सधैँ सक्रिय
संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीको नाम सम्झनेबित्तिकै श्रद्धाले शिर झुक्छ। सामाजिक जागरण, लोकसंस्कृतिको उन्नयन र साहित्यको श्रीवृद्धिमा अनवरत सक्रिय उनी शतायुमा आइपुग्दा पनि उत्तिकै चिन्तनशील छन्। मानव हितमा क्रियाशील छन्।
संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीको नाम सम्झनेबित्तिकै श्रद्धाले शिर झुक्छ। सामाजिक जागरण, लोकसंस्कृतिको उन्नयन र साहित्यको श्रीवृद्धिमा अनवरत सक्रिय उनी शतायुमा आइपुग्दा पनि उत्तिकै चिन्तनशील छन्। मानव हितमा क्रियाशील छन्।
पथप्रदर्शकहरू नेपाल प्रवद्र्धन गर्ने पर्यटन दूतहरू हुन्। यस्तै एक जना पथप्रदर्शक रामजान चौधरी नेपालमा मात्र होइन विदेशमा पनि लोकप्रिय छन्। कुनै अन्तर्राष्ट्रिय सेलिब्रिटी, सञ्चारकर्मी, वैज्ञानिक र संरक्षणविद् बर्दिया घुम्न आउँदा उनकै खोजी हुन्छ।
कलाकार पदम घलेको सृजनामा मौलिकता भेटिन्छ। जब उनको मनमा कुरा खेल्छ तब त्यसलाई बिम्बका रूपमा क्यानभासमा उर्ताछन्। उनका चित्रमा रंगको मीठो संयोजन हुन्छ।
नेपाल आउन पर्यटकहरू तयार छन्। युरोपतिर नेपालको भिसा लगाएर बसेका पर्यटक पनि छन्। त्यसैले यो वर्षको अन्त्यबाट पर्यटक आवागमन हुन्छ कि भन्ने अनुमान गरेको छु।
बेनी बजारका राजेश शाक्य सफल व्यापारी, मनकारी समाजसेवी र पर्यटन अभियन्ता हुन्। ‘मुक्तिनाथको प्रवेशद्वार’का रुपमा चिनिएको म्याग्दीलाई पर्यटकीय जिल्ला बनाउने अभियानको अगुवाइ उनैले गरिरहेका छन्।
चित्रकलामार्फत नेपालको प्रवद्र्धन गर्दै आएका पर्यटन दूत हुन् कलाकार दामोदर बराल। कलाकर्मबाटै उनले नाम र दाम दुवै कमाएका छन्।
‘पर्यटनको भविष्य नै अन्यौलमा परेका बेला भाडा तिरेर ठमेलमै बसिरहनु बुद्धिमानी होइन भनेर आफ्नै घरमा कार्यालय सारें’, अगुवा पर्यटनकर्मी चित्र बहादुर गुरुङ भन्छन्, ‘अनलाइन सम्पर्कका आधारमा पर्यटक आउने हुन्। जहाँ बसेर काम गरे पनि फरक पर्दैन।’
चितवनकी २२ वर्षिया अनिशा सापकोटाले दुई सयभन्दा बढी प्रजातिका पुतलीको अध्ययन गरेर तस्वीर खिचिसकिन्। लकडाउनमा मात्र उनले सय प्रजातिका पुतली अध्ययन गर्न भ्याइसकिन्।
पोखरेली कलाकार कृष्ण मर्सानी हरेक बिहान एक जना सत्पात्रको मुहारचित्र बनाएर आफ्नो दिनको शुभारम्भ गर्छन्।
तीन सय रोपनी जमिनमा चार हजार तीन सय ७० विरुवा रोपिएको छ। अर्गानिक स्याउ, जुस, जाम र वाइन उत्पादन गर्ने योजना।
हामीले दुई वर्षपछि मात्र बैंकलाई व्याज र किस्ता तिर्ने वातावरण सरकारले मिलाइदिनु प¥यो। अर्को कुरा अब नेपालमा विदेशी आउन केही वर्ष लाग्छ। त्यसैले कोरोना शान्त भएपछि आन्तरिक पर्यटन प्रवद्र्धन गर्न सरकारले हामीसँग हातेमालो गर्नुपर्छ।
उनले लकडाउनमा पानी रंगबाट २८ वटा चित्र बनाए। लकडाउनपछि उनी धरानमा सातौं एकल प्रदर्शनी गर्ने योजनामा छन् भने क्रमशः विराटनगर, काठमाडौं र पोखरामा पनि प्रदर्शनी गर्नेछन्।
सरल भाषामा गामबेसी, मायाप्रेम र विकृतिविसंगतिविरुद्धका गीत, कविता र मुक्तक लेख्दै आएका उनको जीवन पनि सरल छ। उनी नयाँ पुस्तालाई सृजनात्मक बनाउन ऊर्जा भर्ने काम गर्छन्। यसरी हेर्दा उनलाई साहित्यिक फूलबारीका मालीभन्दा फरक पर्दैन।
परम्परागत शैलीमा आधुनिकताको लेप लगाएर बनाइएका सुन्दर सृजनाले सबैलाई लोभ्याउँछ। भक्तपुरका कलाकार सोमराज तामाङले मुकुण्डो कलामा कमाल गरेका छन्। त्यसैले मुकुण्डो उपहार संस्कृति फस्टाउँदैछ।
बेल ब्वायका रूपमा पर्यटन क्षेत्रमा पसेका धादिङका सरोज न्यौपाने कहिले भरिया बने त कहिले ट्रेकिङ गाइड अनि कहिले क्लाइम्बिङ गाइड। उनले धेरै अनुभव सँगालेका छन्। समयसँगै उनी कम्पनीका मालिक बने। त्यति मात्र होइन, मुलुकको पर्यटनलाई गति दिने खाका समेत प्रस्तुत गर्न सक्ने भैसके।