एउटी महिला साथीले बेलुकी नौ बजेतिर एउटा सानो सहयोग चाहियो भन्दै फेसबुक म्यासेन्जरमा सन्देश पठाइन् । ती महिला साथी नियमित जसो फेसबुकमा आकर्षक फोटोहरु पोस्ट गर्ने गर्छिन् । त्यस दिन फेसबुकमा फोटो पोस्ट गर्दा के क्याप्सन राख्ने भन्ने दुविधामा रहिछन् ।
युरोपका घर किन मन्दिरजस्तो चुच्चे आकारका बने भने त्यहाँ अत्यधिक हिँउ पर्ने भएकाले हिँउ तर्काउन सजिलो हुने भएकाले। अफ्रिका– जहाँ अत्यधिक गर्मी हुन्छ, त्यहाँ युरोपको वास्तुकला नक्कल गरेर हुन्छ ?
सिमसार क्षेत्रमा काम गर्ने विज्ञहरू जैविक विविधता, जलवायु परिवर्तनका जोखिमलाई न्यूनीकरण र अनुकूलनमा सिमसारले गर्ने योगदानको हिसाब एवं संस्कृति र जीवनयापनमा रहेको महत्व देखेर दंग छन् तर संघीय नेपालले यसको संरक्षण र क्षयीकरण रोक्न आवश्यक कानुन निर्माण नगरेकोमा दुःखी छन्।
विश्वभरि नै वन व्यवस्थापन र जैविक विविधता संरक्षणमा चुनौती बढ्दै गएका छन्। नेपाल पनि अपवाद छैन। नेपालमा कूल वनक्षेत्र करिब ६६ लाख हेक्टर छ। अर्थात् मुलुकको कूल भूभागको ४४.७ प्रतिशत। सार्क मुलुकमध्ये भुटानपछि दोस्रो।
गणतन्त्र भन्दैमा राजाले गरेका राम्रा कुराको आलोचना गर्नु जरुरी छैन न त राजाले खोल्न लाएको स्कुल भन्दैमा उत्कृष्ट र नमुना स्कुलको विरोधै गर्नु जरुरी छ। ००० मुलुकी प्रशासनको हरक्षेत्रमा दलीय नेटवर्किङ र शिक्षा जगतलगायत समाजका हरक्षेत्रमा दलीयकरण गर्न मन पराउने उनको दल वा सरकारले बुढानीलकण्ठ स्कुललाई दलीयकरण नगरिदिए हुने।
मध्यपश्चिम नेपालकै लोक संस्कृति, भाषा, साहित्य, सभ्यता, कला र सांस्कृतिक विशेषताले भरिपूर्ण क्षेत्र हो। नेपाली भाषाको उद्गमस्थल, प्राचीन मानव बस्तीको सभ्यता, प्राकृतिक सुन्दरताले पूर्ण, जातजातिको विविधताले पूर्ण पावन भूमि पनि हो। मनु, वशु, सति साध्वी, प्राचीन ऋषिमुनि र सन्तको बासस्थल पनि यही क्षेत्र हो। तसर्थ, विदेशी अन्वेषणकर्ता टुचीले एशियाको वर्णन गर्ने क्रममा नेपालको मध्यपश्चिम कर्णालीचिनाएका छन्। शैव, हिन्दु, बौद्ध र अन्य धर्मावलम्बीले समेत परिपूर्ण भएको ठाउ“ पनि हो मध्यपश्चिम क्षेत्र। यहा“का जनताले वर्षौंदेखि चलाउ“दै आएका रीतिरिवाज, चालचलन, मूल्य–मान्यता, परम्परा र व्यवहार पनि कम चाखलाग्दा छैनन्। तरपनि प्रचार–प्रसार र सोचको कमीले पूर्वाञ्चलभन्दा कम महŒव ठानिएको छ। यति महŒवपूर्ण कला र सम्पदाले परिपूर्ण रहेकाले यहा“को अमूर्त कला र संस्कृतिले समेत परिचित ठानिन्छ।
खर्चमा मितव्ययिता ल्याउन सरकारले विविध खर्च शीर्षकबाट विनियोजन हुने रकम कटौती गर्ने बताए पनि गत आवमा यस्ता अनुत्पादक क्षेत्रमा खर्चको बढोत्तरी भएको प्रतिवेदन महालेखा नियन्त्रकको ५६ औं प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
बुद्धजन्मस्थल लुम्बिनीमा जैविक विविधता सम्बन्धी अध्ययन सुरु गरिएको छ। ११ सय ५५ बिगाहा क्षेत्रफलमा फैलिएको लुम्बिनी बगैँचाभित्रका वनस्पति, रुख बिरुवा, जडीबुटी तथा जलचर, थलचर र किटपतङ्गको समेत अध्ययन सुरु भएको हो। लुम्बिनी विकास कोषले वनस्पति विज्ञहरुको सहभागितामा जैविक विविधता सम्बन्धी अध्ययन थालेको कोषका उपाध्यक्ष भिक्षु मैत्रेयले जानकारी दिए।
नेपाली भाषा विविध सामाजिक र भौगोलिक परिवेशमा बोलिन्छ। त्यसैले बोलाइमा स्वाभाविक रूपमा सामाजिक तथा भौगोलिक भेदहरू रहेका छन्। त्यसैले बोलाइमा एकरूपता कायम गर्न सकिने अवस्था छैन। बोलाइमा विविधता नै नेपाली भाषाको विशेषता हो र भाषाको जीवन रस पनि हो।
नेपालमा १२५ भन्दा बढी जातजातिले सयौँ भाषा–भाषिकाहरू मातृभाषाका रूपमा बोल्छन्। हामी भाषिक विविधतामा साँच्चै नै धनी छौँ। यो नेपालको सम्पत्ति हो।
नेपाल सांस्कृतिक विविधताले भरिपूर्ण देश हो । हाम्रो संगीत परापूर्वकालदेखि नै संस्कृतिसँग जोडिँदै आएको छ । हामीकहाँ जन्मदेखि मृत्युसम्मका संगीत–संस्कृति छन् । चाडपर्व, बिहा–बटुलोदेखि हरेक ऋतुअनुसारका संगीत छन्।
पत्रकार जीवन लामाको फोटो पुस्तक ‘गौरीशंकरः विविधतामा एकता’ सार्वजनिक भएको छ। काठमाडौंमा एक कार्यक्रमकाबीच संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्यन्मत्री रवीन्द्र अधिकारीले लामाको पुस्तक सार्वजनिक गरेका हुन्।
पत्रकार जीवन लामाको फोटो पुस्तक ‘गौरीशंकरः विविधतामा एकता’ सार्वजनिक भएको छ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले प्रदेश नं. १ को प्रदेश सभालाई सम्बोधन गर्दै नेपालको विविधतामाथि कसैले आँच आउने काम गरे स्वीकार्य नहुने बताए।
जैविक विविधता भन्नाले पृथ्वीमा रहेका सबै प्रकारका जीवजन्तु तथा वनस्पतिका आणुवंशिक, प्रजातिगत र पारिस्थितिक प्रणाली विविधता भनेर बुझिन्छ । जैविक विविधताबाट मानिसले प्रत्यक्ष तथा अप्रत्यक्ष रूपमा अनेकौँवस्तु तथा सेवाहरू जस्तै खाना, ऊर्जा, औषधि, अक्सिजन आदि निरन्तर पाइरहेका छन् ।
