उपत्यकाका नेवार समुदायका हरेक घरको मूलढोका अगाडि बलेनी (आँगन) मा मण्डला कुँदिएको ढुंगा राखिएको हुन्छ । ढुंगामा हरेक दिन पूजा गरिन्छ । सूर्य उदाउनुपूर्व र सूर्यास्त हुनासाथ ढुंगामा फूल, अक्षता, जल, रातो तथा पहेलो टीका चढाउने र दियो बाल्ने प्रचलन छ ।
प्रदेश नम्बर ७ मा थारु समुदायबाट प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभामा प्रत्यक्ष तर्फ ७ जना निर्वाचित भएका छन्। कंचनपुरबाट १ र कैलालीबाट ६ जना गरी ७ जना निर्वाचित भएका हुन्। प्रतिनिधि सभा सदस्यमा ३ र प्रदेश सभामा ४ जना विजयी भएका हुन्। करिब ४० प्रतिशत थारु रहेको कैलालीमा प्रतिनिधि सभामा प्रत्यक्ष तर्फ चुनाव जित्नेमा थारु उम्मेवारको वाहुल्यता रहेको छ।
मुलुकको कुल जनसंख्यामा चौथो हिस्सा ओगटेको थारू समुदायबाट आसन्न प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा प्रत्यक्षतर्फ २ सय २ उम्मेदवार भिड्दैछन् । तीमध्ये प्रतिनिधिसभामा ६७ जना र प्रदेशसभामा १ सय ३५ जना थारू उम्मेदवार चुनावी मैदानमा छन् । सबैभन्दा धेरै स्वतन्त्रतर्फ उम्मेदवारी परेको छ । प्रतिनिधिसभामा १४ जना र प्रदेशसभामा २६ जनाले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन् । थारू समुदायबाट प्रदेशसभामा उम्मेदवार बनेका कतिपयले मुख्यमन्त्रीको आकांक्षासमेत देखाएका छन्।
गत वैशाख ३१ गते सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा कञ्चनपुर निर्वाचन क्षेत्र नं २ शुक्लाफाँटा नगरपालिका–१ बन्साहबाट वडाध्यक्षका लागि स्वतन्त्र उम्मेदवार बन्नुभएका विनाराम रानाथारूलाई चुनावी चटारोले छोएको छैन ।
जिल्लामा मुख्य बसोबास रहेको लोपोन्मुख लेप्चा समुदायका नागरिकले आउँदो निर्वाचनबाट निर्वाचित हुने प्रतिनिधिले आफ्नो समुदायको शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारीको विषयलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने माग गरेका छन् । सरकारले आफ्नो समुदायका लागि दिइरहेको सामाजिक सुरक्षा भत्ताभन्दा सिर्जनशील उद्यममा लाप्चाहरूलाई प्रोत्साहन गर्न उनीहरूको सुझाव छ ।
रौतहटका विभिन्न जातीय समुदायले प्रतिनिधिसभा र प्रदेश सभा निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्न ठूला दल तथा गठबन्धनले उपेक्षा गरेको गुनासो गरेका छन् । पार्टीमा लामो समय त्याग गरेका र ठूलो लगानी गरेका तथा जित्ने करिब निश्चित भएका नेताहरु समेत पार्टीबाट ठगिएको भन्दै असन्तुष्टि पोख्न थालेका छन् ।
कलमद्ववातको देवता तथा मनुष्यको पाप पुण्यको लेखा जोखा राख्ने भगवान चित्रगुप्तको शनिबार कलमजीबीको रुपमा चिनिएका महोत्तरीका कायस्त समुदायले धुमधामका साथ पूजाअर्चना गर्दैछन्।
कला संस्कृतिको धनी नेवार समुदाय वर्षभरि विभिन्न चाड मनाउने क्रममा देवीदेवताको पूजा त गर्छन् नै उनीहरु विभिन्न जीवजन्तुको समेत पूजा गर्दछन् । चाडपर्वलाई मौलिक संस्कृतिका रुपमा विकास गर्न सिपालु नेवार समुदायले घण्टाकर्णमा राक्षसको पूजा गर्दछन् भने गुन्हुपुन्ही अर्थात् जनैपूर्णिमामा भ्यागुताको पूजा गर्छन् ।
बेसीसहर नगरपालिका ११ चितीको चेपाङटारमा बस्दै आएका विपन्न अवस्थाका चेपाङ समुदायलाई दशैं मनाउनका लागि आर्थिक सहयोग जुटेको छ।
जे जति खर्च गरेर विकासे काम गरिन्छ, त्यो समुदायले हाम्रो निम्ति भन्ने भावनाको विकास नगर्दासम्म सबै लगानी व्यर्थ हुन्छ । यसर्थ जनताले या समुदायले नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गर्न अत्यन्तै जरुरी छ ।
राकृतिक स्रोतमा देखा पर्ने द्वन्दको न्युनीकरणका लागि समुदायको भूमिका मुख्य हुने सरोकारवालाले बताएका छन्।
यसपटक मिस नेपाल प्रतिस्पर्धाले एकाएक चर्चा बटुल्यो सँगसँगै युवापुस्तामाझ लोकप्रिय सामाजिक सञ्जालमा विवाद पनि। अनि, चर्चा र विवादको केन्द्रमा थिइन्–निकिता अर्थात् मिस नेपाल– २०१७।
अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले वैशाख ३१ गते हुन लागेको स्थानिय निर्वाचनप्रति चासो देखाउँदै नेपालको संविधानले नेपाली जनतालाई प्रदान गरेको ‘मतदान अधिकार’को सम्मान गर्न सबै पक्षलाई आग्रह गरेका छन्।
मुस्लिम समुदायको एक महिने पवित्र रमजान पर्वको बीचैमा स्थानीय तहको दोस्रो चरणको निर्वाचन घोषणा भएपछि रौतहटका मुस्लिम समुदाय खिन्न देखिएका छन् । रमजानको अवधिमा स्थानीय तह निर्वाचनको सम्पूर्ण कार्यक्रम परेपछि मुस्लिम समुदायमा उत्साहभन्दा खिन्नता देखिएको मुस्लिम अगुवाहरुले गुनासो गरेका छन् ।
दशकौअघिसम्म थारू समुदाय बाह्रैमास जग्गा जोतभोगमै सक्रिय रहन्थ्यो । त्यतिबेला ‘खेतबारी’ नै त्यो समुदायको बाँच्ने आधार थियो । थारू अध्येताका अनुसार त्यो बेला पढे ‘भुत लाग्ने वा अशुभ हुन्छ’ भन्ने मान्यता थियो । यसर्थ यो समुदायले ‘जमिन जोताहा’ किसानको उपमा पाएको थियो, जुन अहिले पनि जोडिएकै छ ।
