जलवायु संकट अब स्वास्थ्य संकट
यसअघि हृदयाघात र क्यान्सरजस्ता रोग विश्वव्यापी रूपमा मृत्युका मुख्य कारणका रूपमा चिनिएकोमा नयाँ प्रतिवेदनले अब जलवायु परिवर्तन पनि त्यस्तै खतरनाक स्वास्थ्य चुनौतीका रूपमा उभिएको तथ्य सार्वजनिक गरेको छ।
यसअघि हृदयाघात र क्यान्सरजस्ता रोग विश्वव्यापी रूपमा मृत्युका मुख्य कारणका रूपमा चिनिएकोमा नयाँ प्रतिवेदनले अब जलवायु परिवर्तन पनि त्यस्तै खतरनाक स्वास्थ्य चुनौतीका रूपमा उभिएको तथ्य सार्वजनिक गरेको छ।
अदालतलाई न्यायको मन्दिर मानिन्छ। राज्य वा सरकार विपरीत हुँदा पनि न्याय माग्न जाने ठाउँ न्यायालय नै हो।
वास्तवमा २४ गते गरिएको व्यापक दंगाका कारण जेन-जीमाथि अनावश्यक दबाब र नोक्सानीबाहेक केही भएको छैन।
आन्दोलनको रापतापमा बनेको सरकार भएकाले यसमा जेनजी प्रदर्शनकारीहरूको दबाब हुने नै भयो। त्यो आन्दोलनमा अन्य पक्षको पनि सहभागिता छ।
मुलुकमा भएको जेन-जी आन्दोलन दुई महिना पुग्न लागेको छ। यसैबिच परेका दुई मुख्य चाड दसैं र तिहार सम्पन्न भएका छन्।
औंसीको कालो रातलाई उज्यालोले जित्ने यो पर्वले हामीलाई निराशा र अन्यायको अँध्यारोलाई अन्ततः सत्य, प्रेम र सहानुभूतिको उज्यालोले जित्न सक्छ भन्ने सन्देश दिन्छ।
हाम्रो मुलुक इतिहासमै ठुला राजनीतिक परिवर्तन गर्न सफल भएको हो। यसपटकको परिवर्तनले धेरैलाई झस्काइदिएको छ।
मुलुकको सुरक्षा व्यवस्था सुदृढ हुनुपर्छ। अन्यथा, आम नागरिकले भरोसासहित निदाउन पाउँदैनन्।
नेपाली कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले दलको नेतृत्व हस्तान्तरण प्रक्रिया सुरु गरेर मुलुकको राजनीतिमा देखिएको विषम परिस्थितिलाई सम्बोधन गर्न खोजेका छन्।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको सक्रियतामा गाजामा युद्धविराम भएको छ।
हाम्रो मुलुकले विगतमा चीन र भारत दुवै मुलुकको संवेदनशीलतामा विशेष ध्यान पुर्याएको हो। पछिल्ला वर्षमा विभिन्न मुलुकको निकटता र टाढापनका कार्ड खेलेको परिणाम पनि नकारात्मक रूपमा देखिन थालेको छ।
भदौ २३ र २४ मा जेनजीको प्रदर्शनका क्रममा करिब ११ सयको हाराहारीमा हतियार लुटपाट भएको थियो।
राज्यका अगुवाले प्रहरीको पीडा नबुझी कार्यशैलीमाथि प्रश्न उठाए। जुन संस्था लोकतन्त्रको रक्षा गर्न सधैं अग्रपंक्तिमा उभिँदै आएको थियो, त्यसलाई सरकारकै निर्देशनमा अपमानित गरिएको छ।
मुलुकको अर्थतन्त्रमा एकपछि अर्को संकट आइरहेको छ। कोभिड-१९ पछि मात्र होइन, बितेका दुई दशक नेपालका निम्ति सधैं चिन्ताको समय रहेको छ।
मुलुकको राजनीतिमा संक्रमणकालीन प्रयोग नयाँ अभ्यास होइन। २०४६ सालयता मात्रै हामीले पटक-पटक संक्रमणकालको अनुभव गरेका छौं।
जेन-जी आन्दोलनले मुलुकका नेतृत्व वर्गलाई एउटा स्पष्ट सन्देश दिएको थियो।
पछिल्ला आन्दोलनहरूमा भने लुटपाट, अर्काको सम्पत्तिमाथि आक्रमण र राज्यका संरचना नष्ट गर्ने प्रवृत्ति बढ्दो छ।
प्रत्येक वर्ष मौसमी विपत्तिका कारण मुलुकले ठुलो जनधनको क्षति भोग्नुपरेको छ। यसपटक पनि शनिबार रातिदेखि परेको अतिवृष्टिले गराएको क्षतिको तथ्यांक संकलन भइरहेको छ।
मुलुक यतिबेला महान् पर्व दसैंको माहोलमा छ। तर, यस वर्षमा जस्तो उमंग हुनुपर्ने हो त्यो छैन। यतिबेला सिंगै मुलुक शोकमा छ।
नेपालले पछिल्ला वर्षमा भोग्दै आएको राजनीतिक संक्रमणलाई जेन-जी आन्दोलनले नयाँ रूप दिएको छ।
प्रत्येक दशकमा यो मुलुकले भोग्दै आएका राजनीतिक उथलपुथलको हामी फेरि सिकार भएका छौं।
भदौ २४ गते २८ वटा कारागार र नौ वटा बालसुधार गृहबाट साढे १४ हजार कैदीबन्दी र बालबन्दी बाहिरिएका थिए। तीमध्ये करिब सात हजार मात्र फर्किएका छन्।
अहिले मन्त्रिपरिषद्को प्राथमिकता स्पष्ट हुनुपर्छ। सामान्यकालमा बनेको जस्तो सरकार होइन यो। यसलाई समय-सीमा तोकिएको छ।