इलामको सन्दकपुर गाउँपालिकामा रेबिज फैलिएपछि त्रास
‘रेबिज सम्भावित करिब ४ चार सय पशुमा खोप लगाउनु आवश्यक देखिएको छ,’ उनले भने, ‘अवस्था हेरी एउटै पशुलाई ३ डोजसम्म लगाउनुपर्ने हुनसक्छ।’
‘रेबिज सम्भावित करिब ४ चार सय पशुमा खोप लगाउनु आवश्यक देखिएको छ,’ उनले भने, ‘अवस्था हेरी एउटै पशुलाई ३ डोजसम्म लगाउनुपर्ने हुनसक्छ।’
'मरेको भैँसीको मासु खाएका थप स्थानीय नखुल्दा रोकथाममा समस्या निम्तिन सक्छ, रेबिजको पहिचान, परीक्षण र रोकथाम सुरुआत गरिएको छ', उनले भने। गत बिहीबार भुम्लुबेँसीमा मरेको राँगोमा रेबिज रोग पुष्टि भएपछि स्थानीय थप त्रसित बनेका हुन्।
'मरेर गाडिएको पशुसमेतलाई परीक्षण गर्दा रेबिज पोजेटिभ देखियो, यसपछि मासु खाएका सबैलाई खोप लगाएका छौँ,' 'त्यस क्षेत्रमा कुकुरबाट बच्न र अब उप्रान्त मरेको कुनै पनि पशु–चौपाया नखान आग्रह गरेका छौँ,'
गोदावरी नगपालिकाका केही स्वास्थ्य संस्थाले निःशुल्करूपमा नागरिकलाई रेबिजको भ्याक्सिन (सुई) लगाउने भएको छ। कुनै पनि व्यक्तिलाई कुकुरले टोेकेमा सो रोगबाट जोगाउन नगरपालिकाले उक्त खोपको व्यवस्था गरेको हो।
नेपालमा ९९ प्रतिशत रेबिज कुकुरको टोकाइबाट हुने गरेको छ भने १ प्रतिशत स्याल, न्याउरी मुसा तथा अन्य जंगली जनावरको टोकाइबाट हुने गरेको पाइएको छ ।
'रेबिज मुक्त ललितपुर' नाराका साथ ललितपुर महानगरपालिकाका सामुदयिक कुकुरहरुलाई खोप दिने लक्ष्यसहित ललितपुर महानगरपालिकामा 'रेबिज विरुद्धको खोप'कार्यक्रम सन्चालन गरेको हो ।
बालिकाका आफन्तले स्वास्थ्यकर्मीले चरम लापरवाही गरी छोरीको स्वास्थ्यमाथि खेलवाड गरेको आरोप लगाए। अस्पतालमा कार्यरत स्वास्थ्य सहायक नितिशा कोइरालाले रेबिजविरुद्धको खोप लगाइरहेको लाइनमा बालिकाकी आमाले बालिकालाई पनि खोपको लाइनमै लगेकाले भुलवश रेबिजविरुद्धको खोप लगाइएको बताए।
रेबिज जनावरको टोकाइका क्रममा र्यालबाट सर्ने प्राण घातक रोग हो । यो रोग लागेपछि त्यसको सङ्क्रमण स्नायू प्रणालीमा हुन्छ र रोग लागेको व्यक्ति वा जनावरले असामान्य स्वभाव देखाउँछ । विशेषगरी यो रोगबाट सङ्क्रमित कुकुर, बिरालो, मुसा वा जङ्गली जनावरको टोकाइबाट सर्ने प्रमुख शाहले बताए ।
नेपालमा प्रति वर्ष सरदर १ सय जनाको रेबिज लागेर मृत्यु हुन्छ। नेपालमा २ देखि ३ लाख कुकुरको संख्या रहेको अनुमान। ती मध्येमा ८० हजार काठमाडौ उपत्यकामा मात्र रहेको एक सर्वेक्षणले देखाएको छ।
परापूर्वकालदेखि नै हामीले भोग्दै र सुन्दै आएको रोग हो, रेबिज । यो रोग मुख्यतः बहुला कुकुर तथा बिरालो, स्याल प्रजातिका जंगली पशुहरू, न्याउरी मुसो र भ्याम्पाएर ब्याट भनिने एक प्रकारको रगत चुस्ने चमेरो आदिको टोकाइबाट मानिसमा सर्ने गर्छ ।
दोलखाको मेलुङ गाउँपालिकाका तीनजनाको रेबिजका कारण मृत्यु भएको छ। मृत्यु हुनेमा मेलुङ गाउँपालिका–६ का ८ वर्षीय बालक कुशल नेपाली, ५ का १५ वर्षीय सुरज विक र ६ का ३२ वर्षीय रामचन्द्र भण्डारी छन्। उनीसहित १० जनालाई गत असार २६ गते एकै दिन कुकुरले टोकेको थियो। निजी मेडिकलबाट गलत समय र तरिकाले खोप लगाउँदा मृत्यु भएको हुन सक्ने प्रारम्भिक अनुमान छ।
गोरखाको शहिद लखन गाउँपालिका–६ रानागाउँका ६० जना स्थानीयवासीलाई रेबिज बिरुद्धको भ्याक्सिन लगाउन शुरु गरिएको छ।
गोरखाको सिरानचोक गाउँपालिका–२ स्थित माथिल्लो पाम क्षेत्रमा रेबिज लागेर एक व्यक्तिको मृत्यु भएपछि अन्य शङ्कास्पद ४० जना स्थानीयवासीलाई रेबिजविरुद्धको भ्याक्सिन लगाउन थालिएको छ।
सिरानचोक गाउँपालिका २ उपल्लो पामका ४५ वर्षिया रामबहादुर गुरुङको कुकुरले टोकेर मृत्यु भएपछि रेबिजको आशंकामा गाउँका ५० जनालाई खोप लगाइएको छ। माघ २ गते कुकुरले टोकेका उनीमा रेबिजको लक्षण देखिएको र फागुन १३ गते मृत्यु भएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष राजु गुरुङले बताए।
रेबिजको संक्रमणका कारण नीलकण्ठ नगरपालिका–६ सुनौला बजारस्थित भोर्लेका किशोर भारतीको आइतबार मृत्यु भएको छ।