महिला उद्यमशीलताको विकासका लागि उत्पादित बस्तुको बजारीकरण र वित्तीय पहुँच स्थापितमा विशेष ध्यान दिनु पर्नेमा महिला उद्यमीहरूले जोड दिएका छन।

स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक नेपालसँगको सहकार्यमा महिला उद्यमी महासंघले शुक्रबार लुम्बिनीमा आयोजना गरेको ‘महिला उद्यमशीलता प्रवर्द्धनका लागि डिजिटलाइजेसन तथा उद्यम विकासका सिकाइ, अनुभव आदानप्रदान’ कार्यक्रममा सहभागी अगुवा महिला उद्यमीले महिला उद्यमशीलताको दिगोपनका लागि उत्पादित वस्तुको बजारीकरण, वित्तीय पहुँच स्थापित र प्रविधि प्रयोग सम्बन्धी विशेष योजनाहरूको खाँचो औँल्याएका हुन। महिला उद्यमशीलताको विकास र प्रवर्द्धनमा तीन तहकै सरकारले विशेष ध्यान दिनु पर्नेमा उनीहरूले जोड दिए। 

महिला उद्यमी महासंघ अध्यक्ष शोभा ज्ञवालीले महिला उद्यमशीलताको विकास नभएसम्म देश समृद्ध हुन नसक्ने बताएकी छिन्। देशको आधा भन्दा धेरै जनशक्ति महिला रहेको उल्लेख गर्दै उनले महिला उद्यमशीलतालाई अर्थतन्त्रसँग जोड्नका लागि तीन तहकै सरकारले विशेष ध्यान दिनुपर्नेमा जोड दिइन्। 

अध्यक्ष ज्ञवालीले भनिन्, ‘युवा जनशक्ति विदेश पलायन भइरहेका बेला महिला उद्यमीहरू नयाँ सोचका साथ अगाडि बढ्ने प्रयास गरिरहनुभएको छ, यस्तो अवस्थामा प्रदेश र स्थानीय सरकारले महिला उद्यममैत्री नीति बनाउदै भएका कानुनको प्रभावकारी कार्यान्वयनमा ध्यान दिनुपर्छ।’

सो अवसरमा उनले महासंघले पनि उद्यमशीलता मार्फत महिलाहरूको आर्थिक तथा सामाजिक सशक्तिकरणका लागि विशेष अभियान सञ्चालन गरेको जानकारी पनि दिइन्। ‘महासंघले दूरदराजमा रहेका महिला उद्यमी र तीनका उत्पादनलाई सहरसँग जोड्दै  बजार प्रवर्द्धन गर्न प्रविधिमा आधारित बजारीकरण सम्बन्धी तालिमहरू, बस्तु तथा सेवाको प्रदर्शनी, महिला उद्यमीका उत्पादनहरूको प्रचारप्रसारका लागि सञ्जाल गठन, दक्ष जनशक्ति उत्पादनका तालिमहरू सञ्चालन गरिरहेको छ’ अध्यक्ष ज्ञवालीले भनिन्। 

सात वटै प्रदेशमा महासंघले महिलाहरूद्वारा सञ्चालित उद्योगको संरक्षण, तीनको प्रवर्द्धन, बजारीकरणका कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको उनको भनाइ रहेको थियो। महिला उद्यमीहरूमा वित्तीय पहुँच स्थापित गर्नु अति आवश्यक भएको भन्दै अध्यक्ष ज्ञवालीले सरकारले दिने सहुलियत कर्जा तथा छुट, अनुदानका कार्यक्रमको प्रभावकारी कार्यान्वयनमा ध्यान दिन प्रदेश र स्थानीय सरकारलाई आग्रह समेत गरिन्। आफूलाई कमजोर नठानी नयाँ उद्यम र प्रविधि तर्फ अग्रसर हुन महिला उद्यमीहरूलाई आग्रह गर्दै उनले देशका जुनसुकै ठाउँमा रहेका महिला उद्यमीको साथ र  सहयोगका लागि महासंघ तत्पर रहेको उनको भनाइ थियो।

लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिकाका प्रमुख सजरुद्धिन मुसलमानले महिला उद्यमशीलताको विकास र बिस्तारलाई नगरपालिकाले विशेष ध्यान दिएको बताए । गाउँगाँउमा रहेका महिला उद्यमी र तीनका उत्पादनलाई लुम्बिनीको पर्यटनसँग जोड्दै  बजार प्रर्वद्धन गर्न सकिने बताए । महिलाहरूले  उत्पादन गरेका हस्तकलाका सामानहरूलाई लुम्बिनीको पर्यटनसँग जोडेर बिक्रीको व्यवस्था गर्नेगरी योजना बनाएको र त्यसका लागि केन्द्र र प्रदेश सरकारले पनि समन्वय गर्नु पर्नेमा उनले जोड दिए ।  ‘उद्यमी बन्न चाहने महिलाहरूका लागि तालिम चलाइरहेका छौँ, उद्योग, व्यवसाय र कृषिमा लागेका महिलाहरूका लागि बजेटको व्यवस्था गरेका छौँ’ नगरप्रमुख खाँले भने ।  

कार्यक्रममा सहभागी महिला उद्यमी महासंघको जिल्ला शाखाका अध्यक्ष तथा प्रतिनिधिहरूले जिल्ला जिल्लामा महिलाहरूले आफ्नो एकल प्रयासबाट सीमित साधन श्रोतको प्रयोग गरेर उद्यमको क्षेत्रमा निरन्तर अगाडि बढ्ने प्रयास गरिरहेको जानकारी दिए । उद्यमरव्यवसाय गर्दा नजिकका भनिएका स्थानीय र प्रदेश सरकारबाट पाउनु पर्ने सेवा सुविधा तथा छुट अनुदानका कार्यक्रमहरू भने पर्याप्त नभएको गुनासो उद्यमीहरूको थियो।  

महिलाका नाममा उद्योग दर्ता गर्दा राजश्वमा केही छुटको व्यवस्था भएपनि व्यवसाय निरन्तरताका लागि सहुलियत, अनुदानका कार्यक्रमहरू प्रभावकारी नभएको लुम्बिनी प्रदेशका अधिकांश जिल्लाका महिला उद्यमीको गुनासो थियो । रूपन्देहीका अध्यक्ष अनिता केशीले स्थानीय र प्रदेश सरकारले महिला उद्यमीका लागि छुट्याएको बजेट आवश्यकता, सीप, क्षमताका आधारमा नभइ पहुँचका आधारमा वितरण हुने गरेको बताइन्।  

दाङका अध्यक्ष  यशोधा पाण्डेका अनुसार प्रदेश र स्थानीय सरकार  ग्रामीण भेगमा आफ्नै बलबुतामा उद्यम सञ्चालन गर्ने महिला उद्यमीको पहुँचमा पुग्न सकेको छैन।  कपिलवस्तु अध्यक्ष कल्पना कुँवर, नवलपरासी अध्यक्ष दुर्गा कोइराला, रोल्पाका सचिव लालसरी घर्ती, उद्यमीहरू मन्जु घले, बन्दना गुरुङ लगायतले बोल्दै महिला उद्यमीहरूले सञ्चालन गरेका उद्योगका उत्पादन तथा सेवाहरूलाई  विशिष्टीकृत गर्दै बजारीकरण गर्न स्थानीय सरकारले भूमिका खेल्नु पर्ने बताए।  

रोल्पाको गुरुङ होमस्टे समितिका अध्यक्ष हरिजङ्ग गुरुङले महासंघले तालिम दिएर कोभिडले थलिएको रोल्पाको होम स्टेलाई चलायमान गराउन अभियान थालेको भन्दै महिला उद्यमी महासंघलाइ धन्यवाद दिए ।  

लुम्बिनी प्रदेशमा महिलाहरूले स्थानीय साधनश्रोतको प्रयोग गरेर हस्तकलाका समान, अर्गानिक तरकारी, फलफूल, मह, अचार, मसला, अल्लो र सिस्नोका कपडा उत्पादन सम्बन्धी साना तथा मझौला उद्योगहरू सञ्चालन गरिरहेको महासंघका कार्यकारी निर्देशक अभिलाषा पौड्यालले बताइन । त्यस्तै ढाका कपडा, बेकरिज उद्योग, सजावटका समाग्री, सिलाइबुनाइ, व्युटिपार्लर, होमस्टे, साना तथा मझौला होटल, ईड्राइभ, टुर एण्ड ट्राभल्स, लगायतका उद्यम व्यवसाय सञ्चालन गरिरहेको उनले बताइन ।  

महिला उद्यमीहरूले सञ्चालन गरेका तीनै उद्योगका उत्पादन तथा सेवालाई  विशिष्टीकृत गर्दै प्रविधिसँग जोडेर बजारीकरण गर्न सहयोग पुर्याउने उद्देश्यले लुम्बिनी प्रदेशमा पनि डिजिटलाइजेसन तथा उद्यम विकासका सिकाइ, अनुभव आदानप्रदान तथा होमस्टे तालिमको आयोजना गरिएको पौड्यालले बताइन ।  

महिला उद्यमी महासंघले लुम्बिनी प्रदेशको रोल्पामा महिलाहरुका लागि होमस्टे सम्बन्धी तालिमको आयोजना गरेको थियो । तालिममा रोल्पाका २० जना महिलाको सहभागिता रहेको महासंघका परियोजना संयोजक भुपेन्द्र वत्स लम्सालले जानकारी दिए । तालिम शुक्रबार नै समापन गरिएको छ। समापनमा बोल्दै महासंघका अध्यक्ष ज्ञवालीले सिकेको सीपलाई सदुपयोग गर्दै होमस्टे मार्फत आर्थिक उपार्जनमा लाग्न आग्रह गरिन्। सो अवसरमा तालिममा सहभागीहरूलाई होमस्टे संचालनका लागि उपयोगी सामाग्रीहरू समेत प्रदान पनि गरिएको थियो ।