सरकारले आगामी वर्षका लागि कृषि तथा पशुपक्षीमा चालु आर्थिक वर्षभन्दा चार अर्ब ४० करोड रुपैयाँ बढी बजेट विनियोजन गरे पनि कृषि क्षेत्रको उत्पादन बढाउन उल्लेख्य कुनै नयाँ कार्यक्रम ल्याएको छैन। कृषिमा आधुनिकीकरण, यान्त्रिकीकरण गर्दै व्यावसायिक बनाएर उत्पादन बढाउने बताउँदै आए पनि कृषिको आधा बजेट दुई परियोजनामा विनियोजन गरिएको छ।
कृषि क्षेत्रमा लगानी कम भएकाले उत्पादन वृद्धि हुन नसकेको गुनासो आइरहेको बेला यो वर्ष कृषि क्षेत्रमा कर्जा लगानी ५२ अर्ब आठ करोड रुपैयाँले बढेको छ।
सरकारले कृषि तथा पशुजन्य वस्तु उत्पादन बढाएर मुलुकलाई आत्मनिर्भर बनाउने घोषणा गरिरहँदा आठ महिनाको अवधिमा सवा खर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको कृषि उत्पादन आयात भएको छ। सरकारले कृषि क्षेत्रमा हरेक वर्ष बजेट बढाउँदै लगे पनि अपेक्षित रुपमा उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धि नहुँदा दैनिक भान्छामा प्रयोग हुने खाद्यान्न, तरकारी, तेलदेखि मासुसम्मको आयात बढेको हो।
सात तालको बगैंचा सहर लेखनाथमा जेठको दोस्रो सातादेखि फिस फेस्टिवल तथा कृषि व्यापार मेला हुने भएको छ।
प्रदेश ५ सरकारले कृषि, पर्यटन र उद्योगलाई प्राथमिकतामा राखी नीति तथा कार्यक्रम ल्याएको छ। बिहीबारको प्रदेशसभा बैठकमा सरकारका तर्फबाट प्रदेश प्रमुख उमाकान्त झाले नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरेका छन्। नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्दै प्रमुख झाले सीमित स्रोतसाधन र कानुनको अभावबीच पनि चालु आवमा उच्चदरको आर्थिक वृद्धिदर हासिल गर्न सरकार सफल भएको बताए।
प्रदेश नम्बर ५ को सरकारले कृषि, पर्यटन र उद्योगलाई प्राथमिकतामा राखेर आगामी बर्ष २०७६/२०७७ को नीति तथा कार्यक्रम ल्याएको छ। बिहीबारको प्रदेश सभा बैठकमा सरकारका तर्फबाट प्रदेश प्रमुख उमाकान्त झाले नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरे।
‘स्थानीय तहहरुले कृषिको कार्यक्रमहरु संघमा पठाएको खण्डमा तीनै तहको सरकारको समन्वयमा कार्यान्ययन हुने गरी सिधै गाउँपालिकामा बजेट पठाउनेछु।'
निर्वाचनका बेला मीठामीठा आश्वासन दिने नेताहरूले किसानलाई अनुदान उपलब्ध गराउनु त टाढाको कुरा, जानकारीसमेत नदिने गरेको स्थानीयको गुनासो छ।
अन्नपूर्ण गाउँपालिकाले यहाँका ११ वटै वडामा ६५ हजार फलफूलका बिरुवा वितरण गर्ने भएको छ।
ग्रामिण समुदायकका किसानहरुको जिवनस्तर उत्थानको लागि सखरखण्ड र तरुलको उत्पादन तथा बजार व्यवस्थापन आयोजना अन्र्तगत २०७३ साल चैत्र देखि सखरखण्डको उत्पादन सुरु गरिएको सहकारीले जनाएको छ।
कृषिमा निजी क्षेत्रको लगानी हुन नसकेको, गाउँघर क्रमशः रित्तिँदै र उजाड हुँदै गएको, खेतबारी बाँझिएको, युवा पलायन भएको, जग्गामा गरिबको स्वामित्व न्यून रहेको नेपालको वास्तविक चित्र हो भन्दा कसैको विमति नहोला।
सत्तारुढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्ष एवम् पूर्व प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले विकासका नयाँ मोडलको खोजी गर्नुपर्ने आवश्यक्तामा जोड दिएकाछन्।
नेपालका यी क्षेत्र लगानीयोग्य रहेकाे बताउँदै उनले बताए। सोमबार चीनको गन्सु प्रान्तको नेपाल आर्थिक तथा व्यापार प्रवर्धन केन्द्रले काठमाडौंमा आयोजना गरेको एक कार्यक्रममा चीन सरकारले यसअघि संचालनमा ल्याएका कारखाना पुनः सञ्चालनमा ल्याउन आग्रह गरिने उनले बताए।
सिन्धुलीमा पछिल्लो समयमा धमाधम निर्माण भइरहेको ग्रामीण सडकले कृषि क्षेत्रलाई टेवा पु-याएको छ। ग्रामीण सडकको पहुँचसँगै किसानहरू व्यावसायीक खेतीमा जुट्न थालेका छन्।
कृषि क्षेत्रमा क्रियाशील युवाहरुको संस्था युवा कृषि मञ्चको पहिलो अधिवेशनबाट काभ्रेका जयराम सिग्देल अध्यक्षमा चयन भएका छन्। उपाध्यक्षमा कल्पना तिम्सिना (ताप्लेजुङ), महासचिवमा कृष्णप्रसाद पौड्याल (स्याङ्जा), सचिवमा बाबुराम आचार्य (कपिलबस्तु) र कोषाध्यक्षमा नरेन्द्र विष्ट (बैतडी) रहेका छन्। यस्तै सदस्यमा नारायण अधिकारी (दैलेख), रश्मी पण्डित (काठमाडौं), पुरुषोत्तम हुमागाईं (ललितपुर), जयकला बस्नेत (खोटाङ), संजय चौधरी (रौतहट) र तारा कुमारी खत्री (बाँके) रहेका छन्।
