ऊर्जा, जलश्रोत तथा सिंचाइमन्त्री वर्षमान पुन अनन्तले कोरोना महामारीका बीचमा पनि जीवन खोज्न सबैलाई अपिल गरेका छन्। मन्त्रिपरिषदले महामारीबीचमै जीवन खोज्ने गरी उद्योग सञ्चालन, रोकिएका विकास आयोजनाका काम सुचारु गर्ने र उद्योगका लागि अत्यावश्यक कच्चा सामग्रीको ढुवानी खुलाएको मन्त्री पुनले स्मरण गरे।
कोरोना भाइरस नियन्त्रण र रोकथामका लागि सरकारले गत चैत ११ देखि गरेको लकडाउन पटक पटक गरी जेठ २० सम्म लम्ब्याउने घोषणा गरेको छ । बन्दाबन्दीले दैनिक रोजगारी गरेर जीवन निर्वाह गर्ने, निम्न र विपन्न वर्ग सबैभन्दा पीडित बनेका छन् ।
अमेरिकामा गत अप्रिल महिनामा १४.७ प्रतिशत बेरोजगारी सृजना भएको छ।
लकडाउनका कारण रोजगारी गुमेर छाक टार्न समस्या भएका परिवारलाई विभिन्न स्थानीय तहले राहत वितरण गरिरहेका बेला ताप्लेजुङको सिदिङ्वा गाउँपालिकाले भने राहतको सट्टा रोजगारी दिएर उदाहरणीय काम गरेको छ ।
लकडाउनका कारण रोजगारी गुमेर छाक टार्न समस्या भएका परिवारलाई बिभिन्न स्थानीय तहले राहत वितरण गरिरहेका बेला ताप्लेजुङको सिदिङ्वा गाउँपालिकाले भने राहतको सट्टा रोजगारी दिएको छ ।
कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका जिल्लाका हजारौं नागरिक रोजगारीका लागि भारत जान्छन् । भारतका विभिन्न स्थानमा कोरोना भाइरसका संक्रमित भेटिएपछि त्यहाँ रहेका नेपाली धमाधम स्वदेश फर्कंन थाले र सीमामा ज्वरो नापेर मात्र फर्काउँदा सरकारले यस्तो निष्कर्ष निकालेको थियो ।
गाउँफर्केका युवालाई रोजगारीको अवसर सिर्जना गरेर देशमै टिकाउन सक्यौं भने यो कोरोनामहामारीलाई देश बनाउने अवसरका रूपमा परिणत गर्न सक्छौं । आखिर गाउँकै विकासबाट देश विकसित हुने हो ।
नोवल कोरोना भाइरसले विश्वभर महामारीको रूप लिएपछि वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीमध्ये करिव १० लाख स्वदेश फर्कने भएका छन् । सरकारसँग आधिकारिक तथ्यांक नभए पनि विश्वका विभिन्न मुलुकमा करिव ५० लाख (वैदेशिक रोजगारी र अन्य गरी) को संख्यामा नेपाली रहेका अनुमान छ ।
‘केही काम छैन, खेती गरेर बसेको छु’ भन्नेहरू सर्वत्र भेटिन्छन् गाउँतिर । कृषि आफैँमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण काम हो भनेर बुझ्ने÷बुझाउने कहिले ?
कोरोना त्राससंगै कर्मथलो छोडेर थाक थलो खोज्न आतुरहरु यति बेला गृह जिल्ला भित्रिरहेका छन्। बिशेष गरि मजदुरी गर्न बाहिर जिल्ला गएकाहरु आफ्नो गाउँ पर्किन हतारोमा देखिएका हुन्। रोल्पाका अति बिपन्नहरु ‘घरगाउँमा डोजरले रोजगारी खोसे पछि’ उपत्यका तीरका ईट्टाभट्टा र पोखरा, बाग्लुङ, रसुवा, पर्बत, सिन्धुपाल्चोक लगायतका जिल्ला तिर मजदुरीका लागि जाने गर्दछन्।
वैदेशिक रोजगारीसम्बन्धी काम गर्ने संस्था इक्विडेम रिसर्च सेन्टरले गरेको सर्भेक्षणअनुसार संकटको यो बेला नेपालसँग श्रम सम्झौता भएका मुलुकले आप्रवासी कामदार र स्वदेशी कामदारमा विभेद गर्न थालेका छन् । धेरै मुलुकले आफना कामदार फिर्ता लैजान दबाब दिइरहेका छन् ।
न्यायाधीश सपना मल्ल प्रधानले दिएको अन्तरिम आदेशमा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीलाई फिर्ता ल्याउने-उद्धारका लागि आवश्यक प्रशासनिक, आर्थिक र व्यवस्थापकीय पहल गर्न भनिएको छ ।
वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीमा कोरोना संक्रमण हुने क्रम बढेको छ। स्थानीय बासिन्दाको तुलनामा नेपालीहरू कम संक्रमित भए पनि केही दिनयता संख्या बढ्दो क्रममा रहेको विभिन्न मुलुकमा रहेका नेपाली राजदूताबासहरूले जनाएका छन्।
कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट पेशा व्यवसाय गुमाएको भन्दै करिब ३३ लाख अमेरिकीहरूले गत हप्ता बेरोजगारी भत्ताका लागि आवेदन दिएका अमेरिकी अधिकारीहरुले बताएका छन्।
परराष्ट्र मन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवाली र श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री रामेश्वर राय यादवले पाँच मुलुकमा रहेका नेपालीको अवस्थाबारे जानकारी लिन त्यहाँ रहेका नेपाली नियुगप्रमुखसँग छलफल गरेका छन्।
_20200422171027-480x320-wm.jpg)