कस्तो राम्रो,कस्तो मिठो,कस्तो सुन्दर माया
कस्तो राम्रो, कस्तो मिठो, कस्तो सुन्दर माया,जिन्दगीभर कहिलै पनि, नपरोस् है छाया। त्यो मन हाँसोस् सधैभरि, प्रसन्न होस् मन, संसारमा शान्तिभन्दा,छैन ठूलो धन।
कस्तो राम्रो, कस्तो मिठो, कस्तो सुन्दर माया,जिन्दगीभर कहिलै पनि, नपरोस् है छाया। त्यो मन हाँसोस् सधैभरि, प्रसन्न होस् मन, संसारमा शान्तिभन्दा,छैन ठूलो धन।
आज वसन्तीको अरू दिनझैँ स्फुर्ति छैन। मानौं, घोडा हुनुको अभिशाप भोगिरहेकी थिई। मान्छे बचाउन र मान्छेलाई छिटो गन्तव्य पुर्याउन सकीनसकी दगुर्न परेको थियो।
तिमी छौ र तिम्रो छोरो,अडेको छु आमा, प्रगतिको शिखरमा, चढेको छु आमा। सम्झिदा तिमीलाई, शीतल हुन्छ मन,त्यसैले घामपानीमा, डढेको छु आमा।
हाम्रो संस्कृतिमा विभिन्न प्रकृतिको पूजा गर्ने चाड तिहार मनाउने परापूर्वकालदेखि चलन चली आएको छ। यसमा पनि कार्तिक महिनाको कृष्ण पक्षको त्रयोदशीदेखि शुक्ल पक्षको द्वितीयासम्म तिहारै तिहार पर्दछन्। यसलाई यमपन्चक पनि भनिन्छ।
पोखरा साँच्चै निकै सफा र सुन्दर ठाउँ हो भन्ने मैले बुझें। यो यात्राले मलाई पोखराको बारेमा जान्न अवसर दियो। म अरूलाई पनि पोखरा जान सुझाव दिन चाहन्छु किनभने यसले हामीलाई घुम्ने मौकाका साथसाथै पोखरा जस्तो अति नै सुन्दर र शान्त ठाउँको जानकारी पनि दिन्छ। यो यात्रा सधैं मेरो मनमस्तिष्कमा रहनेछ।
कति चुस्त हुन्छयौ तिमी कति जलेकी छयौ? प्यारी तिमी मनभरिकी तनभरिकी तिमी, प्रिय तिमी सधैंभरिकी जीवनभरिकी तिमी। अघिदेखि हेरिरहें यहाँ मैले तिम्रा ती रूपहरू,अति मिठो लाग्छ सबै मलाई तिम्रा ती धुपहरू।
मनुुले विवाहका सन्दर्भमा वर्ण व्यवस्थाको आधार प्रस्तुत गरेका छन्। ब्राह्मणका लागि विवाहका सन्दर्भमा ब्राह्मण कन्या नै उत्तम मानिएकी छ। तर अन्य कन्यासँग विवाह अयोग्य मानिएको छैन।
मार्सी धान असोज–कात्तिकमा पाक्ने, तिहार असोज–कात्तिकमै पर्ने– यस आधारमा बलिराजका पालामा जुम्ला राज्यमा धानबाली भिœयाएपछि उत्सव मनाउन सुरु गरिएको हुन सक्छ। त्यसो त हाम्रा अधिकांश संस्कृति खेतीपाती लगाउन सुरु गर्ने, अन्नबाली भित्र्याउने र विभिन्न पर्वमा विभिन्न परिकार खानेसँग नै सम्बन्धित छन्।
यही चिन्तालाई थोरै मात्रै साकार पार्न उनी उहिलेदेखि अहिलेसम्म सक्रिय छन्, विभिन्न हिसाबले। बाग्मतीको चिन्ता गर्ने बाग्मतीभाइ भन्छन्, ‘बाग्मती सभ्यता हो, यो इतिहास पनि हो।
काठमाडौँको होस्टलमा बस्दा कतिबेला घाम उदायो र अस्तायो केही थाहा हुँदैनथ्यो मलाई। मैले गरेको मेहनतले काठमाडौं आएको तीन महिनामै सरकारी जागिर भएँ।
थाहै छैन कता गयौ दोबाटोमा छोडी, जोवन मेरो बितिगयो तिमीलाई खोजी।यो मन दिएँ विश्वास गरें सधैं आफ्नो ठानी, कति हाँस्छ्यौ म रुँदा ढुंगाजस्तै बनी।