के शेर्पा बिना सगरमाथा आरोहण सम्भव छ?
नेपालको हिमाली क्षेत्रमा बसोबास गर्ने शेर्पा समुदायको आफ्नै विशिष्ट मौलिक संस्कृति छ।
१ जेष्ठ २०८२ बिहीबार
- अहिले चर्चामा
- #नागरिक नायक
- #भूकम्प दशक
- #ग्राहक विशेष
श्रीराम सुवेदी
श्रीराम सुवेदीका लेखहरु :
सगरमाथाका दुई चुचुरा
संसारकै अग्लो शिखरमा कामिरिता शेर्पा र लाक्पा शेर्पाले आफ्नो क्षेत्रमा कीर्तिमान बनाएका छन्। यो दुर्लभ कीर्तिमानले संसारमा शेर्पाको इज्जत मात्र बढाएको छैन, देशकै शान समेत बढाएको छ। यी दुवै कीर्तिमानीहरू सगरमाथा क्षेत्रप्रति चिन्तित मात्र छैनन्, यसलाई ज्यूँदो राखिरहन निरन्तर प्रयास गरिरहेका छन्।
पुनर्निर्माण दशक: शक्तिशाली विपत् प्राधिकरणको खाँचो
सङ्क्रमणकालीन राजनीतिको अवस्थामा पनि नेपालीले विपतलाई एक भएर सामना गरे र राहात र उद्धारका कार्य अगाडि बढाए। राष्ट्रिय संकटको बेला पनि सही भिजन र सही उद्देश्यले अगाडि बढ्न सकेमा नेपालका सबै सरोकारवालालाई एकै ठाउँमा ल्याउन सकिने २०७२ भूकम्पले देखाएको छ।
हिन्दुकुश क्षेत्रको हिउँ २३ प्रतिशतले घट्यो
सन् २०२५ मा हिन्दुकुश हिमालय क्षेत्रमा हिउँको मात्रा सामान्य स्तरभन्दा २३.६ प्रतिशतले घटेको छ। इसिमोडले सार्वजनिक गरेको ‘हिउँ अद्यावधिक प्रतिवेदन (स्नो अपडेट रिपोर्ट–२०२५)’ अनुसार विगत २३ वर्षयताको सबैभन्दा कम बिन्दुमा हिउँ पुगेको छ।
‘सगरमाथा संकटमा छ, बचाऔं’
ग्राहक विशेषनेपालका हिमालको स्वास्थ्य राम्रो छैन। हिमाल शृंखलाको स्वास्थ्य समयसँगै साँच्चै खस्कँदै गएको छ।
सगरमाथा बचाउन एक वैज्ञानिक 'मिसन'
ग्राहक विशेषअन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धानकर्ताको ७ सदस्यीय टोली सगरमाथाको खुम्बु हिमनदीको हिउँ ‘पग्लिने बिन्दु (मेल्टिङ पोइन्ट) तर्फ किन उन्मुख छ भनेर पत्ता लगाउन शुक्रबार त्यसतर्फ प्रस्थान गरेको छ।
वन मन्त्रालयमा अझै थपिएन जलवायु
वन तथा वातावरण मन्त्रालयको नाम परिवर्तन गरेर वन, वातावरण तथा जलवायु परिवर्तन राख्ने निर्णय ६ महिना पुग्दासमेत कार्यान्वयन हुन सकेको छैन।
घट्दो भूमिगत पानीले हाहाकारको जोखिम
ग्राहक विशेषहाल खानेपानी वितरणको जिम्मा लिएको काठमाडौं उपत्यका खानेपानी लिमिटेड (केयुकेएल) समेत सुक्खा मौसममा पानी आपूर्तिका लागि भूमिगत स्रोतमा निर्भर छ।
सन् २०२४ मा समुन्द्र सतहमा अनपेक्षित वृद्धि
असामान्य हिसाबले समुन्द्र तातो हुँदा र हिमनदी पग्लँदा गत वर्ष सामुन्द्रिक सतह अनपेक्षित हिसाबले बढेको एक वैज्ञानिक अध्ययनले देखाएको छ।
अमेरिकाद्वारा प्रदूषण तथ्यांक साझेदारीमा रोक
काठमाडौंस्थित अमेरिकी राजदूतावासले वायु प्रदूषणको तथ्यांक सार्वजनिक गर्न रोेकेको छ।
माइक्रोप्लास्टिकमय मानव मस्तिष्क
मानव मस्तिष्कमा माइक्रोप्लास्टिकको उपस्थिति बढ्दो क्रममा रहेको र दिमागले गर्ने नियमित कार्यलाई समेत यसले प्रभावित गरेको एक वैज्ञानिक अध्ययनले देखाएको छ।
नेपाल आउँदा हरेक पटक पक्षी अवलोकन गर्थे कार्टर
गत आइतबार १०० वर्षको उमेरमा निधन भएका अमेरिकाका पूर्वराष्ट्रपति जिम्मि कार्टर नेपाल आउँदा पक्षी अवलोकन (बर्ड वाचिङ) गर्दथे ।
दक्षिण एशियाली क्षेत्रीय संसदीय मञ्च गठन
पहिलो पटक दक्षिण एशियाली क्षेत्रीय संसदीय मञ्चको औपचारिक घोषणा भएको छ ।
‘कहिल्यै नगरेको गल्तीमा नेपाल दण्डित’
परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवाले ‘कहिल्यै नगरेका गल्ती र अपराधका लागि समेत नेपाल दण्डित’ हुनुपरेको बताएकी छन्।
जलवायु न्यायका लागि हेग गुहार्दै नेपाल
नेपालले जलवायु परिवर्तनका नकारात्मक प्रभावका पीडितप्रति राज्यको दायित्व हुनुपर्ने दलिल इन्टरनेसनल कोर्ट अफ जस्टिस (आइसिजे) मा पेस गर्ने भएको छ।