कोरोना भाईरस संक्रमणले करिब दुईवर्षसम्म थलिएको पर्यटन क्षेत्रले पछिल्लो समय गति लिँदैछ। त्यसको प्रमाण हो, यो अक्टोवरमा नेपालमा ८८ हजार ५८२ जना विदेशी पर्यटक भित्रिएका छन्। सन् २०२२ को दशमहिना अवधिमा नेपालमा ४ लाख ७३ हजार ५६३ जना विदेशी पर्यटक भित्रिएका छन्।
कोरोना भाइरस संक्रमणबाट थलिएको पर्यटन क्षेत्र माथि उठ्न नसकेको भन्दै बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई तिर्नुपर्ने कर्जाको साँवा र ब्याज तिर्न सक्ने अवस्था नरहेको व्यवसायीले बताएका छन्।
कोरोना भाइरस संक्रमणले लामो समय थलिएको पर्यटन क्षेत्रले यो दसैंको बेला आन्तरिक पाहुनाबाट ठुलो अपेक्षा राखेको थियो। मुख्य पर्यटकीय सिजनमा पनि विदेशी पाहुना नपाएको पर्यटन क्षेत्र दसैंको लामो बिदामा आन्तरिक पाहुनाको पर्खाइमा थियो। तर, लगातारको झरिले गर्दा पाहुनाको हिडडुल रोकिँदा त्यसको मार पर्यटन क्षेत्रले भोग्नुपरेको छ।
निक्षेप र कर्जाको ब्याजदर वृद्धि गर्ने बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निर्णयप्रति यहाँका पर्यटन व्यवसायीले आपत्ति जनाएका छन्। कोरोना भाइरस महामारीकोको मारबाट उक्लिने प्रयासमा रहिरहँदा वित्तीय क्षेत्रले ब्याजदर बढाउँदा सकस परेको व्यवसायीको गुनासो छ। ब्याजदर वृद्धिले नयाँ लगानीकर्तालाई समेत प्रभावित र हतोत्साही बनाउने अवस्था आएको व्यवसायीले बताए।
‘पोखराको पर्यटन क्षेत्रमा मात्र करिब १० हजार जनशक्ति आवश्यक छ। कोरोना अघि यहाँ १५ हजार हाराहारीमा जनशक्ति कार्यरत थियो, तर, कोरोनाले गर्दा विस्थापित भएका उनीहरु फर्केनन्,’ उनले भने, ‘कोरोनाले लामो समय आर्थिक रुपमा धराशायी त बनायो नै मजदूर अभाव पनि सिर्जना गरेको छ। यो अभाव लामो समयसम्म रहनेछ।’
नेपालको पर्यटन क्षेत्रका लागि विदेशी पाहुनाको मुख्यमध्येको श्रोतबजार मानिएको चीनबाट पनि पाहुना भित्रिन थालेका छन्। यो जुलाई महिनामा नेपालमा हवाई माध्यमबाट १५ सय ९३ जना चिनियाँ पर्यटक भित्रिएका छन्। जुलाई महिनामा भित्रिएको चिनियाँको यो आगमन कोरोना भाइरस संक्रमण सुरु भएपछिको सबैभन्दा ठुलो रहेको पर्यटन बोर्डले बताएको छ।
पोखराको पर्यटन क्षेत्रमा अहिले पनि ठुलो आकारको लगानी भईरहेको छ। कोरोनाले त्रसित भएको अवस्थामा पनि पूर्वाधारमा भने लगानी थपिएको व्यवसायी बताउँछन्। अहिले लगानी भईरहेका अधिकांश संरचना भने कोरोना संक्रमण सुरु हुनु अघिकै हुन्। कोरोनाकालमै थपिएका संरचना निकै कमै छन। तर पुराना संरचनाले भने निरन्तरता र पूर्णता पाउँदैछन्।
साहसिक पर्यटकीय प्रडक्टको रुपमा पहिचान कमाएका ¥याफ्टिङ, ट्रेकिङ जस्ता गतिविधि कमजोर हुँदै जाँदा मार खेप्दै गएको पोखराको पर्यटन क्षेत्रले अब आकाशमा हुने साहसिक गतिविधि पनि गुमाउने अवस्था आएको व्यवसायीको गुनासो छ। आकाशमा हुने प्याराग्लाइडिङ, अल्ट्रालाइट, स्काई डाइभ, बेलुन जस्ता गतिविधि पनि हराउने हो भने पोखराको पर्यटन क्षेत्र झनै मारमा पर्ने पक्का भएको व्यवसायी बताउँछन्। पोखरामा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल संचालनमा आएसँगै आकाशमा हुने साहसिक गतिविधि रोकिने अवस्था आएको छ।
पूर्व प्रधानमन्त्री तथा नेकपा माओवादी केन्द्रको अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले राज्यले पर्यटन क्षेत्रलाई उपेक्षा गरेको आरोप लगाएका छन्।
बाढीपहिरोले पछिल्लो एकसाता पोखरा जोडने स्थलमार्ग झन्झटिलो बनेको छ। यसले यात्रामा बाधा उत्पन्न गराएको छ। स्थलमार्ग हुँदै आउजाउ गर्ने भारतीय पाहुना पनि यतिबेला घुमघामका लागि निस्कन नसकेको व्यवसायीले बताए। एकसाताको अवधिमै पर्यटन क्षेत्र सुस्ताउन पुगेको व्यवसायीको भनाई छ। व्यवसायीका अनुसार विदेशी मात्र नभई यातायातको पहुँचको झन्झटले आन्तरिक पाहुनाको हिडडुल पनि कम भएको छ।
कर्णाली प्रदेशको पर्यटन क्षेत्रबाट रु ४८ लाख राजस्व संकलन भएको छ। यहाँका विभिन्न पर्यटकीयस्थल घुम्न आएका आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकबाट उक्त राजस्व संकलन भएको हो।
पोहोरको तुलनामा विदेशी पर्यटक आगमन पनि ह्वात्तै बढेको शाहले बताए। गत वर्षको मार्चमा करिब १५ हजार पर्यटक आएकोमा यो वर्षको मार्चमा करिब ४२ हजार विदेशी पर्यटकको आगमन भएको शाहले बताए। ‘तेस्रो मुलुकसहित भारतबाट आउने पर्यटक बढेका छन्,’ शाहले भने, ‘विशेष प्याकेज ल्याएर पर्यटक आकर्षित गर्ने योजनामा छौं।’ नयाँ वर्षमा धेरै नेपाली घुम्न निस्किएका छन्।
कोरोना भाइरस संक्रमणले थलिएको पर्यटन क्षेत्रमा आशाका संकेत देखिन थालेको भन्दै व्यवसायी उत्साही भएका छन। पोखरामा अहिले भारतीय सहित केही तेश्रो मुलुकका पर्यटकको आगमन हुन थालेपछि व्यवसायीलाई उत्साही बनाएको हो। आन्तरिक पर्यटक पनि थपिँदा अहिले पर्यटकीय क्षेत्र लेकसाइटड सहित पोखरा आसपासका पर्यटकीय गन्तव्यमा चहलपहल बढेको छ।
कोरोनाका कारण नेपाल भ्रमण वर्ष, २०२० स्थगित भएपछि सेलाएको पर्यटन व्यवसायमा अझै ताप फर्किन सकेको छैन। कोरोना महामारी कालमा पर्यटन मात्रै नभएर हरेक क्षेत्र र व्यवसायमा नकारात्मक असर पर्यो। पर्यटकमा अडिएको पर्यटन क्षेत्रमा त सर्वाधिक खराब असर पर्यो ।
सबैभन्दा बढी कोभिडको प्रभाव खेपेको पर्यटन क्षेत्रमा पुनः प्रभाव देखिन सुरु भएपछि व्यवसायीहरू विकल्प सोच्न थालेका छन्।
-480x320.jpg)
-480x320.jpg)
