योद्घा

ओहो परिवर्तन त भएछ । दोग्ला जङ्गला कार चढ्ने भएछ । दोमुहल्ला किनेछ । चतुरानन्दका खलकै शहर पसेछन् । चतुरानन्दका खलकहरू अब्बल गणतन्त्रवादी भएछन् । गणतन्त्रको डाडूपुन्यू आफ्ना हातमा पारेछन् । पारिबाट आएकाहरू अब्बल नेपाली भएछन् । अनि खाँटी नेपाली रबिया, सोमिया, मङ्गला, बुधनाको अवस्था झन् बदर भएछ । नेपाली हसिनाले हाँस्न पाएकी छैन । बुधनी भोकै छ । रमवतीया चिथ्रा लाउन बाध्य छे । रतुवावाली स्कुलसँग जोडिएको घरमा बसेर पनि निरक्षर छे । ऊ एकाएक चिच्यायो– ‘कहाँ छे हमर गनतन्तर ? कहाँ छे हमर अधिकार ?, कहाँ छे हमर पहिचान ?’ (खोई मेरो गणतन्त्र ?, खोई मेरो अधिकार ? खोई मेरो पहिचान ?) ।

कला

स्वर्ण लंकाको यात्रा

बाटो सही हो भनी हिँडेकाहरू भन्दै छन् कसरी फरक परेछ स्वर्णलंका हो गन्तव्य सबैको जहाँ मधुवर्षा हुन्छ सदैव पुग्न सकेमा जो कोही हासिल गर्दछ अथाह वैभव यसैले हिँडेकाहरू कैयौ यात्रामा देखिन्छ बीच बाटोमा अलपत्र सहज छैन यात्रा स्वर्णलंकाको मायावी बाटो अनेक छन् थोरै मात्र पुग्छन् भाग्यले यसैले फर्कन कोही चाहँदैनन् ।

कला

मिलीजुली

अर्को औंसी पनि आयो । त्यो लुकीछिपी आउने साधु डम्बरप्रसादको खोपीमा सुटुक्क छिर्यो र डम्बरप्रसादको कठालो समातेर भन्यो– मैले सिकाएको धुर्त्याइँ, भेट्न आउने मान्छेका पछि आफ्ना जासुस लगाउने कला, कनिकुथीका विद्या, ढाकछोपका मन्त्र, मनगढन्ते समस्या र खर्चिलो निदानका विधि अब सस्तो भाउमा बेचेर हुँदैन डमरू । मेरो कमिसन पनि पन्ध्र टकाबाट पच्चिस टका पुर्या नत्र भोलि नै तेरो पाखण्ड छताछुल्ल पारिदिनेछु।

कला

रोज

एउटा सन्नाटा चिरेर निस्कन्छ खास घाम न्याय त्यो बिरानो रातले निल्न पाउँदैन जब बिहान त्यो झुल्कन्छ चुर्लुम्म डुबिसकेको रातहरूलाई छुरा बन्छ मुस्कान ।

कला

पिउनेहरूलाई न दशैतिहार न शनिबार चाहिन्छ

पिउनेहरूलाई न दशैतिहार न शनिबार चाहिन्छ, जस्को गला छैन उसैलाई हिराको हार चाहिन्छ। अचेल जिउँदाहरूले नै देशमाथि अन्याय गरेपछि, अब मुर्दाहरूको हातमा खुकुरीको धार चाहिन्छ।

कला

जन्मस्थल घुम्दा

मलाई यो गाउँ पहिलाजस्तै रमाइलो भएको देख्न मन लाग्यो । आधुनिक विकासले युक्त भएको हेर्न मन लाग्यो । गाउँ सांस्कृतिक रूपले सभ्य भएको अनुभव गर्ने चाहना भयो । प्रयत्न गर्ने हो भने नसकिने कुरै छैन । त्यसको निम्ति बाहिर गएको जनशक्ति गाउँमा फर्कनुपर्छ ।

कला

म खोजूँ कसोरी कहाँ भेट्न जाउँ

म खोजूँ कसोरी कहाँ भेट्न जाउँ, सधैं लाग्छ भेटौ र दिल्मा सजाऊँ । नियालेर बाटो परेली भिजाई, बसें नित्य पर्खी तिमी हेर्न आऊ ।गलेको छ काया जलेको छ आत्मा, चितामा नडढ्दै छिट्टै भेट्न पाऊँ ।

कला

विस्थापित भकी छ्यौ रे सुन्दा साह्रै दुख लाग्यो

विस्थापित भकी छ्यौ रे सुन्दा साह्रै दुख लाग्यो, तिम्रो पीडा मनको तारमा बुन्दा साह्रै दुख लाग्यो। गणतन्त्र आयो भन्छन्, तिम्रो पीडा उस्तै नै छन्, सुख पौ’न दुष्टलाई चुन्दा साह्रै दुख लाग्यो।

कला

कालो आए नि गोरो आए नि गोरु ब्याउँदैन

कालो आए नि गोरो आए नि गोरु ब्याउँदैन, जस –जसले सत्ता समाए नि गोरु ब्याउँदैन। बोल्दा मात्र लोकले पाएको लोकतन्त्र मानिन्न, आँसु पिए नि लड्डु खाए नि गोरु ब्याउँदैन। युवा झोला बोक्दैमा दंग हुन्छ आजकाल, बाँकी लास दूधले नुहाए नि गोरु ब्याउँदैन ।

कला

आमा

आफू भोको बसेर पेटभरि पिलाउने सुनौला प्रकृतिसँग रम्न सिकाउने आमा सम्झिन्छिन् मायाममताले भरिएको आमाको न्यानो काख आज रित्तो –रित्तो छ मायाममताको कुनै सीमा छैन निश्चल आमाको मन सदा हाँस्न सिकाउने सदा बाँच्न सिकाउने आमा सानो झुपडीमा आज फेरि तिनै आमा आँखाहरूमा आँसु निम्त्याउँदै बाध्यतामा उभिएछिन् तिनै आमा।

कला

यस्तै रहेछ जिन्दगी

यस्तै रहेछ जिन्दगी बुझ्न सकेन कसैले , मेरो आँसु खस्यो तर पुछ्न सकेन कसैले । माया के हो भन्ने कुरा कहिले सोच्ने सकिन, अस्मिता नै धन थियो लुट्न सकेन कसैले ।

कला

सकारात्मक हुन्छन् गाली पनि

सकारात्मक हुन्छन् गाली पनि,बुझेपछि बज्न थाल्छन् ताली पनि । विवेकको ऐना फुटेपछि भने, हालीमुहाली हुन्छन् महाजाली पनि।

कला

आरोप

मौसम धुम्म थियो। मैले आलुमा कीटनाशक विषादी हालेको थिएँ। त्यति नै बेला तिम्री छोरीले त्यहीँ खेतको घाँस काटेर भैसीलाई हालिछिन्। त्यही घाँस खाएर भैंसी मरयो।

कला

दाँतको देश

साना दाँतहरूले बङ्गाराको अधिकार पाएकोमा खुसी मनाए । बङ्गारोको जस्तै चपाउँदै पनि गइरहे । बजारमा ढुङ्गा नमिसिएको दाल चामल पाउन गाह्रो थियो । एकदिन मान्छेले भातको गाँस हाल्दा अनजानवश दाँतको आकारको ढुङ्गा पनि चपायो । ढुङ्गाको भार कुकुर बङ्गारोलाई मात्रै पर्न गएछ । विचरा ! त्यो भार सहन नसकेर फेरि कहिल्यै नजोडिने गरी तीन टुक्रा भई भाँचियो ।

कला

मलाई सम्झिँदा पहाडहरू हेर्नू

प्रिय , के तिमीलाई लाग्दैन, माया भन्नु खाली झझल्को मात्रै हो माया भन्नु मौन अभाव मात्रै हो माया भन्नु शून्य पीडा मात्रै हो फेरि यतिखेर, म तिम्रै खातिर सास फेरिरहेछु मलाई सम्झिँदा पहाडहरू हेर्नू !

शीर्षक, लेखका वा ट्यागमा खोज्नुहोस्