‘च्याउसरी वित्तिय संस्था छन्, बैंकहरु खुलेका छन् तर ति बैंक हाम्रा लागि होईन रहेछ’ पालुङटार नगरपालिका ९ सेराका रामचन्द्र सेँढाईले भने ‘अहिले गाउँमा खेती गर्ने ५० कटेकाहरु छौँ, हामीलाई नै नपत्याएपछि कसरी कृषि उत्पादन बढ्छ।’ किसानले लगानी बढाउन नसकेको, सहुलियतमा पाउने कृषि ऋण नपाएको र ब्यापार ब्यवसाय गर्नेले सरह ब्याज तिरेर ऋण माग गर्दा उल्टै हेपिएको गुनासो उनको छ।
उनीहरुको जग्गा स्थानीय यदुप्रसाद शर्मा, हरिप्रसाद शर्मालगायतका अन्य पसल गरेका स्थानीयवासीले नाममा लिइसकेका छन्।
साहुबाट लिएको ऋण तिर्न नसकेर भेरी नगरपालिका–११ कट्टी गाउँमा दर्जन स्थानीय दलित समुदाय विस्थापित भएका छन्।
भारतीय वित्तमन्त्री निर्मला सीतारमणले गत शनिबार सार्वजनिक गरेको ३०.४२ लाख करोड भारतीय रुपैयाँको बजेटले कृषिलाई उच्च प्राथमिकता दिएको छ। यो वर्ष दोहोरो अंकको आर्थिक वृद्धि गर्ने लक्ष्य भारतको छ।
सर्वसाधारणले पनि आफ्नो खुबी र हैसियतअनुसार मिहिनेत गर्ने हो भने न कसैले थापेको ऋणको पासोमा पर्नुपर्छ न त मृत्युसँग आत्मसमर्पण नै गर्नुपर्छ।
बाबुआमा नभएपछि नाबालक छोराहरु बिचल्लीमा पर्ने भएकाले उनीहरुसहित पतिपत्नी नदीमा हेलिएको बयान विनय लामिछाने दिएका छन्। परिवारका अन्य सदस्य गुमाएर आफू बाँचेकोमा उनले पछुतो मानेका छन्।
नदीमा हाम फालेका विनयको स्थानीयले उद्धार गरेका छन् भने उनकी पत्नी २७ वर्षीय जमुना रेग्मी लामिछानेको मृत्यु भएको छ। दुई वर्ष र ६ महिनाका दुई छोरा बेपत्ता छन्।
कोहलपुर नगरपालिका–१२ का अध्यक्ष कृष्णबहादुर खड्काले बैंकको ऋण तिर्न नसकेर आत्महत्या गरेको खुलेको छ। सुर्खेतको मेहलकुना जान्छु भन्दै मंगलबार बिहान घरबाट निस्केका ६८ वर्षीय खड्का बुधबार भारतको बहराइचस्थित शंकर होटलको कोठामा मृत अवस्थामा भेटिएका थिए।
थानकोटका विनय लामिछाने बिहीबार साँझ सपरिवारै धादिङको बेनिघाटस्थित त्रिशुली नदिमा हेलिए। काठमाडौँको चन्द्रागिरी नगरपालिका वडा नं ४, थानकोट बस्दै आइरहेकाका लामिछाने, उनकी पत्नी २७ वर्षीया जमुना रेग्मी लामिछाने र दुई नाबालक छोरासहित नदीमा डुबे। विनयलाई स्थानीयले उद्धार गरे भने जमुना मृत भेटिइन्। उनीहरुका दुई वर्षे र छ महिने छोराहरु बेपत्ता छन्।
कैलाली, कञ्चनपुरमा ६ सय ५३ हेक्टर जमिनमा लगाएको गरिमा जातको धानले फसल नदिँदा मर्कामा परेका १५ सय ३६ किसान धान खरिद गर्न ऋण निकाल्न थालेका छन् ।
सुरुमा बस्दा एउटा सर्त गरेका कारण महिलालाई सजिलै समूह छोड्न दिन नसकिएको लघुवित्त कम्पनीको भनाइ
१५ लाख ऋण र १० एकड जमिन भाडामा लिए। २० एकड जमिनमा प्याज खेती सुरु गरे। संयोग पनि उस्तै पर्यो त्यही बेला प्याजको मूल्य आकासियो। र छोटो समयमै उनी करोडपति बने।
पालुङटार नगरपालिकाले दुई प्रतिशत ब्याजदरमा नगरवासीलाई व्यापार, व्यवसाय गर्न ऋण दिन थालेको छ। गत वर्ष एक करोड ५० लाख, चालु वर्ष वडा कार्यालय अन्र्तगत ५० लाख र नगरपालिकाले एक करोड गरी तीन करोड रुपैयाँ स्वरोजगार बन्नेहरुलाई बितरण गर्ने नगर प्रमुख दिपकबाबु कंडेलले बताए।
सन् २०१० मा अति कम विकसित राष्ट्रको ऋण एक सय ४६ अर्ब अमेरिकी डलर ऋण रहेकोमा सन् २०१७ मा ती राष्ट्रहरूको ऋण तीन सय १३ अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको छ।
एशियाली विकास बैंक (एडिबी) को सहुलियत ऋण सहयोगमा भीमदत्त नगरपालिकामा तीन अर्बका विकास निर्माणका योजना छनोट गरिएका छन्।
