ओइरो लाग्नु एउटा संयोगमात्र किमार्थ होइन। प्रकृतिले आफूविरुद्ध धेरै अति नगर्न गरेको खबरदारी हो।
जि–७ शिखर सम्मेलनप्रति विश्व अपेक्षा
जबसम्म विश्वका सबै जनताले पूर्णरूपमा भ्याक्सिन लगाउन पाउँदैनन् तबसम्म यो विश्व समस्या रहि नै रहनेछ। धनी राष्ट्रहरूले गरिब राष्ट्रलाई तुरुन्त यो भ्याक्सिनको व्यवस्था गर्नु नै सबैभन्दा ठूलो बुद्धिमानी हो।
ऊर्जा बजेट कति उर्जाशील
जलविद्युत्का पूर्वाधार सडक र प्रसारण लाइन निर्माणका लागि ७५% अनुदान दिने भन्ने सकारात्मक छ तथापि कार्यविधि बनाएर कसरी कार्यान्वयन हुन्छ, त्यो हेर्नुपर्छ।
कोरोना, अक्सिजन र विकासे मोडेल
हरेक ठाउँमा भ्यु टावर बनाउने पैसाले एम्बुलेन्स किनेका भए, पार्टी प्यालेस खोल्नु भन्दा अघि हरेक गाउँमा दमकल किनेका भए जल्ने थिएनन् अमूल्य रुख, कमी हुने थिएन अक्सिजन।