नेपाल मनसुन र भनसुनको देश भनिन्छ । सामान्यतः जेठदेखि भदौसम्म बंगालको खाडीबाट उत्पत्ति भएर आएको बादलले पार्ने पानीले सिँचित भएर यहाँ अन्न फल्छन्, वनस्पति फुल्छन्, फल्छन्, खोलानालाका मुहानले जीवन पाउँछन् । तर यही मनसुन कतिपय अवस्थामा बाढीपहिरो भएर बौलाउँछ । नेपालीको घरआगँनमा अभिशाप बनेर आउँछ, अकालमा ज्यान लिने विपत बन्न पुग्छ ।
फोन थिच्यो केही समयमा सेवा आफू बसेको ठाउँमै आइपुग्छ । ग्राहकले फोन तथा अनलाइनमार्फत अर्डर दिन्छन् । अन्य सामानको हैन खाना तथा खाजाको । रेष्टुराँमा अर्डर टिपाएपछि रेष्टुराँ वालाले ग्राहकलाई फोन गरेर लोकेसन र खाजा, खाना के हो, कति हो निश्चित गर्छन् । अर्डर निश्चित भएपछि (पार्टनर) रेष्टुराँमा खाजा तयार हुन्छ । डेलिभरी स्टाफलाई म्यासेज आउँछ । डेलिभरी स्टाफ रेष्टुराँमा पुग्छन् । प्याकिङ भएको खाजा तथा खाना मोटरसाइकलमा बोकेर स्टाफ ग्राहकको लोकेसनतर्फ लाग्छन् । खाजा तथा खाना घर अफिसमा आईपुग्छ ।
‘जबसम्म जीवनमा उत्तरचढाव आउँदैन तबसम्म प्रगति नहुने रै’छ’ । बडी विल्डर अमितचन्द आर्यको अनुभव हो यो । जब उनी ६ महिनासम्म बेड रेष्ट गर्ने गरी थला परे उनको जीवन पूरै परिवर्तन भयो । उनी पूरै फेरिए उनको जीवनशैली सोच्ने तरिका समाजलाई हेर्ने दृष्टिकोण पूरै फेरिए । बाह्य कुरामा मात्र फेरिएनन् । उनकै भाषामा उनी इनर वर्ल्डतर्फ पनि फर्किए । जसले उनको जीवन कायापलट भयो । उनी भन्छन्, ‘यदि पेटमा ट्युमर नपलाएको भए, अस्पतालमा बसेर मृत्युलाई नजिकबाट साक्षात्कार नगरेको भए सायद आज म यो ठाउँमा हुँदिनथेँ कि ।’
युवा भन्नासाथ हामी उमेरको आधार लिन्छौँ । नेपाली समाजमा १५ देखि ५० वर्ष उमेर समूह युवाको परिभाषामा राख्ने गरिएको छ । सामान्यतः समाजमा युवा भनेको निश्चित उमेर समूहको जनसंख्यालाई बुझाउँछ । त्यस आधारमा हामीकहाँ युवाहरूको बाहुल्य छ ।
वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएकामा ठ्याक्कै यति नै समस्या छ भनेर कुनै तथ्यांक नभए पनि निःसन्तानसम्बन्धी सेवा प्रदायकहरु (निःसन्तान विशेषज्ञ) बीचको छलफलमा अण्डकोष वरिपरिको प्रतिकूल तापक्रम, लामो समयसम्म यौनसम्पर्कको अभावमा विर्य निर्माणमा गडबडी (कतिपयले अधिक हस्तमैथुन गर्ने तथा कतिपयमा लामो समय विर्य स्खलन हुन नपाउँदा), कतिपयले वैदेशिक बसाइको क्रममा दैनिक मद्यपानको सेवन, त्यस्तै परे निद्रा लाग्ने औषधिको सेवन, कामको तनाव, लामो समय विदेशमा चिन्ता, डिप्रेसन अनि कुण्ठाको समग्र प्रभावका कारण नेपाल फर्किएलगत्तै चाहेर पनि सन्तान प्राप्तिमा समस्या भइरहेको आँकलन छ ।
विद्यालय शिक्षा (एसएलसी) पूरा गरिसकेपछि टंक राना मगर धादिङबाट काठमाडौँ आइपुगेका थिए । साथमा थियो, उच्च शिक्षा लिने सपना । त्यो सपना पूरा गर्न उनीजस्तो निम्न मध्यम वर्गीय ठिटोलाई सजिलो थिएन । त्यसैले सबैभन्दा सजिलो ठमेलका होटलमा सहयोगी बनेर छिर्नु थियो । पाँच वर्ष विभिन्न होटलमा सहयोगी बन्दाबन्दै र भान्सामा छिरेर हेर्दाहेर्दै उनी कतिबेला सेफ बने पत्तै भएन ।
‘हामीलाई नेपालीसँग कुनै समस्या छैन’, भारतमा छिमेकी मुलुकहरू विशेषतः बङ्गलादेशी नागरिकहरूको गैरकानुनी प्रवेश बढिरहेको विषय उठेपछि सत्तारूढ भारतीय जनता पार्टीका शीर्ष नेताहरूको पछिल्लो बैठकको निष्कर्ष हो, यो।
प्रतिनिधिसभाको मंगलबारको बैठकले ‘नेपाल नागरिकता (पहिलो संशोधन) विधेयक, २०७५ माथि विचार गरियोस्’ भन्ने प्रस्तावलाई बहुमतले स्वीकृत गरेको छ। गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले सो विधेयक प्रस्तुत गरेका थिए।
नेपाली कांग्रेसका नेता एवं सांसद गगनकुमार थापाले आमाको नामबाट सजिलोसँग नागरिकता पाउनेगरी कानुन बनाउनुपर्नेमा जोड दिएका छन्। गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले मंगलबारको प्रतिनिधिसभा बैठकमा प्रस्तुत गरेको नेपाल नागरिकता पहिलो संशोधन विधेयक २०७५ माथि टिप्पणी गर्दै थापाले आमाको नाममा सजिलोसँग नागरिकता दिनको निम्ति केही बाटोहरु खोल्ने अवसर आएको तर प्रस्तुत विधेयकमा आफूहरु चुकेको गुनासो गरे।
हेलिकप्टर पछाडिको पंखाले काट्दा हुम्लाको हिल्सामा एक भारतीय नागरिकको मृत्यु भएको छ।
गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले मंगलबारको प्रतिनिधिसभा बैठकमा नेपाल नागरिकता पहिलो संशोधन विधेयक २०७५ प्रस्तुत गरेका छन्। गृहमन्त्रीले विचार गरियोस भनी बैठकमा प्रस्तुत गरेको विधेयकमाथि टिप्पणी गर्दै नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)का नेता एवं सांसद भीम रावलले विधेयक परिमार्जनको माग गरे। उनले विधेयक प्रस्तुतकर्ता गृहमन्त्री थापालाई संविधान र ऐन बाझिएको जानकारी गराउँदै प्रश्नै प्रश्न गरे।
सामान्य अर्थमा युवालाई उमेरअनुसार विभाजन गरेको पाइन्छ । हामीले युवा भन्नेबित्तिकै बाल्यावस्था पार गरेको तर वृद्धावस्थामा प्रवेश गरिनसकेको मानिसलाई युवा भन्ने सोच्छौँ । के युवा उमेर मात्रै हो त ? अथवा अरू कुनै मापदण्ड पनि छ । त्यसमा नेपालको संविधानले पनि युवा १६ वर्षदेखि ५९ वर्ष सम्मकोलाई मानेको छ । हामी यस लेखमा युवा को हो ? कस्तो व्यक्तिलाई युवा भन्ने बारे चर्चा गर्नेछाैं ।
व्यावहारिक झन्झट र तनावले दिक्क हुँदा हामी भन्छौँ केटाकेटी हुनु कति आनन्द ! यो भएन, त्यो भएन केही नचाहिने । बुबा–आमाले जसरी पनि पु-याएका छन्, खेल्यो खायो ढुक्क । हामीले मात्र होइन, ठूला–ठूला कवि–लेखकहरूले पनि बाल्यकाललाई सुखको जीवन भनेका छन् र आफू पुनः बालजीवनमा फर्कन पाए हुन्थ्यो भन्ने अभिव्यक्ति पनि दिएका छन्।
रेडियो नेपालले आफ्नो स्वामित्वमा रहेको खुमलटार ट्रान्समिटिङ स्टेशनको करिब ७० रोपनी जग्गा निजी कम्पनीलाई विभिन्न व्यापारिक प्रयोजनका लागि भाडामा दिएपछि स्थानीयबासी आन्दोलनमा उत्रिएका छन्।
