वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएका बराहक्षेत्र नगरपालिका–९ ढोलबजियाका तीन युवाले सामूहिक कृषि फार्म सञ्चालन गरेका छन्। अमिर निरौला, रघुवीर चन्द्रवंशी र छविलाल चौधरीले यो फार्म चलाएका हुन्।

स्वदेशमै स्वरोजगार र आत्मनिर्भर बन्ने उद्देश्यले व्यवसायिक कृषि सुरु गरेका उनीहरूले विदेशमा कमाएको पैसा यहाँ लगानी गरेर आम्दानी लिइरहेका छन्। 

अमिर र रघुवीर पाँच वर्ष दक्षिण कोरियामा र छविलाल अफगानिस्तानमा काम गरेर फर्किएका हुन्। उनीहरू विदेशमा पनि कृषि क्षेत्रमा कार्यरत थिए। विदेशमा सिकेको सीपलाई स्वदेशमा प्रयोग गरेर व्यवसाय सुरु गरेको अमिर निरौलाले बताए। 

उनीहरूले २०७४ सालमा सुन्दर कृषि फार्म दर्ता गरेका थिए। सुरुमा आधुनिक प्रविधि प्रयोग गरेर २० बिघा जमिनमा सागपात लगाए। जैविक मल प्रयोग गरी सागपात उत्पादन गरेर राम्रो आम्दानी लिइरहेको निरौलाले बताए। 

उनको भनाइ छ, ‘सुरुआतमा छ लाख लगानी गरेर डेढ बिघा जमिनबाट व्यवसाय थालेका थियौँ। अहिले यो बढेको छ। सुरुमा लगानी, जमिन र बजार पहुँचको समस्या थियो। तर नगरपालिकाबाट अनुदान, विभिन्न सङ्घसंस्थाबाट सहयोग र डिजिटल मार्केटिङले निकै सहज भएको छ।’ 

विदेशको अनुभव र सीपलाई स्वदेशमा प्रयोग गर्न सके सम्भावना रहेको रघुवीर चन्द्रवंशीको तर्क छ। उनीहरूले चार बिघामा काँक्रा, तीन बिघामा टमाटर, एक बिघामा क्याप्सिकम र बाँकी १२ बिघामा बोडी, करेला, लौका, घिरौला, कोभीलगायत मौसमी सागपात लगाएका छन्। 

अमिर निरौलाले भने, ‘वर्षमा एक करोडको सागपात बिक्री हुन्छ। मल, कर्मचारीको तलबलगायत वार्षिक ७० लाख खर्च हुन्छ। सबै खर्च कटाएर २० लाखदेखि ३० लाखसम्म बचत हुन्छ।’ 

उनका अनुसार सञ्चालकबाहेक २० जनाले फार्ममा रोजगारी पाएका छन्। फार्मबाट काँक्रा र टमाटर धेरै उत्पादन हुन्छ। व्यापारी आफैँ फार्ममा आएर सामान लैजान्छन्। 

गत असोजमा आएको दुई दिनको बाढीले सात बिघा डुब्दा ३५ लाखभन्दा बढी क्षति भएको उनीहरूले बताए। यहाँ उत्पादित सागपात झापाको दमकमा व्यापारीले लैजाने गरेको छविलाल चौधरीले बताए। बाँकी धरानको कृषि उपज, इटहरी, इनरुवा, धनकुटा, बराहक्षेत्रलगायत स्थानीय बजारमा बिक्री हुन्छ। कृषिमा मेहनत धेरै लाग्छ, तर मौसमी सागपात उत्पादन भइरहने भएकाले घाटा नहुने उनीहरूको अनुभव छ। 

नगरपालिकाले अनुदानमा ‘मिनी टिलर’ दिएको छ। मल र बीउमा पनि सहयोग गरेको छ। यसले उत्पादन लागत घटाउन मद्दत पुगेको छ। 

बराह क्षेत्रमा सिँचाइ सुविधा र मलको उपलब्धताले सागसब्जीको उत्पादन धेरै हुने गरेको नगरप्रमुख रमेश कार्कीले बताए। बराहक्षेत्रका करिब ७० प्रतिशत घरपरिवार सागपात खेतीमा संलग्न छन्। उनको भनाइ छ, ‘यहाँ सागपात खेतीका लागि जमिन उर्वर छ। बजारीकरणको समस्या पनि छैन। त्यसैले कृषकको आकर्षण बढेको छ।’ 

नगरपालिकाले हरेक वर्ष किसानलाई आत्मनिर्भर बनाउन जैविक सागपात खेतीमा अनुदान, पशुपालनमा लगानी सहयोग, सिँचाइ सुविधा, बजारीकरणमा सहजीकरण र प्राविधिक परामर्शमा सहयोग गर्दै आएको छ। रासस