छालाको जुत्ता
उद्घोषक सम्माननीय अतिथिहरूलाई धन्यवाद दिँदै थिए । भीड पातलिँदै थियो । त्यतिखेरै मञ्चतिर एक्कासि एउटा जुत्ता बर्सियो। अर्को जुत्ता गल्लीको कुकुरले लग्यो । ती जुत्ता भद्रलोकका थिए ।
१६ फाल्गुन २०७७ आइतबार
यो पनि घर हो ?
मेरी श्रीमतीको रवाफिलो बानीबेहोरा देखेर मेरो साथी रवीन्द्रे आइरहन्छ । सायद उसलाई लाग्दो हो मेरी श्रीमती काइदाकी फरासिली छे । धन्य छु म । उसकी श्रीमती सायद कर्कशा हुँदी हो । प्वाक्कै बोल्दी हो । जे देख्यो त्यही बोल्दी हो । रुद्रघन्टी छैन होला । ऊ मेरी श्रीमती देखेर मजा मान्छ होला बेबकुफ ।
कुकुर ‘क’
लामो समयसम्म छलफल गर्दा पनि कुनै शब्दमा सहमति हुन सकिरहेको थिएन । अधिकांश प्रतिनिधिहरू विचरा ‘क’को नाममा उत्तेजित हुँदै थिए । केही प्रतिनिधिहरू मैले भनेकै हुनुपर्दछ भन्दै कुकुरजस्तै भुक्दै थिए । होहल्लाकै बिच माइन्युट गर्ने कर्मचारीले ‘क’बाट कुकुर पढाऔँ हजुर भनेर प्रस्ताव राखे । वास्तवमा कुकुर कसैको नाता पर्दैन थियो । कुकुर शब्दमा सबैले सहमति जनाए।
डा. डीआर उपाध्यायको ‘कफी लभ’
एघारौं उपन्यास कृति कफी लभमा उपाध्याय युवा भएर प्रस्तुत हुनुभएको छ । कलेज पढ्दै गरेका युवायुवतीको कफीको चुस्कीसँगै शुरू भएको प्रेम सम्बन्ध र त्यसले जीवनमा ल्याएको आरोह–अवरोहको कथामा यो उपन्यास केन्द्रित छ । यो उपन्यासमा प्रेमको परिभाषा सामाजिक मूल्य र मान्यताभन्दा फरक किसिमले प्रस्तुत गरिएको छ । उपन्यास तन्नेरी मनहरूसँग सामीप्य रहेको भए पनि यसमा सबै पुस्ता एवं वर्गको भाव समेटिएको छ । आख्यानकार डीआर उपाध्यायले यो पुस्तक लेख्दा आफू तन्नेरी भएर त्यही उमेरका युवायुवतीहरूको संगतमा रही उनीहरूको प्रेम भावलाई समेटनुभएको छ ।
अभिलेख खोज्दै जाँदा मनको बाघले खाको दिन
अक्षय मल्लले विवाह गरेर अछाम दाइजो स्वरूप पाएको इतिहासको जनविश्वास नकार्न सकिदैन । उसबेलाका थर सम्बन्धमा खोजी गर्दा राजाले दिएका थर र हारेका राजाका थर लेख्ने र संवाद लेख्ने चलनले अक्षयको विवाह सिजापति राज कन्यासंग भएको हुन सक्ने कुरा नकार्न सकिदैन।
अहंको जाँतो
आज एउटा विश्वास टुट्दै छ एउटा सम्बन्ध फुट्दै छ अदालतको सुनसान कोठा मानिसहरू एउटा सम्बन्ध जलाउन प्रतिक्षारत छन् जब श्रीमानले फैसला सुनाउन कलम समाते एउटा नौजवान नशाको सुरमा पाइलाहरू लर्खराउँदै न्यायाधीसका नजिक उभिन पुगे श्रीमान् बर्सौदेखि म मेरा बाबुआमा खोजिरहेछु तपाईंले देख्नुभयो कि !
हुतीहाराहरू हो
पुर्खाको कति गर्नु अद्भुत कुरा बोकेर हिँड्थे रुख एक्लैले खनजोत फाँट नि गरे के दुःख के हो सुख फोर्थे पर्वत हातले गजबले बाटो बनाए कति हातै डोजर दर्बिला पनि थिए मुट्की बजार्दा अति ।
ठूलो मान्छे
कार्यक्रम प्रारम्भ हुनै थाल्दा प्रमुख अतिथि हात जोड्दै सबैसँग बिदा माग्न थाले, भने – ठूलो मान्छे हुनु पनि गाह्रो छ । हु्न्न भनूँ साथीहरू रिसाउने, जाउँ भ्याईनभ्याई हुने । अझै दुई वटा कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि हुन जानु छ, यहाँका लागि निर्धारित समय सकियो, त्यसैले बिदा पाऊँ ।
म कुन गीत गाऊँ
अहिले अवस्था ठिक्क उल्टो भयो , हेर न सानु । बुवाआमा बुढाबुढी हुनुभो । बच्चाजस्तै पो हुनुभएछ । बाटो हेरी बस्नुहुन्छ अरे । कहिले त आँसु झार्नुहुन्छ अरे। म के लिएर जाऊँ, कुन गीत सुनाऊँ र फुल्याऊँ बाबु ।
यदुनाथ खनाल र नेपालको कूटनीतिक विश्वसनीयता
नेपालका अति विशिष्ट विद्वान् कूटनीतिज्ञ यदुनाथ खनालको सम्झना गर्दा स्वभावतः वर्तमान नेपालका कूटनीतिका केही चुनौतीपूर्ण प्रश्नबारे सचेत हुन पुगिन्छ। सबैभन्दा ठूलो प्रश्न भनेको ‘दुई ढुंगाबीचको तरुल’ भनिने हाम्रो देश नेपालको संवेदनशील कूटनीतिको व्यवस्थापन र विश्वसनीयताको प्रश्न नै हो। अहिले यो प्रश्न हाम्रा तीन अति महत्वपूर्ण मित्रराष्ट्र (भारत, चीन र अमेरिका)सित बढी टड्कारो रूपमा जोडिन आएको छ।
बलिउडमा परवीन बाबीको ‘टाइम’
नेपाली चलचित्र ‘सन्तान’को मुहूर्त हुँदाको तस्बिर चलचित्र पत्रकार विजयरत्न तुलाधरले मलाई पठाए। त्यतिबेला म बम्बईमा थिएँ। उनले तस्बिरसहितको पत्रमा लेखेका थिए, ‘नेपाली चलचित्रमा पनि एक नायिका आइन्, परवीन बाबी भन्न सुहाउने।’
के गरेको त्यस्तो
सबैले उछितो काढेपछि विषयान्तर भयो । आजको एजेन्डा यो थिएन । तपाईं सबैको मन राख्नैका लागि भा नि म मिलाउँछु भनी मुस्कान बाजेले बैठक अनिश्चितकाल स्थगित गरे । अनि बैठकको आशमा बसेका आलोचकहरूलाई आक्षेप लगाएर भने – छिमेकीको उक्साहटमा मेरो विरोध उरालिएको छ।