परिवारको समय
ममीले बैठक कोठामै गएर भन्नुभयो, ‘किन हुनु, यो बन्दले दिक्क लागिराछ । कस्तो भाइरस होला त्यो, मान्छेले मान्छेलाई छुनेबित्तिकै सर्ने । बरु भूँइचालोले घरबाहिर बस्दा सबैलाई नजिक त बनाएको थियो । अब त सबैसँग सँग टाढा हुनुपर्ने रे ।’
ममीले बैठक कोठामै गएर भन्नुभयो, ‘किन हुनु, यो बन्दले दिक्क लागिराछ । कस्तो भाइरस होला त्यो, मान्छेले मान्छेलाई छुनेबित्तिकै सर्ने । बरु भूँइचालोले घरबाहिर बस्दा सबैलाई नजिक त बनाएको थियो । अब त सबैसँग सँग टाढा हुनुपर्ने रे ।’
कति विद्यार्थीहरूसँग मैले प्रयोग गर्ने जस्तो मोबाइल पनि छैन होला । यस्ता ठाउँका मजस्तै विद्यार्थीहरूले कसरी पढिरहेका होलान् ? यस्तो कुरा सम्झँदाचाहिँ नरमाइलो लाग्छ । बरु चाँडै वातावरण सुरक्षित भएर स्कुल जान पाए सबैले सजिलै पढ्न पाउने थिए ।
बालबालिकालाई सम्हाल्ने सवालमा बाबुआमा पुस्ताभन्दा पनि हजुरबाहजुरआमा पुस्ता परिपक्व हुन्छ । बाबुआमाका लागि बालबालिका हेर्नु नयाँ प्रयोग हुन्छ भने हजुरबुवाहजुरआमा पुस्ताका लागि यो अनुभव भइसकेको हुन्छ । जीवनमा प्रयोगको अवस्थाभन्दा अनुभवको अवस्था धेरै माथिको हुन्छ ।
अचम्मको कुरा सुन न । डायनासोर जति ठूलो भए पनि अण्डा पारथ्यो रे । अण्डाबाट बच्चा निकाल्थ्यो रे । ठूलो डायनासोरको बच्चा कत्रो हुन्थ्यो होला ! अन्दाज गर त । आमामा, हाम्रो घरजत्रै हुन्थ्यो होला !
सानासाना चरीलाई मार्नु हुँदैन, फूलको सानो कोपिलालाई चुड्नु हुँदैन । रङ्गीचङ्गी पुतलीलाई किच्नु हुँदैन, माहुरी र कमिलालाई टेक्नु हुँदैन । सानी चरी हामीलाई गीत सुनाउँछिन्, फिरफिर गर्दै पुतलीले नाच्न सिकाउँछिन् ।
नानीहरूको बोलीमा छुट्टै आनन्द हुने रहेछ । चराहरूको चिरबिर, झरनाको झरझर र नानीहरूको बोली उस्तै लाग्छ मलाई । कति पीडाको बीच पनि हलुको बनाउने रहेछ मनलाई । स्वर्गीय आनन्द मिल्ने रहेछ नानीहरूको बोलीमा।
‘बाबु सारा दुनियाँलाई दुःख दिने धनी हुनुपर्दैन । सकिन्छ भने अरूको उद्धार गर्नु, नसके अरूलाई दुःखचाहिँ नदिनु । आफूलाई खान लाउन पुगोस्, त्योभन्दा बढी धन किन चाहियो । पढेर विद्वान् बन्नुपर्छ र अरूको भलो हुने काम गर्नुपर्छ ।’ आमाले भन्नुभयो ।
तपाईँहरू पनि घरबाट बाहिर बजार जाँदा अथवा स्कुल जाँदा होसियार भएर जानुपर्छ है । जो पायो त्यही नचिनेको मानिससँग कतै जान हुँदैन है । तपाईँहरूलाई थाहा छ, म होसियार भएको हुनाले नै अहिलेसम्म मलाई चोरले चोर्न सकेका छैनन् ।
रुन्चे स्वरमा आर्याले भनिन्, ‘लकडाउनमा हामीलाई कति गाह्रो भइरहेको छ । बाहिर जान पाएकी छैन । साथीहरूसँग खेल्न पाएकी छैन । यस चरीलाई पनि मलाई जस्तै त भएको होला नि ! यसका त बाबाआमा पनि छैनन् । एक्लो बिचरा !’
विचरा यो छाउरो छिहिलिएको जस्तो छ । जाडो र भोकले रोइरहेको छ । यसलाई म पाल्न लान्छु । कसैले मेरो भनेर लिन आए भने बरु दिन्छु । मैले त यसको नाम राखिसकेंं ‘फुच्चे’ । म यसको स्याहार गर्न सक्छु । आमाले पनि पाल्न्न हुन्न भन्नू हुन्न । आजदेखि यो मेरो नया साथी बन्यो ’ भन्दै त्यो छाउरालाई बोकिन् ।
भन्नुहुन्छ आमाले मोबाइल नखेल, पढ्नुपर्छ पुस्तक चलचित्र नहेर । मनलाग्छ मलाई सिक्नलाई प्रविधि , कस्ताकस्ता खेल ती रमाइलो के विधि । खेल खेल्ने भन्दैमा पढ्नै कहाँ छोड्छु र, साथीसँगी भाइको साथ कहाँ मोड्छु र ।
सधैंझै आज पनि शन्तेले बुबाको भाग तानेर खान बस्यो । एकगाँस खाएर अर्काे गास मुछौं भन्दा थालमा कालो लोहोरो देखेर तर्सियो । त्यसपछि जुरुक्क उठ्यो र पेटीमा ठुस्किदै बस्यो । कसैले केही भनेनन् ।
बालसाहित्य लेख्न बालमनोविज्ञान बुझेको हुनुपर्दछ । पूर्वावस्थालाई सम्झँदै वर्तमान बिर्सिदिएर विगततिर फर्किनुपर्दछ र आफू पनि बालक नै बन्नुपर्दछ । बालसाहित्य पढ्न जति सजिलो, मीठो र रमाइलो हुन्छ, त्यति नै लेख्न पनि गाह्रो हुन्छ ।
कोरोना भाइरसले गर्दा यसपाला स्कूलमा गुरु पूर्णिमा मनाउन पाइएन। यतिबेला म हाम्रा सम्पूर्ण गुरु, गुरुआमा, डाइभर दाई तथा भान्साका दिदीदाईहरूलाई नमन गर्दछु।
फलामको काम गर्ने शिल्पकारले बनाएको मूर्ति मन्दिरमा राखिन्छ, समाजमा हेयको दृष्टिकोणले हेरिने सुचिकारले लाएको लुगा यहाँका ठूलाबडाहरूले लगाउँछन् तर तिनै सर्जक मन्दिरभित्र जानबाट वञ्चित हुन्छन् किन ? म प्रश्न राख्न चाहन्छु ।
उद्गमस्थल चीनको वुहान शहर भए पनि विश्वका धेरै देशहरूमा कोरोनाको फैलिएकै कारण आज मानिसहरू आक्रान्त छन् । ‘लक’ भनेको बन्द त थाहा थियो तर यसरी घरभित्रै बन्द भएर बस्नुपरेको घटना कसैलाई थाहा थियो होला र । कोरोनाका कारण दुख देखियो भोगियो । विश्वकै अर्थतन्त्र धराशायीमा परेका छन् । कति मानिसहरूका रोजगारी खोसिएको अवस्था छ ।
यही २० असारमा नागरिक अनलाइनमा छापिएको दिला शाहको ‘लकडाउनभित्रका कथाहरू’ नामक सामग्री र ६ असारमा कान्तिपुर दैनिकमा छापिएको शरच्चन्द्र वस्तीको ‘लकडाउनपछि एक दिन’ शीर्षकको लेखको विषयवस्तु मिल्न गएकामा हाम्रो गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको छ। तर सामग्रीको विषयवस्तु शाहले लेखबाट चोरी गर्नुभएको हो वा संयोग हो भन्नेमा शाहले नै स्वीकार नगर्दासम्म हामी यकिन हुन सक्दैनौँ। तर, विषयवस्तु आलेखसँग हुबहु मिल्न गएको र छाप्नुअघि यसतर्फ ध्यान पुग्न नसकेकामा हामी क्षमायाचना गर्दैछौँ। शाहको उक्त सामग्री हाम्रो अनलाइनबाट हटाइएको अवगत पनि गराउँछौँ।
पैदलयात्रुहरू आफूसँग खुसी भएकोमा सोनु पनि निकै खुसी भयो । सानो भए पनि आपत्– विपत् परेको बेला आफूसँग जे छ त्यसैले सहयोग गर्न पाउँदा सोनु निकै खुसी भयो । सोनुको कामले खुसी बनेका पैदलयात्रुहरू देखेर उसका आमाबाबु पनि खुसी हुनुभयो ।
बाबाले कौसीका कुनाकाप्चा सबैतिर हेर्नुभयो, कतै देख्नुभएन । गमलामा फूलहरू फुलेका थिए । लसुन र प्याजका बिरुवा पनि हुर्कंदै थिए । चैतको महिना, सिरसिर हावा चल्दै थियो । घामले मधुरो मुस्कान दिएको थियो ।
आफ्नै घरमा एक्लै बस्यो एक्लै पढ्यो खायो मेरो घरमा नआऊ भन्ने कस्तो दिन आयो कुन घरमा को बस्दै छन् नाम ठेगाना सोद्धै आफै आउन्न कोरोना त्यो हामीलाई खोज्दै टेलिभिजन त्यै भन्दैछ, रेडियो त्यै भन्छ त्यही भएर मलाई पनि घरै बस्न मन छ
यो रूखो तनलाई धैर्यको हरियालीले भरेर यो आजित मनमा सतर्कताको बीज छरेर कालो रङ्गले पोतिएको जीवनको क्यानभासमा आत्मविश्वासको नयाँ रङ्ग कोरेर, सबैको जीवन रङ्गाउनु छ।
योगले तन र मनमा फूर्ति आउँछ । योगका कारण विचार स्वच्छ हुन्छ । यदि विचार स्वच्छ भएमा हाम्रो मानसिक अवस्था पनि सुधार गर्न सकिन्छ। योगका कारण आज धेरै बिरामीले नयाँ जीवन पाएका छन् ।
-480x320.jpg)
(9)-480x320.jpg)
(20)-480x320.jpg)
(10)-480x320.jpg)