राजनीतिमा नेपाली महिला सहभागी हुन थालेको सय वर्ष पुगिसक्यो । राणा शासनको जगजगीका बेला दिव्या कोइरालाहरूले नारी जागरणको अभियान थालेका थिए । त्यस बेलाको जागरण भन्नु नै सामाजिक, राजनीतिक चेतना र अग्रसरताको कुरा हो । सय वर्ष अघिदेखि प्रत्यक्ष–परोक्ष रुपमा महिलाहरू राजनीतिमा सहभागी भए, खासगरी लोकतान्त्रिक अभियानमा । १९९० साल पछिको राजनीतिक आन्दोलनमा महिलाहरूको सहभागिताले संगठित रुप लिन थाल्यो ।
रूसमा सन् २०१८ मा हुने राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा मुस्लिम महिला ऐना गाम्टोटोवाले रसियाका तत्कालीन राष्ट्रपति भ्ल्यादिमिर पुटिनलाई चुनौती दिदै उम्मेदवारी दर्ता गर्ने घोषणा गरेकी छिन् ।
संविधानमा महिलाको हक अधिकारको सुनिश्चितता, पार्टीहरुका तर्फबाट स्थानीय तह तथा केन्द्रीय र प्रदेश तहमा हुने प्रतिनिधित्व आदिका कारण महिलाको राजनीतिक सिँढी आरोहण सहज हुँदै गएको छ । तर यो बाटो कति सहज थियो ?
नेपालगन्ज नाका भएर भारत पसेका नेपाली महिलाहरु हरेक वर्ष बढ्दो मात्रामा हराउने गरेका छन्। एक वर्षको अवधिमा मात्र भारत पसेका ६ सय ८० जना महिला अहिले सम्म सम्पर्कमा छैनन्। यस नाकाबाट भारत गएका ८ सय ३४ जना मध्ये १ सय ५४ जना मात्र फेला परेका छन्। अन्य महिलाको अवस्था अहिले सम्म अज्ञात छ।
राखेप च्याम्पियनसिपअन्तर्गत आइतबारबाट १६औं महिला राष्ट्रिय फुटबल प्रतियोगिता हुने भएको छ । एन्फा मुख्यालय सातदोबाटोमा १६ गतेदेखि २७ गतेसम्म चल्ने प्रतियोगितामा तीन विभागीय र पाँच क्षेत्रीय गरी कुल आठ टोलीको सहभागिता रहनेछ ।
‘मेरी बूढी छोरासहित हराई, अब के गर्ने होला’, निजगढ बाराका बलरामकुमार चौधरी माइती नेपाल पुगेर दुःखेसो पोख्दै थिए । चौधरीकी पत्नी शर्मिला दुई वर्षको छोरासहित हराएकी हुन् । तीन वर्षअघि विवाह गरेका चौधरीले पत्नी पत्तै नदिई आफू नभएको मौकामा छोरासहित घर छोडेर गएको बताए ।
पार्टीले मलाई मुख्यमन्त्री बनाउनेमा कुनै विवाद छैन । पार्टीले संस्थागत निर्णय गरेरै मुख्यमन्त्री बनाउनेमा म पूर्ण विश्वस्त छु । यसअघि नेकपा एमाले प्रदेश सभा– ३ को संयोजक भएर काम गर्दै आइरहेकी छु । मेरो नेतृत्वमा यहाँवाम गठबन्धनले सुविधाजनक बहुमत ल्यायो । पार्टीमा रहँदापनि मैले राम्रो काम गरेकाले मुख्यमन्त्रीको हकदार नै म हुँ । पार्टीको स्थायी कमिटी सदस्यदेखि केन्द्रीय उपाध्यक्षको जिम्मेवारी पनि कुशलतापूर्वक निभाइरहेकी छु । त्यसैले बजारमा चर्चामाआएका प्रदेश सांसद मेरा प्रतिस्पर्धी नै होइनन्, त्यसैले अन्यले दाबेदारी गर्न मिल्लाजस्तो मलाई लाग्दैन । पार्टी नेतृत्वले सर्वसम्मत मुख्यमन्त्री बनाउला भन्ने अपेक्षा गरेकी छु।
खाडी मुलुकमा महिलालाई घरेलु कामदारको रूपमा पठाउनु पर्छ भनेर केहीले लबिङ गरिरहेको बेला हालै खाडीका केही मुलुकमा गरिएको अध्ययनले घरेलु कामदार महिलाको अवस्था निकै कमजोर रहेको देखाएको छ । आप्रवासी कामदारको पक्षमा काम गर्दै आएको अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन संगठन (आइओएम) को नेतृत्वमा जोर्डन, कुवेत र लेबनानमा गरिएको अध्ययन अनुसार घरेलु महिला कामदारको अवस्था कमजोर छ । ती देशमा नेपाल लगायत दक्षिण एसियाली मुलुकका महिला ल्याएर घरेलु काममा लगाइन्छ ।
आज बिहान काठमाडौँको शान्तिनगरमा माइक्रोबसको ठक्करबाट एकजना महिला गम्भीर घाइते भएका छन्। बिहान पौने ६ बजे बाटोमा हिँडिरहेको बेला शान्तिनगर गेट अगाडि बा २ ख १३२३ नम्बरको माइक्रोबसले ठक्कर दिँदा काठमाडौँ शान्तिनगर बस्ने सीता अधिकारी गम्भीर घाइते भएकी हुन्।
लेखनाथ महानगरपालिका–१० शिवचोकमा भएको सवारी दुर्घटनामा घाइते महिलाको उपचारको क्रममा बुधबार बिहान मृत्यु भएको छ । मंगलबार साँझ ग १ ख ४९९९ नम्बरकाे ट्रकले ग २ प ९६९१ नम्बरको मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा मोटरसाइकलको पछाडि बस्ने सिन्धुली जिल्लाको साविक कपुर गाउँपालिका–५ घर भई हाल मिलनटोल बस्ने २४ वर्षीया सरिता गौलीको पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालमा उपचारको क्रममा मृत्यु भएको कास्कीिस्थित जिल्ला प्रहरी कार्यालयले जनाएकाे छ ।
भारतसँग लज्जास्पद हार ब्यहोर्दै नेपाल महिला साफ यु–१५ च्याम्पियनसिपबाट बाहिरिएको छ। मंगलबार वीर श्रेष्ठ शहिद मोहम्मद मोस्ताफा कमल रंगशालामा सम्पन्न आफ्नो दोस्रो खेमला नेपालले भारतलाई १०–० को नतिजा सुम्पिएको हो।
बाँफिकोट गाउँपालिकामा एक महिला मृत अवस्थामा फेला परेकी छन् । मंगलबार बाँफिकोट गाउँपालिका– ५ झुलाकी ३६ वर्षीया गीता जैसी घरमा मृत अवस्थामा फेला परेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय रुकुम पश्चिमका प्रहरी निरीक्षक ऋषिप्रसाद ढुङ्गानाले जानकारी दिए ।
साफ यु–१५ महिला फुटबलको फाइनल खेल्ने लक्ष्यका साथ बंगलादेश भ्रमणमा रहेको नेपाली टोलीले आइतबार आयोजक बंगलादेशविरुद्ध खेल्दै छ । आइतबार ढाकास्थित वीरश्रेष्ठ सहिद सिपाही मोहम्मद मुस्ताफा कमल रंगशालामा बंगलादेशविरुद्ध खेल्नुअघि नेपाली टोलीका मुख्य प्रशिक्षक गंगा गुरुङले आफ्नो टोलीको रक्षापंक्ति राम्रो भएकाले फाइनल यात्रा तय गर्ने बताइन् ।
साउदी अरबको ट्राफिक कार्यालयले महिलाहरुलाई पनि ट्रक र मोटरसाईकल चलाउन पाउने व्यवस्था शुक्रबार गरेको छ। देशले औपचारिक रुपमा यस्तो व्यवस्था आउदो वर्षको मध्यतिर गर्ने भएको स्थानीय एक पत्रिकाले लेखेको छ।
प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्षबाट ६ जना महिला मात्रै पुगेका छन् । प्रत्यक्षतर्फ ३.६३ प्रतिशत मात्रै महिला निर्वाचित हुनु आफैंमा समावेशी सिद्धान्तको उपहास हो । संघीय संसद्मा समानुपातिक प्रणालीमार्फत महिला प्रतिनिधित्व ३३ प्रतिशत पु¥याएर मात्र समावेशी सिद्धान्तको सही अभ्यास हुन सक्दैन ।
