पाकिस्तानले सूचना लुकाएको भारतको आरोप
पाकिस्तानभित्र भारतीय लडाकु जेटहरुले गरेको आक्रमण क्षेत्रमा पत्रकार एवं सञ्चारमाध्यमलाई जान नदिएर पाकिस्तानले सूचना लुकाइरहेको भारतले शनिबार आरोप लगाएको छ ।
पाकिस्तानभित्र भारतीय लडाकु जेटहरुले गरेको आक्रमण क्षेत्रमा पत्रकार एवं सञ्चारमाध्यमलाई जान नदिएर पाकिस्तानले सूचना लुकाइरहेको भारतले शनिबार आरोप लगाएको छ ।
आफू अपहरणमा परेको भनी घरपरिवारका सदस्यलाई झुठा सूचना दिएको अभियोगमा प्रहरीले धनगढी उपमहानगरपालिका– ५ का जगतबहादुर सिंहलाई शुक्रबार पक्राउ गरेको छ।
सरकारले संसद्मा ल्याएको ‘सूचना प्रविधिका सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयकमा’ माथि संशोधन नै संशोधन परेको छ। सामाजिक सञ्जाल प्रयोगमा नियन्त्रण गर्ने खालका सबै विषय खारेज गर्नुपर्ने भन्दै प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेसका सांसदले संशोधन प्रस्ताव दर्ता गरेका छन्। विधेयकमाथि संशोधनको समयम सोमबार दिउँसोसम्म रहेको थियो।
सामान्यतया ‘सूचना प्रविधिका सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक’ भन्नाले यस क्षेत्रको विकासका निम्ति गरिन लागेको कानुनी पहल भन्ने बुझिन्छ। तर सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री गोकुलप्रसाद बाँस्कोटाले संसद्मा प्रवेश गराएको यो विधेयकमाथि उठेका प्रश्न अझै थान्को लागिसकेका छैनन्।
संसदमा दर्ता भएको सूचना प्रविधि सम्बन्धी विधेयक २०७५ ले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता कुण्ठित गर्ने प्रयत्न गरेको नेपाली कांग्रेसले निष्कर्ष निकालेको छ। आइतबार बसेको केन्द्रीय समिति बैठकले विधेयकले सूचना प्रविधिको क्षेत्रलाई नियमन गर्ने नाममा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई नै असर पर्ने निष्कर्ष कांग्रेसको छ।
छ महिनाअघि बनेपास्थित सूचना प्रविधि पार्कमा एक सुपर कम्प्युटर भित्रियो। मुलुकमा सबैभन्दा शक्तिशाली कम्प्युटर स्विट्जरल्यान्डबाट आउन त आयो तर काम नपाएर यो बेकामे बनेको छ। अब यसलाई के काम दिने भन्ने समस्या उत्पन्न भएको काठमाडौं विश्वविद्यालयका उपप्राध्यापक मनोज शाक्यले बताए। ‘हामीसँग यति ठूला डाटा उपलब्ध छैनन्,’ शाक्यले भने, ‘यसलाई कसरी चलाउने भन्ने समस्या छ।’
सूचना तथा सञ्चार प्रविधिमन्त्री गोकुल बाँस्कोटाले डा. गोविन्द केसीको अनशन तोडाउने जिम्मा उनलाई बोक्नेहरूकै भएको बताएका छन्। उनले बिहीबार नियमित पत्रकार सम्मेलनमा भने, ‘अनशन तोडाउने जिम्मा डा. केसीलाई ‘बोक्ने’ हरूकै हो। जहाज उडाउनेहरूले नै अवतरण गराउनुपर्छ।’
४० वर्ष पहिले ८८ प्रतिशत चीनको जनसंख्या दिनको २.७० डलरले बाँच्थ्यो भने सन् २०१३ सम्म आउँदै गर्दा यो आँकडा १.९५ मा झर्दै सन् २०१८ मा पुग्दा यो तथ्यांक झरेर १५ भन्दा तल पुग्यो। चीनको अप्रत्याशित र चामत्कारिक विकासको नमुनाले अहिले विश्व जगत् आश्चर्यचकित मात्र भएको छैन, चीनसँग डाहालु पनि। सन् २०१० मा जापानलाई पछि पार्दै चीन अमेरिकापछि दोस्रो महाशक्ति राष्ट्र भएर आएसँगै चीन निरन्तर आफ्नो विकासको यात्रामा विनाहिच्किचाहट अगाडि लम्किरहेको छ।
नागरिक फ्रन्टलाइनः सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री गोकुल प्रसाद बास्कोटा
प्रधानमन्त्री कार्यालयको सम्पत्ति शुद्धीकरण तथा राजस्व अनुसन्धान महाशाखाले वित्तीय तथा गैरवित्तीय संस्था, व्यवसाय र पेसाकर्मीको क्षेत्रमा नियमनकारी निकाय तोकेको छ। महाशाखाले सम्पत्ति शुद्धीकरण अनुसन्धान ऐन, २०६४ अनुसार नियमक निकाय तोकेको हो।
रोल्पाका अधिकांश गाउँपालिकाका लागि गाउँ गाउँमा सिंहदरबार भन्ने नारा कागजमा मात्र सिमित भएको जस्तो देखिएको छ। घरछेउमा सेवा सुबिधा सहितको सरकार आएको चर्चा चलिरहेको बेला अहिले पनि जिल्लाका अधिकांस गाउँ संचारको पहुँचबाट टाढा रहेका छन्।
सरकारले विज्ञापनमा कडाइ गर्दै विज्ञापन बोर्डको सिफारिसमा मात्रै विज्ञापन उत्पादन, प्रसारण र वितरण गर्नुपर्ने कानुनको मस्यौदा तयार गरेको छ। सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालयबाट संसद् सचिवालयमा दर्ता गर्ने तयारी गरिएको ‘विज्ञापन नियमन गर्ने सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक’ मा रेडियो, टेलिभिजन, छापा, अनलाइनलगायतले विज्ञापन गर्दा विज्ञापन बोर्डको मापदण्डविपरीत भए कारबाही हुने प्रावधान राखिएको छ।
राष्ट्रिय सूचना आयोगले सहकारी संस्थामा सूचना अधिकारी हुनुपर्ने जनाएको छ। ‘अब सहकारीमा सूचना अधिकारी तोकेकै हुनुपर्छ। हरेक सूचना सार्वजनिक गरेकै हुनुपर्छ’, शुक्रवार राजधानीमा सहकारी पत्रकार समाज र सहकारी विभागद्वारा संयुक्त रुपमा आयोजित सहकारीमा सूचनाको हक विषयक छलफल कार्यक्रममा प्रमुख सूचना आयुक्त कृष्णहरि बास्कोटाले भने। सहकारीले आफूले गरेका गतिविधि सार्वजनिक गर्नुपर्ने उनको भनाई छ।
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले स्मार्ट लाइसेन्समा देखिएको गुणस्तरमाथि प्रश्न उठाउँदै भारतीय आपूर्तिकर्ता मद्रास सेक्युरिटी प्रिन्टर्ससँग जानकारी माग गरेको छ। मद्रास सेक्युरिटी प्रिन्टर्सले उपलब्ध गराएको कार्ड र प्रिन्टमा समस्या देखिएको भन्दै आयोगले १० दिने सार्वजनिक सूचना जारी गरेर प्रिन्टर्सका प्रतिनिधिसँग जानकारी माग गरेको छ।
सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री गोकुलप्रसाद बाँस्कोटाले सरकारले सङ्कल्प गरेको डिजिटल नेपालको ‘फ्रेमवर्क’ (ढाँचा) एक महीनाभित्र ल्याउने बताएका छन्।