निकोलस स्पार्कको ‘द च्वाइस’ भन्ने उपन्यास छ । यो पुस्तकमा रोमान्स, इमोसन सबैथोक छ । खासमा यो उपन्यास पढ्दा बेग्लै आनन्द आउँछ । यो उपन्यास पढ्दै गयो भने भावमा डुब्न थालिहाल्छु । त्यसैले पनि यो पुस्तक मन परेको हो । नेपाली किताब भन्दा पनि म अंग्रेजी पढ्न मन पराउँछु।
नेपाली कांग्रेसभित्रको राजनीतिमा मीनेन्द्र रिजाल चिनाउनुपर्ने नाम होइन । धरानमा जन्मेर मोरङलाई राजनीतिक कर्मक्षेत्र बनाएका मीनेन्द्रले पछिल्लो समय मोरङबाटै सांसद बन्ने बाटो तयार पारेका हुन् । उनलाई पितापुर्खाकै पालादेखि मीठोमसिनो खान र राम्रो लगाउन दुःख थिएन।
‘म अचम्मित छु, के अब सास फेरेको शुल्क पनि तिर्नुपर्ने हो ?’ नेपालका संरक्षण क्षेत्रमा घुम्न जाँदा तिर्नुपर्ने अनुमति शुल्क वृद्धिबारे जानकारी पाएपछि अमेरिकी नागरिक फिल हलब्रोकले सामाजिक सञ्जालमा पोखेको गुनासोको यो अंश मात्र हो।
खुम्बु पासङल्हामु गाउँपालिका–४ मा लेक लागेर साेमवार एक विदेशी नागरिकको ज्यान गएको छ। सगरमाथा आधार शिविरबाट फर्कने क्रममा लेक लागेर अस्ट्रेलियन नागरिक पोटरको ज्यान गएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सोलुखुम्बुका प्रहरी नायब उपरीक्षक शालिग्राम शर्माले जानकारी दिए।
ढोकाको घण्टी बज्नासाथ पढ्दै गरेको पत्रिका त्यही बैठक कोठाको टेबलमा राखेर हतपत उठेर ढोकाको छेउँमा पुगेकी थिइन् अप्सरा । घण्टी फेरि बज्यो। अप्सराले ढोकामा भएको सानो प्वालबाट बाहिर हेरिन् । बाहिर दुवै हातमा झोला झुण्ड्याएर उभिएका थिए मनोरञ्जन । मनोरञ्जनलाई देखेपछि ढोका खोलिदिएकी थिइन् अप्सराले।
कवि सम्पूर्णानन्दको देहान्तले जनमास शोकमा डुब्यो । जेठमासको डढेलो सल्किएझैं उनको स्वर्गबासको खबर घरघरमा पुग्यो । रसिक मनहरु भावविह्वल भए । मनमा वैराग्यका लहरहरु फैलाएर शोकधुनहरु बज्न थाले । मान्छेका अनुहारमा विषादका धर्का कोरिए । अकस्मात फूलको एउटा थुङ्गा चुँडिएझैं सदाका लागि कालले उनलाई चुँडेर लग्यो।
सिरहा जिल्लाको लाहन बस्तीपुरमा २०१७ साल साउन २८ गते आमा दिव्यश्वरी अधिकारी र बुबा श्यामप्रसाद अधिकारीको जेठो सन्तानका रुपमा जन्मिएकी रेणु कक्षा ४ सम्म भारतमा पढिन् । पछि मामाघर सिरहा ल्याएर हजुरआमाका साथमा बस्न थालिन् । उनी सिराहामा नै बसेर पढ्न थालिन् ।
दुगड ग्रुपले नेपालमा एक सय ४० वर्षदेखि व्यापार व्यवसाय गर्दै आएको छ । अहिले चार पुस्तासम्म आउँदा पनि त्यही व्यापार व्यवसायलाई नै निरन्तरता दिएको छ । बुबाहरु चार दाजु भाइ हुनुहुन्छ । उहाँहरु सगोलमा हुँदा विभिन्न थरिको व्यापार गर्नुहुन्थ्यो । पछि आफू आफूले छुट्टा–छुट्टै व्यापार गर्न थाल्नु भयो ।
बिदाको कुरा सुन्नेबित्तिकै प्रायः बालबालिका खुसीले फुर्किन्छन् । अझ २०–२५ दिनको बिदा आयो भने त उनीहरूमा खुसीको सीमा रहन्न । छुट्टी रे छुट्टी भन्दै खुट्टो उचालेर नाच्न पो थाल्छन् ! यता अभिभावकलाई भने बालबालिकाको बिदा भयो भन्ने सुन्नासाथ टाउको दुखाइ सुरु हुन्छ।
२५ वर्षअघि महिला उद्यमी संघमा अचार बनाउने तालिम लिएपछि हजुरी बिष्टले अचार उत्पादन गर्न थालिन् । अहिले नेपालमा राम्रो अचार बनाउने उद्यमीमध्ये ‘अचार घर’ पनि पर्छ । नेपाली स्वादका अचारहरुका लागि यो निकै प्रख्यात छ । नेपालमा विदेशी अचारहरु लोकप्रिय र रुचाइएका छन् तर नेपालीले बनाएको नेपाली स्वाद आउने अचारहरु भने बजारमा किन्न पाइँदैनन् ।
नेपालीको महान् चाड दसैं तिहार हामी नेपालीको आँगनमै आएको छ । चाडपर्वको समयमा सबैलाई मिठो खाने, राम्रो लगाउने र सुन्दर बन्ने इच्छा तथा चाहना हुनु स्वभाविकै हो । राम्रो तथा सुन्दर बन्नका लागि र हाम्रो छालालाई स्वस्थ र चमकदार बनाउनका लागि चाडपर्व अगाडि मात्र हेरचाह गरेर पुग्दैन।
नेपालीहरूको महान् चाडहरू संघारमा छन् । दसैँ, तिहार र तिहार लगत्तैको छठ । यी सबैका आफ्नै धार्मिक, सामाजिक, सांस्कृतिक पक्ष छन् । दसैँमा शक्तिरुपा देवीको आराधना गरिन्छ— शक्तिरुपेण संस्थिता भन्दै । तिहारमा लक्ष्मीको आराधना गरिन्छ । धनप्राप्तिको कामना गरिन्छ । दिदीबहिनी र दाजुभाइबीचका रमाउने भाइटीका नेपालको अर्को विशेषता हो।
सरकारले नेपाली नागरिकको नागरिकता प्रमाणपत्रको विवरण (डेटा)मा सेवा प्रवाह गर्ने निकायलाई हेर्ने मात्र (रिड वन्ली एक्सेस) कार्यविधि स्वीकृत गरेको छ। गत असोज ९ गतेको मन्त्रिस्तरीय निर्णयअनुसार गृह मन्त्रालयको केन्द्रीय सर्भरमा रहेको नागरिकताको विवरणमा हेर्नमा पहुँच प्रदान गरिएको हो।
जीवन के हो ? सुख–दुःख, उतार–चढाव, पीडा–आनन्द, भोग–चलन, आँशु–हाँसो यी सबैको सगोल जीवन हो कि अरु नै केही ? जीवन एउटा भावना मात्र हो कि अरु पनि केही ? जीवनको उत्तरार्द्धमा आएर अहिले रमिलालाई यी सबैको लेखाजोखा गर्ने फुर्सद भएको छ।
