नयाँ विद्यालय भवन पाउँदा फुरुङ्ग
भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणमार्फत आकर्षक नयाँ भवन पाउँदा जयगणेश आधारभूत विद्यालयका अभिभावक तथा विद्यार्थी फुरुङ्ग परेका छन्। साढे दुईवर्ष लगाएर बनाएको भवन बिहीबार आफ्नै संरक्षणमा आएपछि उनीहरु अझ उत्साही देखिए।
भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणमार्फत आकर्षक नयाँ भवन पाउँदा जयगणेश आधारभूत विद्यालयका अभिभावक तथा विद्यार्थी फुरुङ्ग परेका छन्। साढे दुईवर्ष लगाएर बनाएको भवन बिहीबार आफ्नै संरक्षणमा आएपछि उनीहरु अझ उत्साही देखिए।
सुरक्षित घर बनाउन पाइन्छ कि भन्ने आशासहित गुनासो बोकेर मेलम्ची नपा–९ ज्यामिरेका चक्रबहादुर भुजेल मेलम्ची बजार ओर्लिए।पुनर्निर्माण प्राधिकरणका प्रमुखसामु सोधे–‘छिमेकीको घर बन्यो मेरो कहिले बन्छ ?’ यस्तो प्रश्नउनमा मात्र सीमित छैन। उनी जस्तै सिन्धुपाल्चोकका कैयौँ सुकुमबासी र बिस्थापितले प्रमुखसामु ताली बजाएर भुजेलको प्रश्नप्रति ऐक्यबद्धता जनाए।हो पनि, सिन्धुपाल्चोकबाट मात्रै २ सय ३३ सुकुमबासी परिवारले सुरक्षित घर बनाउनका लागि राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणमा निवेदन पेश गरे पनि घरचाहिँ बन्न सकेको छैन।
२०७२ वैशाख १२ गतेको भूकम्प टुल्केको जीवनमा दुर्गती बनेर आयो। घर ढाल्यो, व्यवसाय चौपट भयो। भूकम्पमा १३ वर्षका जेठा छोरा गुमाए।
स्थानीयवासीको अवरोधका कारण धरहरा पुनर्निर्माणको काम अवरुद्ध भएको छ। स्थानीयले पैदलमार्ग खुलाउनुपर्ने माग राख्दै आएका छन्।
स्थानीयवासीको अवरोधका कारण धरहरा पुनर्निर्माणको काम अवरुद्ध भएको छ। स्थानीयले पैदलमार्ग खुलाउनुपर्ने माग राख्दै आएका छन्। आफ्नो माग पुरा नभएको भन्दै उनीहरुले शुक्रबार बिहान निर्माणमा अवरोध गरेका थिए।
भूकम्प प्रतिरोधी आवास निर्माणका लागि खोटाङमा एक सय २० जना डकर्मी उत्पादन गरिएको छ। हेल्भेटास नेपाल र मल्टी स्किल तथा इनभायरोमेन्ट डेभलपमेन्ट प्रालि काठमाडौंको साझेदारीमा सञ्चालित पुनर्निर्माणका लागि सीप कार्यक्रमअन्तर्गत हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकामा ७० जना र रावाबेंसी गाउँपालिकामा ५० जनालाई डकर्मी तालिम दिइएको हो।
नेपालमा भूकम्पले ठूलो क्षति पु-याएको ४ वर्ष बित्यो। यसबीच सरकारी तथा सामाजिक संस्थाहरूले पुनर्निर्माणमा सक्दो सहयोग गरे। यस क्रममा रसुवामा मात्र ७७ प्रतिशत निजी आवास निर्माण सकिएको छ। बाँकी बनाउने क्रम जारी पनि छ। गाउँगाउँमा निजी आवास पुनर्निर्माणको चटारो छ तर अशक्त, अपांगता भएका, एकल महिला, ज्येष्ठ नागरिक मात्र भएका परिवारले चाहिँ घर बनाउन सकेनन्। यस्तो परिवार जोखिमयुक्त बस्तीमा परेका विस्थापित समुदायमा पनि छन्। समाजमा यस्ता वर्गको अवस्था अझै उस्तै छ। उनीहरू आफैँ न आफ्ना समस्या व्यक्त गर्न सक्छन् न कसैले सुन्न÷बुझ्न नै चाहन्छन्। धेरैले समतामूलक समाज निर्माणका कुरा गर्छन्। अहिले त समृद्धिको कुरा पनि थपिएको छ। थिचिएका, मिचिएका गरिब, दलित, भूमिहीन, सुकुमवासी, विस्थापित, अपांगता भएका र एकल महिला अझै पिँधमै छन्। जसको हेक्का कमैलाई मात्र छ।
हावाहुरीपीडितका क्षति भएको घरहरूमध्ये सेनाले एक हजार तीन सय ६२ वटा मात्रै निर्माण गर्ने भएकाले एक हजार एक सय ३१ वटा घर त्यसै रहने अवस्था छ।
काठमाडौं महानगरपालिकाले मैतीदेवीस्थित बेनुगोपाल मन्दिरको पुनर्निर्माणका लागि ५० लाख रूपैयाँ हस्तान्तरण गरेको छ।
खोटाङमा भूकम्पीय आवास अनुदान लिनबाट वञ्चित क्षतिग्रस्त घरको पुनः सर्वेक्षण तथा पुनः जाँचको काम सुरु भएको छ। २०७२ साल वैशाख १२ गतेको महाभूकम्प र परकम्पका कारण घरमा क्षति पुगे पनि निजी आवास अनुदान लिन छुट भएका पीडितको क्षतिग्रस्त घरको पुनः सर्वेक्षण तथा पुनः जाँचको काम थालिएको हो।
नेपालमा पछिल्लोपटक शक्तिशाली भूकम्प आइवरी गएको पनि ४ वर्ष बितिसक्यो। यी ४ वर्षमा समग्र देशभर करिव ५० प्रतिशत मात्र पुनर्निर्माणको काम सम्पन्न भएको खबर सुनेका छौँं।
पुनर्निर्माणमार्फत चार वर्षपछि नाका तंग्रिने तरखरमा पुगेको हो। नाकाको पुनर्निर्माणमा चीन अहोरात्र खटिरहेको छ। पहिरो र नदी नियन्त्रणको काम सकिएको छ। पक्की सडकले नाका जोडिइसकेको छ। अब मितेरी पुलले मात्र नाका चीनसँग जोडिन बाँकी छ। त्यो निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ।
शनिबार फिक्कल गाँउपालिका २ पोखरीस्थित सुम्नाम सुन्तले चण्डिभन्ज्याङ पुग्दा तामसाझामका साथ विद्यालय भवन हस्तान्तरण हुँदै थियो।
प्राचीन गोकर्णेश्वर महादेव मन्दिरको छाना ताम्रपत्रमा स्वर्णलेपन गरी पुनर्निर्माण अभियानमा सहयोग गर्ने नारायणटारका उत्तमकुमार थापालाई अभिनन्दन गरिएको छ। गोकर्णेश्वर महादेव मन्दिर छाना निर्माण तथा सर्वाङ्गीण विकास समन्वय समितिले शनिबार एक कार्यक्रमबीच गोकर्णेश्वर नगरपालिकाका प्रमुख सन्तोष चालिसेको प्रमुख आतिथ्यमा थापालाई अभिनन्दन पत्र प्रदान गरेको हो।
गत चैत १७ गतेको विनाशकारी हुरीबाट क्षति भएका घरहरूको पुनर्निर्माण कार्य शनिबार सुरु भएको छ। संघीय सरकारका उपप्रधानमन्त्री, मन्त्रीहरू र प्रदेश २ का मुख्यमन्त्रीले बाराका १० स्थानमा पुगेर जनता आवास निर्माण योजनाको शिलान्यास गरेपछि पुनर्निर्माण सुरु भएको हो। वर्षायामअघि नै आवास बनाइसक्ने गरी तीन चरणमा निर्माण कार्य अगाडि बढाइएको र त्यसमा सेनाले समन्वय गरिरहेको चन्दन गणका गणपति कर्णेल पारसविक्रम शाहले जानकारी दिए। पहिलो चरणमा एक महिनाभित्र सकिने गरी चार सय ८२ घर तथा दोस्रो–तेस्रो चरणअन्तर्गत साउनभित्र पूर्ण क्षति भएका घरहरूको निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्य लिइएको उनले बताए।