सिरियाबाट अमेरिकी फौज फिर्ता लाने योजना बनाए पनि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प इस्लामिक स्टेट (आइएस)लाई परास्त गर्न प्रतिबद्ध रहेको एक उच्च रिपब्लिकन नेता लिन्डसे ग्राहमले बताएका छन्। सिरियाबाट अमेरिकी फौज फिर्ता लाने प्रक्रियालाई ढिलाइ गरिएको र अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पसँग आइतबार भेटेपछि उनी आइएसलाई परास्त गर्नुपर्छ भन्नेमा प्रतिबद्ध रहेको विषयमा पुनः विश्वस्त भएको सिनेटर ग्राहमले बताए।
सानो कोठा, कोठाको केही भागमा सामान्य किराना सामान छन्। बीचमा एउटा सानो काठे खाटमा दुईओटै खुट्टै गुमाएका एक द्वन्द्वपीडित वृद्ध छन्। साविक महादेवस्थान गाविस हाल मरिन गाउपालिका ७ बस्ने गोरे श्रेष्ठ १० वर्षे द्वन्द्वका पीडित हुन्।
सानो कोठा, कोठाको केही भागमा सामान्य किराना सामान छन्। त्यहीबीचमा एउटा सानो काठे खाटमा दुईओटै खुट्टा गुमाएका एक द्वन्द्वपीडितको वृद्ध छन्। साविक महादेवस्थान गाविस हाल मरिन गाउँपालिका ७ बस्ने गोरे श्रेष्ठ १० वर्षे द्वन्द्वका पीडित हुन्।
चितवनको कालिका नगरपालिका वडा नम्बर २ पदमपुरकी सुनमाया तामाङलाई छोरा धनेको याद धेरै नै आउँछ। बूढाबूढी मात्र घरमा बस्ने भएकाले हरेक दिन छोरा सम्झिने गर्छन्। संकटकालको समयमा घरबाट लगिएको छ उनको १८ वर्षीय छोरा त्यसपछि फर्किएका छैनन्। छोरा वेपत्ता भएपछि सोधीखोजीमा हिँडेपनि उनले जानकारी पाएकी छैनन् ।
न्यायको खोजीमा वर्षौं तड्पिएका द्वन्द्वपीडितले दुई आयोगबाट पनि सत्य तथ्य पहिल्याउन ढिला गरेपछि आफैँ अग्रसर हुुन अभियान अघि बढाएका छन्। सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोग र बेपत्ता पारिएका व्यक्तिको छानबिन आयोगले चारवर्ष बितिसक्दा पनि ठोस निश्कर्ष नदिएपछि पीडित आफैँ सत्य बाहिर ल्याउने अभियानमा जुटेका हुन्।
पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवले संविधानअनुरुप धर्म–संस्कृतिसम्बन्धी विषयको व्यवस्थापन गरिनुपर्ने बताएका छन्। महालक्ष्मी नगरपालिका—८, विष्णुडोलमा खानेपानी क्षमता अभिवृद्धिका लागि आयोजित महायज्ञको बुधबार शुभारम्भ गर्दै डा. यादवले भने, ‘धर्म–संस्कृति संवेदनशील विषय हो, यसप्रति बेलैमा होस नपुर्याए मुलुकमा नयाँ द्वन्द्व निम्तिन सक्ने खतरा छ।’
पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवले संविधानअनुरुप धर्म–संस्कृतिसम्बन्धी विषयको व्यवस्थापन गरिनुपर्ने बताएका छन्। महालक्ष्मी नगरपालिका ८, विष्णुडोलमा खानेपानी क्षमता अभिवृद्धिका लागि आयोजित महायज्ञको बुधबार शुभारम्भ गर्दै डा. यादवले भने, ‘धर्म–संस्कृति संवेदनशील विषय हो, यसप्रति बेलैमा होस नपु¥याए मुलुकमा नयाँ द्वन्द्व निम्तिन सक्ने खतरा छ।’
माओवादीको दशक लामो द्वन्द्वलाई शान्तिमा रूपान्तरण गर्ने पहिलो खुड्किलो थियो, सिक्लेस भेटवार्ता। त्यो बेलाका गृहमन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौलाले निकै जोखिम मोलेर तत्कालीन माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र अर्का नेता बाबुराम भट्टराईलाई कास्कीको सिक्लेसमा १२ वर्ष पहिले पहिलोपटक भेटेका थिए। त्यही भेटले शान्ति प्रक्रियालाई पूर्णता दिएको थियो।
दुर्गम पहाडी जिल्ला रोल्पामा विगतमा सशस्त्र द्वन्द्व चलिरहेका बेला राज्यस्तरबाट विकासका कुनै योजना पुगेनन्। पुगेका पनि सदरमुकाम आसपासमै सीमित भए। राज्यका विरुद्ध युद्ध गरिरहेको तत्कालीन माओवादीले राज्यसत्ता नै कब्जा गर्ने र विकासको लहर ल्याउने भन्दै रोल्पालीलाई ललिपप बाँड्यो।
संक्रमणकालीन न्याय प्रक्रिया राजनीतिक सहमतिका साथ टुंगाउन द्वन्द्वपीडितले सरकार र राजनीतिक दलहरूलाई झक्झक्याउन थालेका छन्। शान्ति प्रक्रिया एउटा पाटो संक्रमणकालीन न्यायलाई १२ को अनुभव बटुल्दै फरक ढंगबाट टुंगो लगाउन पीडितले झक्झक्याउन थालेका हुन्।
५३ वर्षीय वेदप्रसाद रेग्मीको दिन सरकारी निकाय धाएरै बित्ने गरेको छ। अदालतको फैसला कार्यान्वयन गराउन जिल्लादेखि केन्द्रसम्मका कार्यालय, मन्त्रालयमा उनले निवेदन दिएका छन्। अदालतसम्म पुगेर ल्याएको अधिकार पाउन नसक्दा उनी निरास बन्न पुगेका छन्।
ढिलो गरी गठन गरिएको बेपत्ता आयोगले आफ्नो काम नगरिदिँदा सशस्त्र द्वन्द्वका बेला बेपत्ता भएकाका परिवारमा चरम निराशा छाएको छ। कतिपय बेपत्ताका परिवारलाई यो आयोग के हो र यसले के गर्छ भन्नेसमेत जानकारी छैन।
दुई दशकअघि तत्कालीन माओवादीले गरेको जनसत्तामा लिखत पास गर्ने निर्णय पालना नगर्नेलाई मध्यपश्चिमका कतिपय स्थानीय सरकारले ‘ठग’ मान्ने निर्णय गरेपछि समाजमा अर्को द्वन्द्वको बिउ उम्रन थालेको छ।
विस्तृत शान्ति सम्झौताको १२ वर्ष पुग्दा सशस्त्र द्वन्द्वका पीडितले संक्रमणकालीन न्याय प्रक्रियालाई टुंगाउने रोडम्यापसहित ‘द्वन्द्वपीडित बडापत्र’ जारी गरेका छन्।
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले द्वन्द्वपीडितको पीडा घटेको बताएका छन्।
