लगानी गर्न व्यापारिक घरानालाई आग्रह, वातावरण तयार गरे लगानी गर्ने प्रतिबद्धता
संघीय सरकारले प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी भित्र्याउनका लागि लगानी सम्मेलन आयोजना गर्दै आएको बेला स्थानीय स्तरमा पनि लगानी भित्र्याउन बहस सुरु भएको छ।
संघीय सरकारले प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी भित्र्याउनका लागि लगानी सम्मेलन आयोजना गर्दै आएको बेला स्थानीय स्तरमा पनि लगानी भित्र्याउन बहस सुरु भएको छ।
उद्योगी व्यवसायीहरुले लगानीको वातावरण बने आफुहरु लगानी बढाउन तयार रहेको बताएका छन्। बाग्लुङ उद्योग वाणिज्य संघले 'उज्यालो बाग्लुङ, समृद्ध बाग्लुङ’ नारा सहित आयोजना गरेको लगानी सम्मेलनमा उद्योगी व्यवसायीहरुले लगानीको वातावरण बनेमा आफुहरु लगानी बढाउन तयार रहेको बताएका हुन्।
यवसायीहरुले सुरक्षा, पूर्वाधार र राजस्वमा सहुलियत दिइए आफूहरु कर्णालीमा लगानी गर्न आतुर रहेको बताएका छन्। उनले कर्णाली पर्यटकका लागि ‘भर्जिन ल्याण्ड’ रहेको बताउँदै प्रदेश सरकारलाई लगानी आकर्षित गर्ने कार्यक्रम ल्याउन आग्रह गरे। कैलालीका होटल व्यवसायी यामबहादुर बमले पछिल्लो समय कर्णालीमा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकहरुको संख्या बढ्दै गएपनि सो अनुसार पूर्वाधार निर्माणमा राज्यले ध्यान दिन नसकेको बताए।
सडक निर्माण र सवारी साधन अनिवार्य आवश्यकताको वस्तु बनेपछि लगानीकर्ता एसेम्लिङ उद्योगमा आकर्षित भएका हुन्।
५० करोडको लागतमा रुपन्देहीमा आजदेखि होटल सञ्चालनमा आएको छ। युवा व्यवसायी रामबहादुर कोईरीकोे एकल लगानीमा पश्चिमाञ्चलमै अत्याधुनिक सेवा सुविधासहित होटल मौर्या सञ्चालनमा आएको हो।
सुर्खेतको वीरेन्द्रनगरका डिकेन्द्र ढकाल, सन्दीप ढकाल र गणेश पौडेल सरकारी जागिरे हुन्। डिकेन्द्र भेरीगंगा नगरपालिका र सन्दीप गुर्भाकोट नगरपालिकाका अमिन हुन्। गणेश मेहलकुना अस्पतालका खरिदार हुन्। उनीहरुको परिचय सरकारी जागिरेमै सीमित छैन। तीनै जना मिलेर कर्णाली प्रदेशमै पहिलो पटक व्यवसायिक कालिज फार्म सुरु गरेका छन्।
सरकारले उत्तर कोरियाली मुलुकका नागरिकले नेपालमा सञ्चालन गरेका व्यवसाय बन्द गराएको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघीय सुरक्षा परिषद्ले पारित गरेको प्रस्ताव अनुसार उत्तर कोरियाली लगानीका व्यवसाय बन्द गरेर लगानीकर्तालाई फिर्ता पठाएको हो ।
प्रतिव्यक्ति आयमा सबै प्रदेशभन्दा पछाडि रहेको सुदूरपश्चिममा लगानी भित्र्याएर आर्थिक समृद्धि हासिलगर्ने उद्देश्यले धनगढीमा सुदूरपश्चिम वित्तीय सम्मेलन गरिएको छ ।
विश्व बैंकका अनुसार सन् २०१७ मा १५ वर्षभन्दा बढी उमेरका ५० प्रतिशत पुरुष र ४२ प्रतिशत महिला गरी औसतमा ४५ प्रतिशत नेपालीको बैंक खाता छ। कृषकले भने समयमा कर्जा पाउन सकेका छैनन्।
सरकारले लगानीमैत्री वातावरण बनाए पनि उद्योग तथा कलकारखानामा पर्याप्त लगानी विस्तार हुन नसकेको सरोकारवालाले बताएका छन्। नेपाल आर्थिक पत्रकार समाज (सेजन) र समृद्धि फाउन्डेसनद्वारा सयुक्त रूपमा आयोजना गरेको कार्यक्रमका वक्ताले लगानीमैत्री वातावरण नहुँदा अपेक्षाकृत रूपमा लगानी भित्रिन नसकेको गुनासो गरेका छन्।
व्यवसायीको भनाइमा बिजुली लगायत पूर्वाधार अभाव, सरकारले विश्वास जित्न नसक्नु, ६० प्रतिशत निर्यात गर्नुपर्ने कसिलो व्यवस्था र अस्थिर सरकारी नीति जस्ता समस्याले सेजमा लगानीकर्ताको उत्साह नदेखिएको हो ।
उद्योगी व्यवसायीहरुले मुलुकमा अझै पनि लगानीको वातावरण बन्न नसकेको बताएका छन्। नेपाल आर्थिक पत्रकार समाज (सेजन)को २२ औं स्थापना दिवसका अवसरमा आइतबार काठमाडौंमा आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उद्योगीहरुले नीतिगत रुपमा लगानीको वातावरण बनेको भएपनि व्यवहारमा बन्न नसकेको गुनासो गरेका हुन्।
अर्थमन्त्री युवराज खतिवडाले मुलुकभरका बैंकलाई कूल कर्जाको कम्तीमा एक प्रतिशत सहुलियत कर्जा प्रवाह गर्न आग्रह गरेका छन्। राष्ट्रिय युवा परिषदले बुधबार राजधानीमा आयोजना गरेको सहुलियतपूर्ण कर्जा उपलब्ध गराई युवा उद्यमशीलता र स्वरोजगार प्रवद्र्धन गर्न आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा उनले उक्त धारणा राखेका हुन्।
पोखराबाट १४ किलोमिटर टाढा सराङकोटमा अहिले सुविधासम्पन्न सराङकोट माउन्टेन लज तयार भएको छ । केही समयमा पूर्ण रुपमा सञ्चालनमा आउने यो लजमा होटल बाराही समुह अन्तर्गतको लगानी छ । बाराहीले यसअघि लेकसाइड, चितवनको मेघौलीमा होटल सञ्चालन गरिसकेको छ । बाराहीले नै काठमाडौंमा पनि सुविधासम्पन्न होटल निर्माण गरिरहेको छ ।
सरकारले विदेशी लगानी भित्र्याउन उच्च प्राथमिकता दिएको बताउँदै आए पनि नेपालमा आजसम्ममा पौने पाँच खर्ब रुपैयाँ प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी (एफडिआई) स्वीकृत भएको पाइएको छ। नेपालमा वैदेशिक लगानी आउन थालेको चार दशक भएको छ।