‘सहरको सम्भावना खोज्न सकेनौं’
तपार्इँको बुझाईमा सहर के हो? गुजुप्प परेको सुविधासम्पन्न बस्ती नै सहर हो। सहरमा हरेक सेवा सुविधा हुन्छन्। मानिसको चाप बढी भए तापनि त्यहाँको प्रशासनले हरेक विकास निर्माणका कामलाई चुस्त गतिमा सञ्चालन गरेको हुन्छ।
तपार्इँको बुझाईमा सहर के हो? गुजुप्प परेको सुविधासम्पन्न बस्ती नै सहर हो। सहरमा हरेक सेवा सुविधा हुन्छन्। मानिसको चाप बढी भए तापनि त्यहाँको प्रशासनले हरेक विकास निर्माणका कामलाई चुस्त गतिमा सञ्चालन गरेको हुन्छ।
मैले दस वर्षको उमेरमा आमा गुमाएँ। उहाँ बिरामी हुनुहुन्थ्यो। तर, तपाईंहरूजस्ता तालिमप्राप्त चिकित्सकहरू वरपर नभएका कारणले उहाँले उपचार पाउनुभएन। त्यस बेला धुलिखेल पिछडिएको सानो बस्तीजस्तो थियो। धुलिखेलका धेरैजसो बासिन्दा राम्रो अवसर खोजीमा काठमाडौँ र अन्यत्र बसाइँ सर्थे। त्यस्तो परिवेशमा म हुर्कदै गएँ, समाजको अवस्था बुझ्दै गएँ। मेरोजस्तो अवस्था कसैले भोग्नु नपरोस् भन्ने भावना मनमा विकास हुँदै गयो। त्यही भावनाले नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्रमा केही योगदान पु-याउने इच्छा जन्मायोे।
तपाईँको बुझाईमा सहर भनेको के हो? सहर भौतिक पूर्वाधारले सम्पन्न ठाउँ हो। मानवीय आवश्यकता सहरले पूरा गरेको हुन्छ। सहरको विकास निर्माणले मौलिकता बोकेको हुन्छ।
हाम्रा पूर्वीय शास्त्र र पश्चिमी राष्ट्रका विद्वान्हरूले समेत सक्षम राष्ट्रनायकको कल्पना गरेका छन्। त्यस्तो असल काम गर्ने मानिसलाई सभ्य समाजले सदैव सम्झना गर्छ।
तपाईँको बुझाईमा सहर भनेको के हो? मानिसलाई सामाजिक जीवन बिताउन आवश्यक पर्ने सबैखाले सेवा सुविधा भएको ठाउँ नै सहर हो । सहरका बस्ती गुजुप्प हुन्छन् । त्यहाँ जनघनत्व पनि बढी हुन्छ ।
डोल्पा त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिका ९ धाउन्नेकी दिपा बुढा वर्षले ६६ पुगीन। उनका आँखा यतिबेला हर्षले रसाएका छन्। “रमाइलो नाँचेर फूलमाला गाँसेर, तिमी हामी मिलेर भीर बाटो खनेर, तिमी हामी सँगसगै जाम्ला भनेर भनेको सुनेको थिए तर डोल्पामा गाडी पुग्ला भन्ने सोचेकोसम्म थिइन तर आज आफैंले घरको आँगनमा गाडी गुडेको देख्न पाएँ सपना साकार भयो उनले भनिन्।”
काठमाडौं बाहिर नाटकको माहौल खासै छैनन्। पोखराले भर्खरै नियमित मञ्चनको प्रयास गरिरहेको छ। तर अरु ठाउँमा नाटक देखाउने र हेर्ने संस्कार बाक्लिन सकेको छैन।
तपाईँको बुझाइमा सहर के हो ? भिन्न–भिन्न उद्देश्य बोकेका मानिसको साझा बसोबास थलो नै सहर हो । सहरभित्र सामाजिक र साँस्कृतिक बन्धन हुन्छन् ।
आफ्नो प्रतिनिधिमूलक संस्थाबाट संविधान लेख्ने २००७ सालदेखिको जनताको चाहना पूरा भएको तीन वर्ष भएको छ । संविधानसभाबाट संविधान लेख्ने जनताको सात दशक लामो सपना २०७२ असोज ३ मा साकार भएको हो।
देवेन्द्र पौडेल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) का स्थायी समिति सदस्य हुन्। बैचारिक र अध्ययनशील नेताको छवी बनाएका पौडेल संघीय संसदका सदस्य समेत छन्। पौडेलले सरकारका काम र पार्टीका तल्ला कमिटीको एकतामा देखिएको ढिलाईबारे नागरिकन्यूजका लागि श्रीराम पौडेलसँग समीक्षा गरेका छन्।
तपाईँको बुझाईमा सहर के हो? सहर योजनाबद्ध विकास भएको सुविधायुक्त आकर्षक ठाउँ हो । सहरको रूप हराभरा हुन्छ । त्यहाँ पुराना मौलिक कला संस्कृतिको संरक्षण गरिएको हुन्छ।
मलाई मनपर्ने सहर पोखरा हो । पोखरा मलाई युरोपकै सहर जस्तै लाग्छ । शिक्षा र स्वास्थ्यलाई अलिकति जोड्ने हो भने पोखरा विश्वकै ‘टप सिटी’ मध्येमै पर्न सक्छ । तर, उपचार, शिक्षा र अन्य केन्द्रीय सुविधा लिनका लागि काठमाडौं आउनुपर्ने बाध्यता छ । यदि यो बाध्यता हट्यो र निजी क्षेत्र पुग्यो भने पोखरा पूर्ण सहर बन्छ।
भनिरहनुपर्दैन, यो सरकार सर्वशक्तिमान छ । पाँच वर्षका लागि राजनीतिक स्थिरता र समृद्धिको नारा बोकेर लोकतान्त्रिक तवरले चुनावबाट विजयी भएको यो वैधानिक सरकार हो । त्यसैले पनि यो सरकारसँग हाम्रो पुस्ताको धेरै ठूलो आशा र सपना जोडिएका छन्।
तपाईको बुझाइमा सहर के हो? सहर सुविधायुक्त र जनघनत्व बढी भएको ठाउँ हो । हरेक पक्षमा अग्रणी भूमिका सहरले खेलेको हुन्छ । सुरक्षाको हिसाबमा पनि सहर उत्तिकै संवेदनशील मानिन्छ ।
तपाईको विचारमा सहर केहो? सहर सुगम र सहज ठाउँ हो । सहरमा हरेक सेवा–सुविधा चुस्त हुन्छन् । सहरको सुरक्षा व्यवस्था पनि कडा पारिएको हुन्छ । धेरै जनसंख्या भएको ठाउँलाई कसरी व्यवस्थित पार्न सकिन्छ भन्ने जिम्मा त्यहाँको सरकारले लिएको हुन्छ।