फेरिँदैछ कपडाको कहानी
केही दिनअघि एउटा भव्य समारोहमा उपस्थित हुने मौका मिलेको थियो। जहाँ हरेक युवती आफ्नो शरीरमा आधा वस्त्र लगाएका नछोपिने र नढाकिने आधुनिक बनावटी पहिरनमा उपस्थित थिए।
केही दिनअघि एउटा भव्य समारोहमा उपस्थित हुने मौका मिलेको थियो। जहाँ हरेक युवती आफ्नो शरीरमा आधा वस्त्र लगाएका नछोपिने र नढाकिने आधुनिक बनावटी पहिरनमा उपस्थित थिए।
मैले ईश्वरलाई देखेको छैन। मलाई ईश्वरले हात समाएर डोर्याएको पनि मैलै देखेको छैन। म मन्दिर जान्छु गीता महात्म्य, पुराण सुन्छु, भजन कीर्तनमा नाच्छु।
चार्टर एकाउन्टेन्ट पढिरहेकी एक विद्यार्थीले भनिन्, ‘म देखावटी सोअप गरेर विवाह गर्दिनँ, सामान्य विवाह गर्छु ।’
चार दशक लामो यात्रामा उनले मन गह्रौं नपारी सासूलाई आमा सम्झेर सेवा गरिन् तर सासू कहिल्यै उनकी आमा बन्न सकिनन्।
विश्व ग्लोबल भिलेजमा रूपान्तरित भएको छ। २१औं शताब्दीको अत्याधुनिक समयमा छौं हामी।
रङ पनि समयअनुसार बदलिँदो रहेछ। रङका पनि आफ्नै कथा हँुदारहेछन्। मौसमअनुसार रङले पनि भेदभाव गर्दो रहेछ।कसैका लागि यही सेतो रङ स्वच्छताको प्रतीक बन्छ भने समयले कहिलेकाहीं यही रङलाई अभिशाप बनाउँछ।
मेरी हजुरआमा बिहान सधैं चार बजे उठ्थिन्। घरको सरसफाइ गर्थिन् अनि नुवाइधुवाइ गरेर दैलोमा चामलको पिठोले रेखी हालेर दैलो सजाउँथिन्। दैलोमा बत्ती बाल्थिन्। तामाको दियोमा बालिएको प्रकाशले घर नै उज्यालो हुन्थ्यो। नित्यकर्म, पूजापाठ, भजनका कारण घर नै संगीतमय हुन्थ्यो।
माया यस्तो होस्, रोमियो–जुलियटका जस्तो, श्रवणकुमारका जस्तो कहानी बनोस्। मायामा अग्निपरीक्षा दिन नपरोस्।
द्रौपदी राम्री र मिठो भएकै कारण मन थाम्न नसकेर उनीहरूले बाँडीचुँडी खाएको हुनुपर्छ। म यसो सोच्छु, त्यो फल मिठो नभएको भए वा कुनै खोट भएको भए उनीहरूले खान्थे कि खाँदैनथे? जे होस्, पाँच पुरुषले द्रौपदीबाट सन्तुष्टि लिइरहे।
यौन पौराणिक कालदेखि सिर्जनात्मक विषय बने पनि हाम्रो सङ्कुचित मानसिकताका कारण खुला बहसको विषय बन्न सकेन। यो पूर्णतः गोप्य वा अगोचर पनि बन्न सकेन। सधंै विवादको विषय बनिरह्यो।
अहिले दसैं मनाउने तरिका बदलिएको छ। विगत केही वर्षयता दसैंमा घरमा भन्दा आफ्नो एकल परिवार लिएर घुम्न जाने चलन बढ्दै छ। एकै साथ सबैले लामो बिदा पाउने भएकाले पनि दसैंलाई घुमेर सदुपयोग गर्नुपर्ने धारणा बढ्दै छ।
तीजको मुख्य आकर्षण नै व्रत हो। आफ्नो स्वास्थ्यलाई असर नपर्नेगरी कोही व्रत बस्छ र आफ्नो धर्मअनुसार पूजापाठ गर्छ भने आलोचना गर्ने अधिकार कसैलाई छैन। हामीलाई पुर्खाले धर्मकर्म गर्न सिकाएका छन्। पुर्खाले छाडेको संस्कारलाई सन्ततिले संरक्षण नगरे कसले गर्छ ?
कति महिलाबाट सन्तान भएनन्, कतिले सौता खेप्नुपर्यो। सन्तान जन्माउने आशामा एउटै घरमा तीनवटीसम्म श्रीमती भित्र्याइएको यथार्थ हाम्रैसामु पारदर्शी नै छ तर सन्तान भएन भनेर एउटी महिला कुनै पुरुषसँग गएको कथा पाइन्न ।
मैले हजुरआमाले रातो र रङ्गीन कपडा लगाएको कहिल्यै देखिनँ। जहिले पनि उही फुस्रो कपडा र रङ उडेको अनुहारमा देखिनुहुन्थ्यो। जीवनको अन्तिम समयसम्म शाहाकारी खाना नै खानुभयो। लोग्ने मरेकाले माछामासु खानुहुँुदैन भन्ने परम्परा थियो ।
जिन्दगी खुसीले बाँच्चका लागि विवाह गरिन्छ। त्यही विवाहमा धन, क्यारियर, यातना, देखावटी विवाद र गरिबी भएपछि सम्बन्धहरू टुट्छन्। तर यही विवाह र सम्बन्धका कारण सुन्दर जीवन जिउनेहरू पनि धेरै छन्।