पाल्पा एयरपोर्टको संभावना र औचित्य
अतिरित्त तानसेनबाट २५ किलोमिटरको दूरीमा हुनुका साथै पहाडी घुमाउरो तथा साँघुरो बाटो हुने हुँदा तानसेन पुग्नै मोटरमा समेत लगभग १ घण्टा लाग्ने भएको हुँदा आर्थिक र व्यापारिक हिसाबले पनि धेरै महँगो पर्ने देखिएछ।
१० माघ २०७८ सोमबार
हिरा विश्वकर्मा
हिरा विश्वकर्माका लेखहरु :
धुर्मुस सुन्तलीको रंगशाला (दुस्) साहस
यज्ञमा कवोल गरेको रकम त २५ प्रतिशत पनि नउठ्ने अवस्था भएको नेपालमा कुनै धार्मिक आस्था तथा समाजसेवासँग नजोडिएको अभियानमा पैसा नजुट्नु आश्चर्य हैन।
पाल्पालीलाई एयरपोर्ट चाहियो
पाल्पा तानसेन राणाकाल अघिदेखि नै काठमाडाैंपछिको दोस्रो ठूलो प्रशासनिक केन्द्र थियो। त्यसको पुष्टि आदिकवि भानुभक्त आचार्यले सरकारी कर्मचारीको रूपमा पाल्पामा काम गरेको आधारमा पुष्टि हुन्छ। अर्थात् नेपालको आर्थिक, राजनीतिक तथा प्रशासनिक क्षेत्रमा पाल्पाको विशिष्ट योगदान छ भन्दा फरक नपर्ला।
दलित आन्दोलनमा डायस्पोरा
अहिले युरोप, अमेरिका तथा अस्ट्रेलियामा मात्र दलित संख्या १२ हजार भन्दा बढी छ। उनीहरूले नेपालको दलित आन्दोलनमा पुर्याएको योगदान अतुलनीय छ।
बजेट २०७८/७९ मा दलित
संविधानको धारा २४, धारा ४० र धारा ४२ ले व्यवस्था गरेका मौलिक हक कार्यान्वयन गर्न पनि बजेट व्यवस्था गर्नैपर्छ। आशा गरौँ, दलितप्रति पहिलेदेखि नै उदार रहेका अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले यी कुरालाई मध्यनजर गरी बजेट व्यवस्था गर्नेछन्।
अस्तित्व गुमाउँदै पोखराको बाटुलेचौर
गन्धर्वहरूको अवस्था तथा अन्य विविध पक्षबारे पिएन क्याम्पसका प्राध्यापक कुश्माकर न्यौपानेले निकै ठूलो अध्ययन गर्नुभएको छ। ज्ञानु क्षेत्रीले गन्धर्वकै विषयमा विद्यावारिधि गर्नुभएको छ। प्रत्येक वर्ष कसै न कसैले स्नातकोत्तरको शोधपत्र बाटुलेचौरमा आएर लेख्छन्, तर उनीहरूले के पत्ता लगाए र के लेखे भन्ने कुरा बाटुलेचौरका कुनै पनि गन्धर्वलाई थाहा छैन।
के हो हाम्रो राष्ट्रिय स्वार्थ ?
आज भन्दा करिब १० वर्षअगाडि मंगोलिया भ्रमणमा जाँदा मैले यो देशका बारेमा जे सोचेको थिएँ लगभग त्यस्तै पाएँ, हामी जस्तै दुई विशाल छिमेकी रसिया (तत्कालीन सोभियत संघ) र चीनबीच अवस्थित भूगोलको हिसाबले ठूलो तर जनसंख्याको हिसाबले हामी भन्दा पनि सानो देशको विकासका दृष्टिकोणले आर्थिक र सामाजिक अवस्था उस्तै देखिन्थ्यो ।
जबज के थियो ?
सशस्त्र संघर्षको आधार नदेखेका तर भएको संसदीय व्यवस्थालाई नै उपयोग गरेर कम्युनिस्टको नेतृत्वमा राज्यव्यवस्था स्थापना गर्न सकिन्छ भन्ने सिद्धान्त नै मदन भण्डारीको जनताको बहुदलीय जनवाद हो ।
समृद्धिको अधुरो सपना
भूपि शेरचनको कविताको एउटा पंक्ति छ– उत्तरतिर हाम्रो एउटा छिमेकी छ जहाँ खान पाइन्छ बोल्न पाइन्न, दक्षिणतिर हाम्रो अर्को छिमेकी छ जहाँ बोल्न पाइन्छ खान पाइन्न, हामी यस्तो देशमा छौँ जहाँ खान पनि पाइन्न, बोल्न पनि पाइन्न ।
जबज कति जिम्मेवार ?
संसारका कुनै पनि देश कम्युनिस्ट शासनमा समृद्ध भएका छैनन् । अहिले चीन संसारको दोस्रो अर्थतन्त्र भएको छ जापानको एउटा संस्थाले गरेको अध्ययनका आधारमा सन् २०२८ सम्म संसारकै पहिलो अर्थतन्त्र बन्ने आकलन गरेको छ जुन अस्वाभाविक छैन ।
जबजकाे जगमा नेकपाकाे सत्ता
कम्युनिस्टले गरिब तथा निम्नमध्यम वर्गको हितमा काम गर्छन् र देशलाई समृद्धितर्फ डोर्याउँछन् भन्ने विश्वास गरेर जनताले करिब दुईतिहाइ बहुमत दिए र सत्तामा पुर्याए। तर त्यो जनमतको घोर अपमान भएको छ।
संवैधानिक निकाय : अनिर्णयको बन्दी कहिलेसम्म ?
अहिलेको अध्यादेशलाई लोकतान्त्रिक मूल्य/मान्यताअनुरूप नभएको भनी धेरैले टिप्पणी र विरोध गर्ने गरेका छन् तर लोकतान्त्रिक आचरण गर्ने जिम्मेवारी केवल प्रधानमन्त्रीको मात्र हुन्छ ?
अध्यादेश : दोषी ओली मात्रै हुन्?
अहिले प्रधानमन्त्रीले जुन अध्यादेश जारी गराएका छन्, जसविरुद्ध सर्वाेच्च अदालतमा रिटसमेत दर्ता भइसकेको छ भने सत्तारूढ दलभित्रैका असन्तुष्ट पक्ष र प्रमुख प्रतिपक्ष दलले समेत विरोध जनाइसकेका छन्।
कोरोनाबाट संक्रमित दुई दीर्घरोगीको सफलता अनुभव
काठमाडौं उपत्यका त अहिले कोरोनाबाट देशकै सबैभन्दा आक्रान्त स्थानमा पर्छ। अब त कसलाई कुन बेला कहाँबाट यो भाइरस सर्छ, कुनै ठेगान छैन।
भारतका दलित नेता रामविलास पासवानलाई सम्झिँदा
भन्न त उनले ‘म एउटा दियो लिएर अँध्यारोमा रहेका जनताका घरमा उज्यालो छर्न हिडेको हुँ’ भन्ने गरेका थिए, तर उनले कति उज्यालो छरे, भारतीय दलित आन्दोलन र त्यसको इतिहासले खोतल्ला नै।