त्य छिं त्य, बक छिं त्य थाबले यागु सामा वलः, यमरी छगः ति यः व्यूसा ल्यासे म्ह, मव्यूसा सितिकुती न्यग व्यूसा काय् वुई, छग व्यूसा म्याय् वुई तालापाता कुलिचां जुसें त्यः यमरी माकु, उकि दुने चाकु व्यूसा ल्यासेचा, मव्यूसा बुरीचा
नेवार समुदायले योमरी पुन्ही (पूर्णिमा) पर्व शनिबार (आज) मनाउँदैछन्। यो पर्व धान्यपूर्णिमाको दिन मनाइन्छ। योमरी पुन्ही नजिकिँदै गर्दा नेवार समुदायमा यसको रौनक पनि बढेको छ।
भक्तपुुरका विभिन्न ठाउँमा सामूहिक बेल विवाह गरिएका छन्। जिल्लाका जगाती, चाँसुखेल, याछें, महालक्ष्मीस्थान लगायतका स्थानहरूमा दुई दिने सामूहिक बेलविवाह गरिएका हुन्।
शिरमा ढाका टोपी । टाउकोमा मामाले गुँथिदिएको सेतो फेटा । निधारमा छपक्क टाँसिएका सेतै अक्षता । फेटाको फेरोभरि चेलिबेटी र आफन्तले दक्षिणामा घुसाइदिएको नोट रुपैयाँको झपक्क घेरा । उलिनकाठ (डोली) चढेर लगनगाँठो कँस्न घरबाट अन्मिदा सिन्धुपाल्चोक, कदमबास गाउँका ज्ञानबहादुर तामाङ भर्खर १७ वर्षका थिए ।
भूकम्पपछि पुनर्निर्माणलाई सघाइरहेको अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्था अक्सफाम नेपालले जिल्लामा २३ वटा खानेपानी आयोजना निर्माण गरी समुदायलाई हस्तान्तरण गरेको छ।
भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणलाई सघाइरहेको अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्था अक्सफाम नेपालले जिल्लामा २३ वटा खानेपानी आयोजना निर्माण गरी समुदायलाई हस्तान्तरण गरेको छ।
हरेक समुदाय तथा क्षेत्रमा बिहानीको खाजा (ब्रेक फास्ट) खाने प्रचलन छ। यद्यपि, वर्ग, जाति, भूगोल अनुसार परिकार फरक–फरक हुन्छन्। अधिकांश नेपालीले बिहानको खाजाका रूपमा चिया, दूध, हनी लेमन, रोटी तरकारी, कर्नफ्लेक्स, ओट्स, ब्रेड, अन्डा, चना लगायतका परिकार खाने गर्छन्।
कमजोर आर्थिक अवस्थाका कारण शिक्षाबाट बञ्चित विपन्न र पिछडिएका समुदायका बालबालिकालाई तीन मंगोल सुन्दरीले पढाउने भएका छन्।
सहकारीका सरोकारवालाले सहकारीमार्फत मुलुकको आर्थिक समृद्धि गर्नुपर्नेमा जोड दिएका छन्। सहकारीको माध्यमबाट विचौलियाको अन्त्य गर्दै विपन्न समुदाय र उपभोक्तालाई राहात दिनुपर्ने बताए।
तेह्रथुम, संखुवासभा र ताप्लेजुङको सिमानामा पर्ने मेन्छ्यायेम डाँडामा बन्दै गरेका भौतिक संरचनालाई लिएर लिम्बू समुदायबीच विवाद बढ्न थालेको छ। मेन्छ्यायेमको उच्च भू–भागमा किराँत धर्मावलम्वीले माङहिम (मन्दिर) निर्माण गर्न थालेपछि युमा धर्म मान्ने लिम्बु समुदायले लिम्बु जातिको ऐतिहासिकता र मौलिकता नष्ट भएको भन्दै विरोध गर्न थालेपछि लिम्बू समुदायबीच विवाद बढ्न थालेको हो।
नेपाल प्रहरीले सुरू गरेको समुदाय प्रहरी साझेदारी अवधारणा अन्र्तगत चन्द्रागिरी नगरपालिकामा ‘समुदाय प्रहरी पालिका समिति’ गठन गरिएको छ। महानगरीय प्रहरी वृत्त थानकोटले चन्द्रागिरीका नगर प्रमुख घनश्याम गिरीको संयोजकत्वमा ३३ सदस्य समिति गठन गरिएको हो।
‘समुदाय–प्रहरी साझेदारी अभियान’ सञ्चालनका लागि जिल्ला प्रहरी कार्यालय खोटाङले स्थानीय तहसँग सहकार्य थालेको छ।
काठमाडौं उपत्यकापछि नेवारी समुदायको बाहुल्य रहेको प्राचीन सहरका रुपमा पनौतीलाई चिनिन्छ।
मलाई लाग्छ, दसैं आउँदा मुस्लिम जति खुसी हुन्छन् सायदै त्यति हिन्दू होलान् ! नढाँटी भनुँ भने अलिकति धन कमाएका व्यापारीमा चाहिँ दसैं आउँदा व्यापार बढ्नेथियो भन्ने खुसी मात्रै हुन्छ । गरिब समुदाय भने दसैंकै बहानामा नयाँ–नयाँ लुगा, खानपिन र किनमेलमा रमाउन पाउँदा बेग्लै खुसी हुन्छ।
वडादशैंलाई नेपालीको महान चाड भनिन्छ, केहीले भने हिन्दूहरुको मात्रै भन्ने गरेका छन्। यो तर्कलाई पूर्वका मुस्लिम समुदायले खण्डित गरेका छन्। यहाँ मुस्लिमलाई पनि दशैं लागेको छ। यसैक्रममा संघीय समाजवादी मुस्लिम फोरमले मोरङको क्षेत्र नम्बर २ मा पर्ने सुनवर्सी नगरपालिकास्थित डाइनाचोकमा दशैं शुभकामना आदान प्रदान कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ।
