गत पुस ११ गते सोलुखुम्बु जिल्लामा निर्माणाधीन ८६ मेगावाटको सोलु दूधकोसी जलविद्युत् आयोजनाको वर्कसपमा पेनस्टक पाइप परीक्षणका क्रममा दुर्घटना हुँदा दुई इन्जिनियरको ज्यान गएको थियो। दुर्घटनामा २६ वर्षीय इन्जिनियर सुवासराज रेग्मी र २९ वर्षीय इन्जिनियर अर्जुन थापाको ज्यान गएको थियो।
खोटाङ र ओखलढुंगाको सीमा क्षेत्रमा पर्ने तल्लो दुधकोसी जलाधार क्षेत्रमा जलवायु उत्थानशिल जीविकोपार्जन आयोजना सुरु गरिएको छ।
नेपाल सरकारले आगामी आर्थिक वर्षदेखि ६३५ मेगावाट क्षमताको दुधकोसी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजना निर्माणको काम सुरु गर्ने जनाएको छ।
यही वैशाख ९ गते बिहीबार बसेको नगर कार्यपालिकाको बैठकले नगरका तीनवटा वडामा आजदेखि लकडाउन गर्ने घोषणा गरेको नगर प्रमुख घनश्याम राउतले जानकारी दिए।
प्रदेश २ का आठमध्ये सिँचाइ तथा खानेपानीको बढी समस्या भोगिरहेका दुई जिल्ला हुन्, बारा र पर्सा। यी दुई जिल्लाको खानेपानी समस्या समाधान गर्न प्रदेश सरकारले ‘राप्ती–दुधौरा डाइभर्सन’ को अवधारणा ल्याएको धेरै वर्ष भयो। आयोजना कहिले सुरु गर्ने अझै अन्योल छ। यस्तो अवस्थामा प्रदेश २ सरकारले चासो देखाउन सुरु गरेपछि दुई जिल्लाको खानेपानी समस्या समाधान हुने संकेत देखिएको छ।
प्रदेश न. २ का भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्री जितेन्द्र सोनल नेतृत्वको टोलीले राप्ती–दुधौरा डाइभर्सनको सम्भाब्यता अध्ययन अगाडि बढाउनका लागि स्थलगत रुपमा प्रारम्भिक अवलोकन गरेको छ । बहुउद्देश्य महत्वाकाँक्षा बोकेको यस आयोजनाको लागि साम्भाब्यता अध्ययनको कार्यप्रारम्भ गर्न चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा तय गरिए अनुसार प्रदेशका साँसद, मन्त्रालयका प्रतिनिधि र बिज्ञसहितको टोलीद्वारा अवलोकन गरिएको मन्त्री सोनलले बताए ।
भारतको दुधुवा नेशनल पार्कबाट जङ्गली हात्तीको झुण्ड लालझाडी संरक्षित वन क्षेत्र हुँदै शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्ज प्रवेश गरेपछि जिल्ला प्रशासन कार्यालयले उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह गरेको छ ।
भारतको खिरी जिल्लास्थित दुधुवा नेसनल पार्क भएर कञ्चनपुर भित्रिएको सलहको झुण्ड तीन दुई दिनपछि महाकाली पार गर्दै भारत फर्किएको छ ।
नेपाल सरकारले नयाँ बजेट भाषणमार्फत ६३५ मेगावाट क्षमताको दुधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनालाई प्राथमिकतामा राखेपछि खोटाङ, ओखलढुंगा र सोलुखुम्बुका स्थानीयमा उत्साह जगाएको छ ।
दुधकोसीमा डुबेर खोटाङको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका–१ बाहुनीडाँडा खर्कबारीका १५ वर्षीय सविन राईको मृत्यु भएको छ। माछा मार्न तन्ने जाल थाप्नेक्रममा सोही जालमा बेरिएर नदीमा डुब्दा राईको आइतबार मृत्यु भएको हो।
अजिरकोट गाउँपालिका– २ अपुनका प्रताप गुरुङले कुनै समय दैनिक चार पाथी सम्म दुध दुहुन्थे। गोठमा गाईभैँसी १४/१५ वटा थियो। उनी मात्रै होइन छिमेकीहरूले पनि यसैगरी गाईबस्तु पाल्थे। चैतदेखि जेठ सम्मको गोठ गाउँबाट दुई घण्टा हिडेपछि पुगिथ्यो। अर्को गोठ पुग्न दिनभरी हिड्नुपथ्र्यो। केही वर्षयताको उनको अनुभव गाउँका नयाँ पुस्तालाई कथा जस्तो लाग्छ।
सबै स्तनधारीको जीवनमा दुधको महत्व छ । सन्तान जन्मिनेबित्तिकै उसकी आमाको स्तनमा भएको दुध पिउने अधिकार हुन्छ । जनावरका सन्तानले चाहिँ जन्मिएको र हुर्किएको केही समयभित्रै दुध पिउन छाडिदिन्छन् । त्यसपछि तिनले अरु नै चिज खान थाल्छन् । तर मानव जातिमा तयस्तो हुँदैन । बच्चाले आमाको दुध पिउन छाडेपछि पनि गाई, भैंसी, भेडा–बाख्राका दुध पिउन छाड्दैन ।
ओखलढुंगाको मानेभञ्ज्याङ गाउँपालिकाले दुधकोशी किनारका भू–भागलाई अति प्रभावित क्षेत्रमा राख्न माग गरेको छ।
कैलाली र कञ्चनपुरका सीमाक्षेत्रमा भारतीय पक्षले एकलौटी रूपमा ट्रेन्च खनेर लगाएको काँडेतार अहिलेसम्म हटाउन पहल भएको छैन। गत माघ महिनामा भारतीय पक्षले कैलालीमा करिब तीन किलोमिटर र कञ्चनपुरको डोकेबजारमा तीन किलोमिटर क्षेत्रमा माटोको अग्लो ट्रेन्च बनाएर त्यसमाथि काँडेतार लगाएको थियो।
बसन्ती ल्वार मात्र २ महिना पुग्दै थिईन्। साउनको मध्ये राती बसन्तीकी आमा बच्ची ल्वार एकाएक बिरामी परिन्। घरमा ३ वर्षका छोरा देवदत्त र ६१ वर्षकी सासु सुकी ल्वार मात्र थिए। पीसाब गर्न घर बाहिर निस्केकी बच्ची एकाएक ल्वार बेहोस भईन्।
_20191127090214-480x320-wm.jpg)
(1)_20191026124420-480x320-wm.jpg)