तर किन मान्छेबाटै भयो यस्तो भूल...
लुगासिलाइदिने रामजीदाइ हामी सबै केटाकेटीका प्रिय थिए। माथि डाँडामा थियो उनको घर। हाम्रो भन्दा एक किलोमिटर जति दूरीमा। तल–तल अरू जातिका मानिसको बस्ती थियो।
१० मंसिर २०८१ सोमबार
- अहिले चर्चामा
- #ग्राहक विशेष
कवितामा विभेद विद्रोह
नेपाली कविता साहित्यमा स्थापित प्रिय लोकलय र गम्भीर सन्देशयुक्त कृति मुनामदनमा महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाले वि.सं १९९२ मै यस्ता सुन्दर मानवतावादी अभिव्यक्ति प्रकट गरेका थिए।
बौद्धमा जातीय विभेदको कालो धब्बा
विभिन्न आयामबाट हेर्ने–बुझ्ने क्रममा गौतम बुद्ध (इपू ५६३–४८३)को प्रशंसा र निन्दा गरिएको पाइन्छ।
छेउको सियो छेउमै छ कि माझमा पुग्यो मामा ?
पहिलोचोेटि यो गीत मैले उनकै मुखबाट सुनेको हुँ। मानौँ, यो गीत उनको ‘सिग्नेचर म्युजिक’ हो, जतिखेर पनि गाइरहने।
बुहारी भित्रिएको क्षण
आँखा अनायासै भित्ताको घडीमा पुगेछ, पेन्डुलमको चालसँगै सुईले संकेत गरेको थियो– रातको २बज्यो। कोही घुरिरहेका, कोही कोल्टे फेराइको प्रयास गर्दैत कोही मस्त निद्रामा थिए।
गोसाइँकुण्डका सम्झनाहरू
एक जना भाइ मध्यरातमा भन्दै थियो, ‘मलाई त सास फेर्न गाह्रो भयो। भोलि बिहानै घर फर्कन्छु।’ हामीले भन्यौं–आत्तिनु पर्दैन।
खप्तडको फन्को
उडीसैनको त्यो ठुट्नाको अचार, काँचो दूध जमाएर बनाएको दही अनि कोदाको रोटी ! कति खाइयो कति !
_20200321090827-480x320-wm.jpg)
अमूर्त चित्रमा मानव मनोविज्ञान
घरको सबैभन्दा माथिल्लो तलामा पुग्नेबित्तिकै भित्तामा झुन्डाइएका क्यानभासमा तरल पदार्थ सलल बगिरहेझैँ लाग्छ।
सहरमा जातीय विभेदका अनेक रुप
संसारभर २१ मार्चमा ५६औं अन्तर्राष्ट्रिय जातीय विभेद उन्मूलन दिवस मनाउँदै गर्दा नेपालमा भने जातीय विभेदका अनेक घटना सार्वजनिक हुँदै छन्।
_20200321084746-480x320-wm.jpg)
ट्राफिककाे काेराेना लक्षित विशेष सेवा
विश्वव्यापी रूपमा फैलिँदै गएको कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)संंक्रमणबाट बच्न महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले विशेष सेवाहरू दिन थालेको छ।
१० करोडको आकस्मिक कोष स्थापना हुने
काठमाडौं महानगरपालिकाले कोरोना भाइरस संक्रमण रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि १० करोड रुपैयाँको आकस्मिक कोष स्थापना गर्ने निर्णय गरेको छ।
मेकअपले अनुहार विग्रँदैन
हावाहुरीको महिना हो, चैत। यसबेला संघीय राजधानी काठमाडौँका सडक धुलाम्मे हुन्छन्। सवारीसाधन, कल कारखाना, इँटाभट्टाबाट निस्कने धुवाँधुलोले पनि काठमाडौँ दिनानुदिन प्रदूषित हुँदै छ।
एकल र संयुक्त परिवारका बालबालिका
अहिलेको अवस्थालाई हेर्दा धेरैजसो बालबालिकाहरू एकल परिवारमा नै हुर्किरहेका देखिन्छन्। यसमा कतिपय बाबुआमाको बाध्यता छ भने कति आफ्नै रहरले एकल परिवार बनाएर बसेका हुन्छन् भने कमै मात्रमा संयुक्त परिवारमा बसेका देख्न पाइन्छ।
रेसको अनुभव
गएको फागुन २, ३ र ४ गते फर्पिङको हात्तीवनमा ‘नवौं हिमालयन आउटडोर फेस्टिभल’ भयो। उक्त फेस्टिभलमा विभिन्न कार्यक्रम भएको थियो। सोमध्ये साइकल रेस पनि एक थियो।
भुन्टी र भुन्टेको बिहे
भुन्टी खरायो एक्लै बस्थी।बिहे भएको थिएन। एक दिन बजार घुम्न जाँदा एउटा भाले खरायोसँग भेट भयो। दुवैका आँखा जुधे। ‘तिम्रो नाम के हो ?’ खरायोले सोध्यो। ‘भुन्टी’ उसले लजाउँदै भनी र मुस्कुराई।
पाहुना चाड अर्थात् पाहाँचरे
जाडो सकिएर गर्मी सुरु हुने बेलामा मनाइने पाहाँचरेमा बतास, वर्षा र अनेक थरीका रोगबाट बच्ने उपाय खोजी गरिन्छ।
_20200321065729-480x320-wm.jpg)
‘गीत गाउँदा गाली खाइन्थ्यो’
फरक तरिकाले आम मानिसका भोगाइलाई प्रस्तुत गर्छु। मभित्रै लोकगीतको प्यास निकै प्रगाढ छ। हृदयदेखि प्रस्फुटित भावनालाई दिमागले काँटछाँट गर्ने मात्र हो।
चैत्र १० देखि लामो दुरीका यातायात बन्द
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गरेका छन्। सम्वोधन गर्दै उनले कोरोना भाइरसको जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै चैत्र १० देखि लामो दुरीका यातायात केही समयको लागि बन्द गरेको बताए।
संकटमा नेपालीले किन सम्झिन्छन् गाउँ ?
मानिस काम, अध्ययन र अवसरको खोजीमा सहर पस्ने गर्छन्। स्वभाविकरुपमा गाउँमा भन्दा सहरमा अवसरहरु हुन्छन्। कतिपयले सहर पसेपछि गाउँलाई चटक्क पनि विर्सिदिन्छन्। तर समय यस्तो पनि आउँछ वर्सौ गाउँ नपसेकाहरु एकाएक गाउँ पस्ने वातावरण बन्छ। जस्तो २०७२ को भूकम्प पछि सहर सुनसान जस्तै भयो।
चैत्र २२ सम्म सबै अदालत बन्द
कोरोना भाइरसलाई मध्यनज राख्दै देशभरका अदालत बन्द गरिएको छ। शुक्रबार बसेको 'फुल कोर्ट' बैठकले चैत्र २२ गतेसम्मका लागि सबै तहका अदालत बन्द गर्ने निर्णय गरेको हो।
जवान राख्ने ज्याकुजी
ज्याकुजी शरीर स्वस्थ, सुन्दर तथा फिट राख्ने सहज, सरल र उपयुक्त प्राकृतिक जल चिकित्सा विधि हो । यो विधि चीन, जापान, कोरियाजस्ता मुलुकमा प्रसिद्ध छ । पश्चिमा मुलुकमा पनि परम्परादेखि नै ज्याकुजी गर्ने चलन चलिआएको छ । नेपालमा पनि आजकाल ज्याकुजी गर्नेको संख्या बढिरहेको छ ।
मास्क कसरी प्रयोग गर्ने ? अपनाउनु पर्ने केही सावधानीहरु
नोवेल कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को संक्रमण विश्वभर महामारीको रुपमा फैलिरहेको छ। यसबाट हालसम्म ८ हजार ९ सय बढीको मृत्यु भएको छ भने २ लाख १९ हजार संक्रमित छन्। यसको संक्रमण देखिएका ८५ हजार मानिसहरु भने उपचारपछि घर फर्किका छन्।
शुक्रबारदेखि विदेशी पर्यटकलाई नेपाल आगमनमा रोक
सरकारले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) प्रभावित मुलुकबाट आएका पर्यटकलाई नेपाल प्रवेशमा रोक लगाउने निर्णय गरेको छ। उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलको नेतृत्वको संयोजकत्वमा रहेको कोभिड–१९ जोखिम नियन्त्रण तथा रोकथाम उच्च स्तरीय समन्वय समितिले बुधबार मार्च २० को मध्य रातिदेखि लागू हुने गरी अप्रिल १५ सम्म आवगमनमा रोक लगाउने निर्णय गरेको हो।
कोरोना भाइरसको संक्रमणविरुद्ध मानव शरीर कसरी लड्छ ?
अस्ट्रेलियाका वैज्ञानिकहरुले कोरोना भाइरसका विरुद्ध मानव शरीरले कसरी प्रतिरोध गर्छ भन्नेबारे अध्ययन गरेका छन्। उनीहरुको सोध नेचर मेडिसीन जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।