नयाँ देसान
एक्कासि शीर उज्यालो बनाउँदै अभिषेकले भन्यो, ‘फरक यत्ति छ कि पहिले कडा देसान मेरो जीवनमा आयो । तर, अहिले विश्वका धेरै ठाउँमा कोरोना आएको छ । यो विश्वका मान्छेले थाहा पाएको नयाँ देसान हो ।’
एक्कासि शीर उज्यालो बनाउँदै अभिषेकले भन्यो, ‘फरक यत्ति छ कि पहिले कडा देसान मेरो जीवनमा आयो । तर, अहिले विश्वका धेरै ठाउँमा कोरोना आएको छ । यो विश्वका मान्छेले थाहा पाएको नयाँ देसान हो ।’
निकै ठूलो घना जङ्गलमा घुमिरहेका एक प्रजातीको बँदेललाई अङ्ग्रेजहरू पिग भनेर मान्दथे । पण्डा ब्राम्हणहरू भने संस्कृतमा भुनी ठहर गर्दथे । त्यस्तो भुनीलाई एकदिन प्रसब पीडाले दुख दियो । भयानक भारी जिउ र गर्भिणीको प्रथाले उसलाई धेरै सताएको थियो । एकदिन भुनी गर्भिणीले आफ्नो भाले वीरलाई प्रेमको मोहपासमा अल्झेर भनी ।
‘अहिले नधोए बाबूको लुगा सुक्दैन । लुगा नसुके भोलि के लाएर जान्छ स्कुल ? अफिसबाट फर्किँदा ड्राइफर ल्याउनुस् न भन्छु । तर, तपाईं जहिल्यै बिर्से मात्रै भन्नुहुन्छ । एकछिनएकछिनमा सु गरेर एकैछिनमा उरुङ थुप्रिन्छ लुगा । यत्ति धोएर खान पकाइहाल्छु ।’ नित्याले बाध्यता बोलिन् । त्यसपछि कठ्याङ्ग्रिदो माघे ठिहीमा लुगा धुन थालिन् ।
सिंहले साँढेलाई ढाडस दिदैं भन्यो, ‘पीर नगर साँढे ! तेरो पशुपति मन्दिर छिमेकी जंगलका राजाले बनाइदिने भनेका छन् । आफ्नो थैलीको पैसा किन खर्च गर्नु, अरूले हालिदिने भनेपछि ।’
छोराहरूले आफ्नो चाहनाअनुरूप नयाँ घर थपे तर सुकुमाया कुनै पनि घरमा अटाइनन्, पुरानो एउटा गोठमा बाहेक। सरकारले दिने एकल महिला भत्ताबाहेक उनको कुनै सम्पत्ति छैन।
धनप्रसाद आफ्नो नामको विपरीत गरिबीको भुमरीमा फसेको थियो। पाखो बारी जति खनिखोस्री गरे पनि परिवारको हातमुख जोड्न सधैं मुस्किल पर्ने धनप्रसादलाई भने नजिकिँदै गरेको चुनावले खुसी दिएको थियो। खुसी यस अर्थमा कि चुनाव जितेपछि नोकरी लगाइदिउँला भनेर नेताजीले उसलाई निकै प्रयोग गरेका थिए।
आज लघुकथा लेखन चुनौतीपूर्ण बन्दै गइरहेको छ। लघुकथाको सिद्धान्त निर्माणका साथै यसमै केन्द्रित भएर लेख्नेहरुको दरिलो उपस्थिति, नयाँनयाँ स्रष्टाको उदय, कृति प्रकाशनमा बृद्धि र प्रयोगशील आग्रहका साथको लेखनले पनि यो विधा स्तरीय र चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको हो।
बजारतिर जानू छ आज। हतार–हतार कोठा छोड्नुअघि एक गिलास पानी पिउने र बाथरूम छिरेर हल्का हुने नियमित काम गरी बाटोमा आइपुग्यो। यो सहरको भीडभाड, ठेलमठेलका बीच गाडी चढ्नुभन्दा अलि समय लागे पनि हिँड्छ ऊ प्रायः। यसो गर्दा दुइटा फाइदा देख्छ ऊ एउटा मर्निङ वाक छुटेको क्षतिपूर्ति पनि हुने अर्को भाडा पनि जोगिने।