हुँदै नभएको प्रतिवेदन कुन कारखानाबाट आयो अनुसन्धान गर्दैछौं : परराष्ट्रमन्त्री ज्ञवाली
परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले चीनले नेपाली भूमि अतिक्रमण गरेको भन्ने प्रतिवेदन कसले कहाँ बनएको हो भन्ने विषयमा अनुसन्धान भइरहेको बताएका छन्।
परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले चीनले नेपाली भूमि अतिक्रमण गरेको भन्ने प्रतिवेदन कसले कहाँ बनएको हो भन्ने विषयमा अनुसन्धान भइरहेको बताएका छन्।
उनले भने, ‘चीनबाट नेपालको सीमा मिचिएका समाचारको सत्यताको अन्वेषण ग¥यौँ । समाचारमा भनिएझैँ बाउन्ड्री मार्कर ३७ र ३८ कहिल्यै खडा नै भएका छैनन् । भौगोलिक जटिलताका कारण दुवै देशको सहमतिमा बाउन्ड्री मार्कर खडा गरिएको थिएन । त्यसकारण सीमा स्तम्भ सारियो भन्ने समाचार झुटो रहेको छ ।’
त्रिदेशीय सीमाबिन्दु पहिल्याउन नसक्दा नेपाल–भारत तथा नेपाल–चीन दुवैतर्फ जीरो नम्बर पिलर अझै बिछ्याइएको छैन। दुवैतिर १ नंम्बरबाट पिलर बिछ्याउन सुरु गरिएको छ। नेपाल–भारत सीमामा भारततर्फ ८ हजार ५ सय ५३ तथा चीनतर्फ १ सय वटा पिलर बिछ्याइएको छ र त्यसको सुरुवात १ नम्बरबाटै गरिएको छ। जिरो नम्बर पिलर राखिएको ठाउँ त्रिपक्षीय सीमाबिन्दु हो। त्रिदेशीय सीमाबिन्दुले तीन देशको सीमा आपसमा छुट्याउने गर्छ।
सीमाविद् बुद्धिनारायण श्रेष्ठका अनुसार, दोलखाको लामाबगर इलाकामा परेको करिव दुई हेक्टरमा बाहेक चीनसँग नेपालको सीमा–विवाद छैन।
कोरोना भाइरसविरुद्ध नेपाल–भारत सीमामा खटिएको सशस्त्र प्रहरीले बिनाअनुमति लुकीछिपी सीमानाकाबाट नेपाल प्रवेश गर्नेलाई नियन्त्रणमा लिई क्वारेन्टिनमा राख्ने अभियानलाई जारी राखेको छ।
पाँचथरको फालेलुङ गाउँपालिका–६ को आहाल भन्ने ठाँउमा संग्रहालय भवन निर्माणमा भारतीय सुरक्षाकर्मी अवरोध गरेपछि स्थलगत अनुमन गर्ने गरी बनाईएको टोलीले नेपाल तर्फको पर्यटकीक पूर्वाधार भारतर्फ पार्न खोजीएको निष्कर्ष निकालेको छ । टोलीले गृहमन्त्रालयमा बुझाएको प्रतिवेदन अनुसार उक्त क्षेत्रका स्थानीयबासीलाई अनुश्चित रुपमा मानसिक दबाव दिने गरेको समेत उलेख्ख छ ।
‘नेपालीहरु पूर्वाधार विकास गर्दै सीमाको रेखदेख र संरक्षण तथा पर्यटन विकासमा लागेको भारतीय पक्षले देख्न नसकेर सीमाको समस्या सिर्जना गरेको हो,’ खपाङ्गीले भने ।
‘कोरोना संक्रमणको त्रासका कारण पनि खुला सीमाक्षेत्रबाट हुने मानवीय आवतजावतलाई रोक्नुपर्ने नै थियो, यसर्थ पनि सुरक्षा कडाइ आवश्यक थियो।’
सीमा क्षेत्र गलवान उपत्यकामा चीनसँग झडप हुँदा २० भारतीय सैनिकको निधन भएको सन्दर्भमा वक्तव्य जारी गर्दै पूर्वप्रधानमन्त्री सिंहले यस्ता विषयमा अभिव्यक्ति दिँदा शब्द चयनमा गम्भीर बन्न मोदीलाई सचेत गराएका हुन्।
एक वर्ष अघि सम्म दाङको नेपाल भारत सीमा क्षेत्रमा एक स्थानमा मात्रै सीमा सुरक्षा प्रहरीको उपस्थिति थियो । कोयलावासमा मात्रै रहेको सीमा सुरक्षा प्रहरीलाई ८३ किलोमिटर सीमा क्षेत्रको निगरानीका लागि हम्मे हम्मे पथ्र्यो । सडक नहुनु, पैदल हिँडेरै सुरक्षाकर्मीहरूले सीमा रक्षार्थ अहम भुमिका निर्वाह गर्दै आए । तर एकै स्थानमा मात्रै रहेको सीमा सुरक्षार्थ खटिएको सशस्त्र प्रहरी बलको उपस्थिति अहिले सीमा क्षेत्रमा बढाइएको छ । फलतः अहिले सीमा सुरक्षामा चुनौती धेरै हद सम्म कम भएको छ ।
सीमा क्षेत्र गलवान उपत्यकामा हिंसात्मक झडप भएको तीन दिनपछि चीनले आफ्नो नियन्त्रणमा रहेका १० भारतीय सैनिकलाई मुक्त गरेको छ।
कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)को बिश्वब्यापी त्रासबीच नेपाल र भारत दुबै देशमा लागू भएको लकडाउन बिस्तारै खुकुलो हुने क्रममा रहे पनि सीमा भने अझै सिल नै रहेको छ । गत चैत ११ गतेदेखि जारी लकडाउनसंगै सीमा बन्द भएको कारण नेपालबाट भारततर्फ र भारतबाट नेपालतर्फ ब्यपारिक कार्गो बाहेकको आवागमन बन्द रहेको अवस्थामा तस्करी भने रोकिएको छैन ।
दुई छिमेकी देश भारत र चिन विच सिमामा भएको झडपले युद्ध हुन सक्ने भन्दै मानव अधिकार तथा शान्ति समाजले वार्ताबाटै समस्याको समाधान खोज्न अपिल गरेको छ ।
बर्दियाका स्थानीय तहले सीमा क्षेत्रमा खटिएका सशस्त्र प्रहरीका लागि आवास भवन निर्माण शुरु गरेका छन्।
त्यो घटना दुई देश (चीन–भारत) को सीमाको लाइन अफ एक्चुअल कन्ट्रोल अर्थात् वास्तविक नियन्त्रण रेखाको चिनियाँ क्षेत्रपट्टि भएको दाबी चीनको परराष्ट्र मन्त्रालयका प्रवक्ता झाओ लिजियानले गरेका छन्।