बर्खे धान भित्र्याएसँगै स्याङ्जाका किसानहरू आलु लगाउन चटारोमा छन्। जिल्लाका वालिङ, चापाकोट, गल्याङ र भिरकोट नगरपालिका तथा आँधीखोला, अर्जुनचौपरी र फेदीखोला गाउँपालिका कृषक तथा सार्वसाधरण आलु लगाउने काममा व्यस्त छन्। जिल्लामा सबैभन्दा बढी उत्पादन हुने क्षेत्र चापाकोट फाँट, जिमुवा फाँट हो।
निजी स्रोतमा राखिएका शिक्षकलाई तलबभत्ता खुवाउन जिल्लाको एक सामुदायिक विद्यालयले तरकारीखेती गर्दै आएको छ। पातारासी गाउँपालिका–७ पटमारास्थित महारुद्र आधारभूत विद्यालयमा दरबन्दीभन्दा निजी स्रोतका शिक्षक दोब्बर भएपछि तलबभत्ताको जोहो गर्न विद्यालयले आलुखेती गरेको हो। पाँच रोपनीमा आलुखेती गरिएपछि निजी स्रोतमा राखिएका शिक्षक टिकाउन सहज भएको प्रधानाध्यापक चूडाराज न्यौपानेले बताए।
डडेल्धुरा गन्यापधुराको उच्च पहाडी भेगमा स्थानयीले अर्गानिक आलु उत्पादन गर्दै आएका छन्। घना जंगलकोबीच भागमा भएको आवादी जमिनमा स्थानीयले आलु उत्पादन गर्दै आएका हुन्।
काभ्रे जिल्ला दक्षिणी भेगको बेथान्चोक गाउँपालिका–२, ढुंखर्कमा जिल्लाकै पहिलो आलु महोत्सव आयोजना गरिएको छ। फस्टाउँदो आलु खेती र यसका नौलो परिकारबारे जानकारी दिन महोत्सवको आयोजना गरिएको हो।
पाटनढोकानजिकै एउटा पोखरी छ, पिमबहाल पानीपोखरी । पोखरीको नजिकै एउटा सानो गल्ली छ, जहाँ ठेलामा पानीपुरी, तरकारी बेच्ने, मकै पोल्नेहरू आफ्नो काममा व्यस्त रहेको देख्न सकिन्छ । कुमारीपाटी निस्कने बाटो नपुग्दै एउटा गल्ली आउँछ । गल्लीमा लस्करै पसल छन् । ती पसलमध्ये एउटामा बोर्ड झुन्ड्याइएको छ– भेरिअस् भेराइटिज् अफ् चिप्स्।
काभ्रेपलाञ्चोकका किसान यसवर्षको आलु उत्पादनबाट त्यति सन्तुष्ट छैनन् । विगतको तुलनामा आलु कम फल्नुका साथै उचित मूल्य नपाएपछि किसान चिन्तित बनेका हुन्।
कास्कीको हेम्जामा जारी नवौँ राष्ट्रिय हेम्जा आलु महोत्सवको बुधबार सातौँ दिनसम्म करिब रु ८० लाख बराबरको आलुको कारोवार भएको छ ।
आलु उत्पादनका दृष्टिले अब्बल मानिएको हेम्जामा बिहीबारदेखि नवौं संस्करणको आलु महोत्सव सुरु भएको छ। स्थानीय उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्न र कृषि पर्यटनमा जोड दिनका लागि आलु महोत्सव गरिएको आयोजकले बताएका छन्।
१० वर्षअघि जिल्ला कृषि विकास कार्यालयबाट २५ दाना पूर्व मूल बीउ (प्रि बेसिक सिड–पिबिएस) आलु पाउँदा कम्ती खुसी थिएनन्, पनौती–३, कुुशादेबी, बन्चरेटारका कृषकद्वय शशी अधिकारी र राजेन्द्र थापा। पहिलोपटक सरकारी सहयोगका रुपमा पाएको पिबिएस आलुका दानामा भविष्य देखेका उनीहरु त्यसलगत्तै आलु बीउ उत्पादनमै तल्लीन हुन थाले।
आलु गाउँका रुपमा ख्याती कमाएको कास्कीको हेम्जामा आगामी चैत २२ गतदेखि ३० गतेसम्म नवौं राष्ट्रिय हेम्जा आलु महोत्सव हुनेभएको छ।
जिल्लाको रुरु गाउँपालिका ५ टाहटिमका कृषक आलु खेतीबाट मनग्य आम्दानी गरिरहेका छन्। आलुखेती बाटै उनीहरु बार्षिक लाखौं रुपैयाँ भित्र्याउन सफल हुने गरेका छन्।
बारामा यस वर्ष १ अर्ब ६२ करोड ७८ लाख ५७ हजार मूल्य बराबरको १ लाख १६ हजार २७५ मेट्रिक टन आलु उत्पादन भएको छ। मौसम अनकूल र बोटमा रोग नलागेपछि यस वर्ष आलु उत्पादनमा बृद्धि भएको कृषि विकास कार्यालय बाराका प्रमुख शिवरत्न साहले बताए।
यहाँको पातारासी गाउँपालिकालाई आलुको पकेट क्षेत्र निर्धारण गरिएको छ । अन्य क्षेत्रभन्दा पातारासी गाउँपालिकामा पर्ने साविकका चारवटा गाविसले आलु खेतीलाई बढि प्रथापमकता दिने र उत्पादन पनि धेरै गर्ने भएकाले त्यस क्षेत्रलाई आलुको पकेट क्षेत्र मानिन्छ।
नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद(नार्क) ले नेपालमा पहिलो पटक आलुको जात विकास गरेको छ। अरु जातका बीउलाई क्रस गरेर नयाँ जातको आलुको बीउको विकास गरिएको राष्ट्रिय आलुबाली अनुसन्धान कार्यक्रमका वैज्ञानिक सञ्जीव गौतमले बताए । यसअघि अन्य मुलुकबाट ल्याइएका जात प्रयोगशालामा परीक्षण गरेर राम्रो नतिजा आए कार्यालयले किसानका लागि सिफरिस गर्दथ्यो।
जिल्लामा यस वर्ष आलु उत्पादनमा ३० प्रतिशतले वृद्धि भएको छ। उपयुक्त मौसम तथा आलुखेती गर्ने जमिनको क्षेत्रफलमा वृद्धि भएकाले उत्पादनमा ३० प्रतिशतले वृद्धि भएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका वरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत दिलबहादुर विष्टले जानकारी दिए।
