महिलाको मानवता: युद्ध र सामाजिक मूल्य
सशस्त्र द्वन्द्वबाट प्रभावित महिलासम्बन्धी विश्वव्यापी बहसलाई पुनः परिभाषित गर्दै मानवीय गरिमालाई प्रशासनिक वा व्यावसायिक मान्यताभन्दा बढी प्राथमिकता दिनुपर्ने देखिन्छ।
२२ मंसिर २०८२ सोमबार
- अहिले चर्चामा
- #निर्वाचन
- #चुनावी चर्चा
- #NPL-2
- #सुसमाचार
विश्वमणि पोखरेल
विश्वमणि पोखरेलका लेखहरु :
दरबारकी देवी
राजा निरञ्जनले मन्त्रीसहितको महत्त्वपूर्ण बैठकमा दरबारकी देवीलाई पनि बोलाए।
अर्बपतिको अड्डामा प्राकृतिक प्रणाली
हामी एउटा महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक घडीमा छौं। अहिलेको विश्व व्यवस्था आर्थिक र जलवायु अन्यायले भरिएको छ।
समाधान अर्थात् आमा
पूर्वीय सभ्यताको मूल दर्शनमा स्त्रीलाई केवल पारिवारिक भूमिकामा सीमित गरिएको छैन, उनलाई सिर्जनाको आधार, जीवनको धार र नैतिक नेतृत्वको स्रोतका रूपमा सम्मान गरिएको छ।
गणतन्त्र, संघीयता र सिंहदरबार
राणाभित्र पनि आफ्नो पालो कुर्न नचाहने र आफू सत्तामा पुग्न आतुर हुनेहरूले विभिन्न समयमा बल, सौर्य र रणकौशलताबाट आफू सर्वेसर्वा हुने र कमजोरलाई कजाइ आफ्नो अभीष्ट पूरा गर्ने राणातन्त्र चलेको देखिन्छ।
प्रकोपसँगै बाँच्न सिकौँ
नेपालको सामाजिक, राजनीतिक परिवेशलाई छोटो शब्दमा अथ्र्याउनु पर्यो भने भन्ने गरिन्छ ‘मनसुन र भनसुनले चलेको देश।’ यो वर्ष मनसुनको याम अन्त्य नेपालबाट बिदा भएको छ।
प्रधानमन्त्री निवासलाई गिज्याउने दृश्य
नेपालको राजनीतिक, प्रशासनिक क्रिया, प्रक्रिया र व्यवस्था सम्बन्धमा सधैँ चासो र चर्चामा रहने गरेका महŒवपूर्ण दुई स्थान सिंहदरबार र प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटार, नेपालमै बस्ने र नेपाल हेर्न आउने सर्वसाधारणदेखि विद्वान्, प्रबुद्ध वर्ग र राजनीतिक रापताप बुझेकालाई पनि कस्तो न होला ? भन्ने लाग्छ।
कानुनको गर्भमा जिल्ला समन्वय समिति
जिल्ला समन्वय समितिको संरचना स्थानीय तहका रूपमा भए पनि यसको सञ्चालन ऐन संघ वा प्रदेशले बनाई जिम्मेवारी सुम्पनुपर्ने हो तर त्यसो गरिएको छैन।
नागरिकका दैलाको सरकार छान्दा
आवधिक निर्वाचन नै संघीयताको सुन्दर पक्ष हो भन्ने कुरा स्थापित मूल्यमान्यता बनाउनु आवश्यक छ नत्र शासन व्यवस्थाप्रति नै नागरिक वितृष्णा बढेर जाने र अराजकताले मौका पाउँदा राज्य असफल हुन सक्छ।
बिन्दास जनता, दिवालिया सरकार !
कोरोना महामारीको प्रकोप नेपालमा बढ्दै छ वा घट्दै छ ? प्रश्नजस्तै सहज छैन उत्तर । ‘जिम्मेवार’ सरकारी निकाय दिनदिनै प्रेस विज्ञप्ति जारी गर्दै आइसोलेसन वार्डबाट बिदा हुनेहरुको संख्या प्राथमिकतामा राख्दै कोरोना महामारी नियन्त्रणमा रहेको सन्देश दिँदैछ ।
तलब विनाको जागिर
दीक्षितहरूमा मणि जोडिएको खलक नेपाली समाजमा आफ्नो स्थान राख्दै आएका छन् । राणाकालीन समयमा उनीहरू राज पुरोहितको भूमिकामा थिए । नियमित सिंहदरबारमा चाकडी गर्न जानुपर्ने राजनीतिक सामाजिक संस्कार थियो र उनीहरुको बसोबास गैरी गाउँ थियो । चन्द्र शमशेरका कान्छा छोरा मदन शमशेरको दरबार भने पाटनको पुल्चोक नजिक बन्यो— श्रीदरबार । मदनको चाकरीमा केदारमणि दीक्षित थिए । पछि गएर केदारमणि मदनको पर्सनल सेक्रेटरीको भूमिमा रह्यो । मदनको दरबार आसपासको नाम श्रीदरबार टोल भनेर चिनिन्छ अहिले । डा. सुन्दरको आवास पनि त्यहीँ छ । नियमित जाँच गर्ने क्लिनिक पनि त्यहीँ छ ।
कुलमानका बिजुली गफ
नेपाल विद्युत प्राधिकरणका कार्यकारी अधिकारी कुलमान घिसिङको प्रशंसा गर्नेहरुको ठूलो जमात छ । लोडसेडिङका काला दिनहरु भोग्नेहरुका लागि उनको योगदान अतुलनीय देखिन्छ । हुन पनि हो, दैनिक १६ घण्टासम्म लोडसेडिङ भोग्ने नेपालीले राहत पाएका छन् ।
बाटो निर्माण नै विकासको प्रमुख मापक
विकासका नारा नेपालको सहावहार खेती जस्तै अनुभव हुन्छ । संघीय लोकतान्त्रिक गणतान्त्रिक अहिलेको नेपालमा विकासे नाराले अझ धेरै ठूलो आकार लिएको छ । विकास र समृद्धिका भाषणहरु सबैजसो सत्तासीनहरूको प्यारो मसला बनेका छन् । जताततै डोजर चलेका छन् ।
दुर्घटना र सिन्डिकेट
दसैँ–तिहारको रमाइलोमा कतिपय परिवारहरू दुःखको आँसुमा डुबे । मुलुकका सबैजसो क्षेत्रमा सडक दुर्घटनाहरू भए र ठूलो संख्यामा नागरिकको ईहलीला समाप्त भयो, त्यस्तै कयौँ घाइते भए । यो दसैँ–तिहारको समयमा दुर्घटनाका घटना र त्यसबाट भएको मानवीय क्षतिले अहिलेसम्मको रेकर्ड नाघेको तथ्य प्रहरीले सार्वजनिक गरेको छ । दुर्घटना नेपालको नियति जस्तै लाग्छ ।
यस्तो छ उपनिर्वाचन हुने क्षेत्रको अंकगणित
मुलुकमा अहिले उपनिर्वाचनको तातो छ। कास्की २ को संघीय संसदको चुनाव सबै भन्दा केन्द्रमा रहेको छ। नेकपाका नेता रवीन्द्र अधिकारी जो पर्यटन मन्त्रीको जिम्मेवारीमै रहेको बेला हेलिकप्टर दूर्घटनामा परेपछि खालि हुन गएको यो क्षेत्रको निर्वाचन परिणाम राष्ट्रिय राजनीतिको चश्मा बन्ने आँकलन भैरहेको छ।