विश्व घटनाक्रम: टर्कीको कदम आँटिलो कि असामान्य?
एर्दोगानले प्रश्न गरेका छन्– के ती राजदूतहरूका देशमा डाँका, ज्यानमारा र आतङ्ककारीहरूलाई सहज ढंगले थुना मुक्त गरिन्छ? जुन राजदूतले टर्कीलाई राम्ररी चिन्देैन उसले यहाँ बस्ने काम छैन।
२१ जेष्ठ २०८१ सोमबार
दोषी: व्यवस्था कि नेतृत्व ?
जसरी पनि सत्ता, शक्ति र सम्पत्ति हत्याउन लाचार कम्युनिस्ट नामका लोभी नेताहरूबाट मुलुकलाई मुिक्त दिलाउने वैकल्पिक राजनीतिक दल र योजनाको खाँचो छ।
राष्ट्रपतिको मर्यादा
संवैधानिक भूमिकामा रहेकी राष्ट्रपतिको काम पार्टी विशेषको गतिविधिमा चासो राख्नु होइन। उनको यस किसिमको कार्यले फेरि उनलाई विवादमा तानेको छ। मुलुकको राष्ट्रपति कुनै पार्टी विशेषको एकता गराउने, विभाजन गराउने वा रोक्ने जस्ता गतिविधिमा संलग्न हुनुहुँदैन। कम्तीमा राष्ट्रपतिले आफ्नो पद, पदीय गरिमा र नेताबीचको अन्तर छुट्ट्याउन सक्नुपर्छ।
जसपामा ‘मर्यादा’ को विवाद
जनता समाजवादी पार्टीमा मर्यादाको विवाद चर्किएको छ। कात्तिक ३ र ४ गते बसेको पार्टीको कार्यकारिणी समितिको बैठक पछि पार्टीले मयार्दाको सूचि सार्वजनिक गरेको थियो।
चार मर्यादा पालक कोरोना पोजेटिभ, प्रदेश सभा बैठक स्थगित
प्रदेशसभा सचिवालयमा कार्यरत ४ जना मर्यादा पालकमा कोरोना भाइरस संक्रमण पुष्टि भएपछि बिहीबार आव्हान गरिएको संसद् बैठक स्थगित गरिएको छ। प्रदेशसभाको चौथो अधिवेशन बुधबारदेखि सुरु भएको थियो।
क्वारेन्टाइनलाई महिलामैत्री बनाउन 'मर्यादा किट'
कोभिड-१९ (कोरोना भाइरस)को संक्रमणको यकिन गर्न जिल्लाका पालिकाले संचालन गरेको क्वारेनटाइनमा रहेका १९ जना महिलालाई मर्यादा किट वितरण गरिएको छ । क्वारेन्टाइनमा भएका महिलालाई सहजता र सरसफाईमा प्रयाप्त ध्यान दिन सो प्रदान गरिएको हो ।
राम कसरी मर्यादा पुरूषोत्तम ?
तटस्थ दृष्टिले जीवन बिताउनेहरुका लागि आदर्श पात्र हुन् राम । युवराजबन्दा समेत उनको अनुहारमा कुनै रागको भाव थिएन । त्यसबेला उनी खुसीले अहङ्कारी बनेनन् । वनमा जाँदा पनि उनको अनुहारमा कुनै उदासी देखिएन । सबै अवस्थामा उनी सामान्य र सरल बनिरहे ।
मर्यादा विपरित काम गर्ने शिक्षकको सरुवा
पेशागत मर्यादा विपरित काम गरेको भन्दै खोटाङको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाले दुई शिक्षकको सरुवा गरेको छ। पेशागत मर्यादा नाघेकामा हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका–४ बडहरेस्थित दुधकोसी प्राविका शिक्षक तिर्थ भुजेललाई हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका–१० अर्खौलेस्थित जलेश्वरी प्राविमा र हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका–५ दुर्छिमस्थित लक्ष्मी आधारभुत विद्यालयका वलबहादुर बिकलाई हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका–३ च्यास्मीटारस्थित लक्ष्मी प्राविमा सरुवा गरेको हो।
अमर्यादित अभिव्यक्ति
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली भाषिक मर्यादाबारे अत्यन्त चासो राख्नेमध्येमा पर्छन्। उनले असार ३ गते आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा सञ्चारमाध्यमले प्रयोग गरेको तिमी शब्दावलीप्रति टिप्पणी गरेका छन्। प्रधानमन्त्री ओलीको टिप्पणी छ– ‘नेपाली भाषामा त बाबुलाई तपाईं नै भन्ने चलन हुन्छ। बाबुलाई पनि तिमी, आमालाई पनि तिमी, हजुरआमालाई पनि तिमी, हजुरबाबुलाई पनि तिमी, यो त नेपाली भाषा, नेपाली सभ्यता, नेपाली संस्कृतिभित्र पर्दैन।’ बोलीचालीमा तपाईँ, हजुर भनेर संवोधन गरे पनि प्रेसले सबैलाई संवोधन गर्ने सजिलोका लागि ‘तिमी’ आदरार्थी शब्द प्रयोग गर्दै आएको छ। लेखाइमा तपाईं लेखियो वा तिमी भन्नेमा समेत ख्याल गर्न सक्षम प्रधानमन्त्री ओलीका प्रमुख सल्लाहकार विष्णु रिमालले प्रयोग गरेको ‘छौँडा’ शब्दले यतिबेला सामाजिक सञ्जाल तताएको छ। कसैलाई ‘बोक्सी’ आरोप लगाउनुसमेत गैरकानुनी भइसकेको यो मुलुकमा प्रधानमन्त्रीकै प्रमुख सल्लाहकारले प्रयोग गरेको भाषामा यसको प्रयोग भएको छ। यस्तो अमर्यादित भाषा बोल्ने रिमालमाथि कुनै कारबाही हुने छैन। कारण यही भाषा प्रधानमन्त्री आफैँले प्रयोग गरिसकेका छन्। उनले २०७३ साउन १४ गते ‘छौँडा’ शब्द प्रयोग गरेका थिए। उनले भनेका थिए– ‘छिमेकीले रातदिन छौँडा खेलाएर दुःख दिनु बेठीक कुरा हो।’
मर्यादाक्रममा न्यायाधीश
गत पुस २६ गते सरकारले सार्वजनिक गरेको राज्यका विभिन्न निकायसँग सम्बद्ध पदाधिकारीको मर्यादाक्रमका विषयमा विभिन्न प्रतिक्रिया सार्वजनिक भएका छन्। केही संवैधानिक निकायले त उक्त मर्यादाक्रमप्रति गम्भीर असन्तुष्टि जनाएको समाचार पनि आएको छ। गत चैत २० देखि २२ गतेसम्म भएको न्यायाधीशहरूको तेस्रो राष्ट्रिय सम्मेलनमा पनि न्यायाधीशहरूको मानमर्दन हुनेगरी मर्यादाक्रम तल–माथि पारिएकोप्रति न्यायाधीशले गम्भीर आपत्ति जनाए।
सांसदको प्रश्न : हाम्रो मर्यादा क्रम किन तल ?
हामी जनताबाट निर्वाचित भएका हौँ, तर जिल्लाको कार्यक्रममा जाँदा हाम्रो मर्यादाक्रम पूर्वमन्त्रीभन्दा तल राखियो। यसले हामीलाई असजिलो बनाएको छ। यो समस्याको समाधान गर्ने विषयमा सरकारले केही पहल गरेको छैन? यो भनाइ हो प्रतिनिधिसभाका सदस्य झपट रावलको। प्रतिनिधिसभाको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिको मंगलवारको बैठकमा सरकारले निर्धारण गरेको मर्यादाक्रमले जननिर्वाचित सांसदलाई अपमान गरेको भन्दै रावलले त्यसलाई सच्याउन गृहमन्त्री रामबहादुर थापाको ध्यानाकर्षण गराए।
राजदूतद्वय आचार्य र कार्की मन्त्रीकै मर्यादामा
सरकारले भारतका लागि नेपाली राजदूत निलाम्बर आचार्य र अमेरिकाका लागि राजदूत अर्जुनकुमार कार्कीलाई मन्त्रीसरहको सुविधा दिने भएको छ। मंगलबार बसेको मन्त्रिपरिषदको बैठकले राजदूतद्वयका लागि मन्त्रीस्तरको मर्यादा कामय गर्ने निर्णय गरेको हो।
सुधारको सट्टा मर्यादापालक फिर्ता
प्रदेशसभा सचिवलायले एक वर्षदेखि कार्यरत दुई मर्यादापालकलाई फिर्ता पठाएको छ। नागरिक दैनिकमा ‘माननीयलाई करोडको गाडी, मर्यादापालकलाई रात काट्नै सकस’ शीर्षकमा समाचार आएपछि त्यसको निहुँमा दुईजना मर्यादापालक फिर्ता पठाइएको स्रोतले जनाएको छ।
मर्यादाक्रम निर्धारणप्रति अख्तियारको आपत्ति
नेपाल सरकारले हालै परिमार्जन गरेको मर्यादाक्रममा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले आपत्ती जनाएको छ। आयोगको मिति २०७५ माग ७ गतेको बैठकले मर्यादाक्रम निर्धारणप्रति आयोगको ध्यानाकर्षण भएको अख्तियारका प्रवक्ता रामेश्वर दंगालद्वारा जारी विज्ञप्तीमा उल्लेख छ।
नयाँ मर्यादाक्रमबारे निर्वाचन आयोगको आपत्ति
निर्वाचन आयोगले सरकारले हालै निर्धारण गरेको मर्यादाक्रम प्रति ध्यानाकर्षण भएको बताएको छ। सो हेरफेर भएको मर्यादाक्रमबारे निर्वाचन आयोगको शुक्रबार बसेको पूर्ण बैठकले आपत्ति जनाएको हो।