सीप, अनुभव र अध्ययनबाट हासिल हुन्छ, कूटनीति। आन्तरिक राजनीतिक स्थायित्वले यसलाई आड दिन्छ। राजा महेन्द्रको शासनकालमा यो मौजुद थियो। यसपछि कहिले कूटनीतिले सीप गुमायो, कहिले राजनीतिले स्थायित्व गुमायो। परिणाममा राष्ट्रिय राजनीतिको स्वामित्व नेपालीको हातबाट फुस्किने क्रम सुरु भयो।
ऐतिहासिक हिसाबले नेपाल पुरानो देश भए पनि विश्वसामु यसको परिचय त्यति लामो छैन। बेलायती साम्राज्यको राजनीतिक तवरले सामना गर्न सफल भए पनि कूटनीतिक क्षेत्रमा नेपालले खासै सफलता हासिल गर्न सकेन। किनकि एकीकरणका बेलादेखि नै शाहवंशीय राजाहरूले धर्मलाई राजनीतिसँग जोडे। जसले देशलाई विज्ञानको ज्योतितर्फ होइन, अन्धविश्वासको गुफातिर धकेलिदियो।
राजतन्त्र माग गर्दै शनिबार काठमाडौंमा प्रदर्शन भइरहेका बेला जनता समाजवादी पार्टीका संघीय परिषद अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईले राजावादीलाई कडा प्रश्न गरेका छन्।
‘राष्ट्रिय नागरिक आन्दोलन समिति-२०७७’ को आह्वानमा हातहातमा नेपालको झण्डा बोक्दै राजसंस्थाका पक्षमा आवाज उठाएका हुन्।
काठमाडौंमा राजनीतिक प्रदर्शन बढ्न थालेपछि यहाँस्थित अमेरिकी राजदूतावासले आफ्ना नागरिकलाई विशेष सावधानी अपनाउन विशेष सूचना जारी गरेको छ।
राजसंस्था पुनःस्थापनाको माग गर्दै दाङमा प्रदर्शन गरिएको छ। राज संस्था पुनःस्थापनासहित हिन्दु राज्यको माग गर्दै सडकमा उत्रिएका राजावादीहरूले शक्ति प्रदर्शन गरे।
बुधबार तनहुँमा पुल उद्घाटन गर्ने जाने क्रममा कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेललाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएपछि जनता समाजवादी पार्टीका संघीय परिषद् अध्यक्ष डा.बाबुराम भट्टराईले सरकारको तीव्र आलोचना गरेका छन्।
करिब एक महिनादेखि वर्तमान व्यवस्थाविरुद्ध देशव्यापी रूपमा शृंखलाबद्ध प्रदर्शन भइरहेको छ । प्रदर्शनकारीले राजतन्त्र पुनःस्थापना र हिन्दू राष्ट्रको पक्षमा नारा लगाउने गरेका छन् ।
केही दिनयता राजावादीले देशका प्रमुख सहरमा शक्ति प्रदर्शन गरिरहेका छन्। यसै क्रममा साेमबार उनीहरूले काठमाडौंमा पनि प्रदर्शन गरेका थिए।
जनता समाजवादी पार्टीका संघीय परिषद अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईले राजावादीको प्रदर्शनलाई प्रायोजित हर्कतको संज्ञा दिएका छन्।
पूर्वराजा तथा राजावादी सक्रिय हुन थालेको देखेपछि पूर्वप्रधानमन्त्री डा. भट्टराईले नेताले गरेका गल्तीको रिसमा गणतन्त्रकै विरोधमा नलाग्न युवालाई सुझाव दिएका हुन्।
जनता समाजवादी पार्टीका संघीय परिषद अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईले पूर्वराजा तथा राजावादीहरूलाई आफूलाई राष्ट्रवादी दाबी नगर्न सुझाव दिएका छन्।
इतिहासले प्रमाणित गरेको तथ्य हो, जनता नै उठेपछि जुनसुकै अलोकप्रिय राजनीतिक प्रणाली ढल्न सक्छ र जनभावनाअनुसार नयाँ पद्धति सुरु हुन्छ।
बलिराजासम्बन्धी पौराणिक, ऐतिहासिक र सांस्कृतिक विवरण प्राप्त गर्न सकिन्छ । यी विवरणका आधारमा हेर्दा जुन–जुन तरिकाले र जहाँ जसरी भए पनि तिहारमा खेलिने देउसी–भैलोको सम्बन्ध जुम्ली राजा बलिराजाको विवरण केही करिब देखिन्छ ।
नेपाली हाँस्यव्यङ्ग्य साहित्यका शिखर पुरुष भैरव अर्यालको स्मृतिमा स्थापित भैरव पुरस्कार र भैरव प्रतिभा पुरस्कार वर्ष २०७६–७७ का लागि क्रमशः रामकुमार पाँँडे र राजाराम पौडेललाई प्रदान गरिने भएको छ।
