धरानकी मनिता घिमिरेले तीतेपाती, निम, घिउकुमारी, बकाइनो जस्ता वनस्पतिबाट साबुन बनाउने घरेलु उद्योग सञ्चालनमा ल्याएकी छन्। उनले उत्पादित साबुन मेला, महोत्सव, प्रदर्शनीलगायत अन्यत्र बिक्री गर्दै आएकी छन्। उनले भनिन्, ‘अनलाइनबाट पनि राम्रो बिक्री भइरहेको छ। अर्गानिक सामान पाइने पसलमा पनि साबुन बिक्री हुन्छ।’

नेपाली विषयमा स्नातकोत्तर गरेकी घिमिरे पहिल्यैदेखि अन्यत्र रोजगारी खोज्नुभन्दा आफैं केही गर्नुपर्छ भन्ने सोचमा थिइन्। उनले भनिन्, ‘केही वर्षअघि काठमाडौंको ठमेलमा विदेशीले प्राकृतिक साबुन खोजी गरेपछि यसको महत्व बुझें। ठमेलमै एकजना विदेशीबाट साबुन बनाउने तालिम पनि लिएँ। यसरी सिकेको सीप खेर जान दिनु हुँदैन भनेर त्यसलाई व्यवहारमा उतार्न थालें।’

विगत ६ वर्षदेखि धरान १५ स्थित आफ्नै घरमा साबुन उद्योग सञ्चालन गरिरहेकी उनी  ५० हजार रुपैयाँको लगानीमा साबुन उत्पादन सुरु गर्न सकिने बताउँछिन्। थोरै लगानीबाट धेरै आम्दानी गर्न सकिने उनको भनाइ छ।

‘मैले त ६ वर्षअघि २५-३० हजार लगानीबाट सुरु गरेकी थिएँ। यसबाट सोचेभन्दा राम्रै फाइदा भयो’, उनी भन्छिन्, ‘अहिले सामाजिक सञ्जालबाटै धेरै माग आउँछ। पसलबाट पनि माग आउँछ। साबुनबाटै आफूलाई चाहिने खर्च पूरा गरेकी छु।’

उनले पछिल्लो समय महिलालाई साबुन बनाउने तालिम पनि दिँदै आएकी छन्। उनले उदयपुरको गढी गाउँपालिका, सुनसरीको इटहरी उपमहानगरपालिकालगायत स्थानमा तालिम सञ्चालन गरिसकेकी छन्।

उनी भन्छिन्, ‘आफ्नै गाउँघरमा  पाइने वनस्पतिको प्रयोग गरेर साबुन बनाउँदा देशको पैसा बाहिरिन पाउँदैन। यसबाट उपभोक्तादेखि देशसम्मलाई फाइदा हुन्छ।’ फुर्सदको समय सदुपयोग गरेर साबुन बनाई आम्दानी गर्न सक्ने उनको बुझाइ छ। यसका लागि घर परिवारको साथ र स्थानीय सरकारले सहयोग गरे धेरै महिला घर बसेरै स्वरोजगार बन्न सक्ने उनको धारणा छ।

‘थोरै खर्चमा सुरु गर्न सकिने यस्तो व्यवसायका लागि स्थानीय तहमा वडा कार्यालयले पनि विपन्नलाई लक्षित गरेर कार्यक्रम सञ्चालन गर्न सक्छन्’, उनी भन्छन्, ‘हेर्दा सामान्य कामजस्तो लागे पनि यसबाट एकातिर बेरोजगारले रोजगार पाउँछन्, स्वास्थ्यका लागि पनि फाइदाजनक छ। साबुनका नाममा बाहिरिने रुपैयाँ पनि कम गर्न सकिन्छ।’ –रासस

प्रकाशित: २६ पुस २०८० ०२:४५ बिहीबार