तर, मेरो खुसी धेरै बेरसम्म रहेन । मेरो हातमा पैसा देखेर बुवाले खोस्नुभएको थियो अनि बुवाले मलाई गाली गर्नुभएको थियो – अहिलेदेखि पैसाको लतमा लागिस् भने पछि गरिखालास् तोर्मे ! मलाई मात्र होइन आमालाई पनि बुवाले रिसाएर गाली गर्नुभएको थियो – यो चिचिलालाई पैसा दिएर बिगार्ने भइस् ।
बाआमातिर हेरेर मुसुुक्क हाँस्दै उसले भन्यो, “अहिले त म आधुनिक तरीकाले जुत्ता बनाउन जान्ने भएर आएको छु । आवश्यक सामान पनि ल्याएको छु । अब यही गाउँमा बसेर उद्योग खोल्ने र व्यापार गर्ने विचार गरेको छु । आजसम्म बालाई सबैले काले सार्की भनेर हेपे । अब उद्योगको मालिक बनाउँछु ।”
मेरा आँखा अगाडि बाबुआमाले, आफन्तले र परिवेशले बालबालिका कुटिरहेका दृश्यहरू आइरहेका छन् । ठूला मान्छेसँग मुख लाग्ने भन्दै गाली गर्ने, हप्काउने र कुट्ने पनि साधारण सभ्यताभित्रै पर्छ नेपालमा । ठूला मान्छेले गरेको अन्याय सहन बाध्य पारिएका परिवेशहरू आँखामा आइरहेका छन् । यसले बालबालिकामा अन्याय पनि सहने बानीको विकास भइरहेको हुन्छ । बालबालिकाको सिर्जनात्मक पक्ष कमजोर हुँदै जान्छ । यसरी बालबालिकाको सिर्जनात्मक क्षमतालाई कुल्चिने कुटाइ, हप्काइ र कथित सभ्यताका खुट्किलाहरू कतिकति छन् नेपालमा!
बालमैत्री नगररगाउँ बनाउनु भनेको सबै बालबालिकाको बाँच्न पाउने अधिकार सुनिश्चित गर्नु हो । सुरक्षित, जन्म, खोप तथा स्याहार पाउने उनीहरूको अधिकार सुनिश्चित गर्नु नै बाँच्न पाउने अधिकार सुनिश्चित हुनु हो । हाम्रा बालबालिकाहरू हेला, अपमान, दुव्र्यवहार , श्रमशोषण, बालविवाह, बेचविखन, लागु औषध, बालसैन्य आदि क्षेत्रबाट मुक्त बनाउने अभियान बालमैत्री अभियान हो ।
नारी प्रधानमन्त्री,राष्ट्रपति, वैज्ञानिक,सगरमाथा बिजेता सब भएका छन्। उनीहरुसंग अथाह क्षमता हुन्छ। नारी श्रृष्टि संचालक पनि हो। हामीले नारीलाई उचित वातावरण दिनु पर्छ र उनीहरुको शक्ति उजागर गर्न सहयोग गर्नु पर्छ।मैले हाम्रो संस्थाको तर्फबाट र मेरो व्यक्तिगत तर्फबाट नारीको हक,हित र उत्थानको लागि अनवरत काम गरेको छु र गरिरहने छु।
अपूरै छन् संविधानमा बालअधिकारका ठेली, सहारा पाउने आशमा बेचिन्छन् यहाँ कैयौं चेली फोहोर बटुल्न नपरोस् है आँसु चुहाउँदै कति हिँड्छौं शाषक बनी निमुखाको मन रुवाउँदै। मैदानमा आएपछि जितहार, स्वीकार्छौँ जन्मसिद्ध अधिकार नपाउँदा धिक्कार्छौँ सबैको भलो होस् भन्ने मेरो चाहना ढिल छाडेर नबसौँ है मेरो शुभकामना ।
घन्टी लाग्थ्यो अनि खेल्थ्यौँ खेलछुट्टीमा खेल खेलेपछि टिप्न गइन्थ्यो बेलघारीको बेल फुटालेर चोप निस्कन्थ्यो बाक्लोबाक्लो तेल किताब टाँस्न मिल्थ्यो त्यही बेलघारीको बेल साथीभाइ खेल्ने गर्थ्यौँ हुँदैनथ्यो झेल हामीले खेल्ने भकुण्डो थ्यो बेलघारीको बेल ।
मनिषको बाबाले भन्नुभयो, ‘यो पहिलाको कुरा हो । हामी सबै एकै हौ । हुन्छ । साथीलाई भित्र लिएर जाऊ ।’ मनिष खुशी हुँदै आशिषलाई लिएर भित्र गयो । अहिले पनि गाउँघरमा जातपातका कुरा भए पनि उनीहरूलाई त्यसको कुनै मतलव थिएन । आशिषका बुबा र अंकलहरू पनि खुशी भए । मनिषको व्यवहारले एउटा क्रान्ति नै ल्यायो भनेर सबैले प्रशंसा गरे ।
समयमा चिनेर सही कुरामा प्रोत्साहन गरेर क्षमता बनाउनुपर्छ नत्र ढिलो हुन्छ । सबैभन्दा मुख्य कुरा बुवाआमा कसरी छन् । आफू टिभी हेरिदिने छोराछोरीलाई पढपढ मात्र भनिदिने । आफू सधैं मादक पदार्थ सेवन गर्ने अनि बाहिर जुवातासमा अलारिने छोराछोरीलाई पढिनस् भनेर दपेटने। घरमा आमाबुबा आआफनो वर्चस्वमा झगडा गरिरहने अनि छोराछोरीलाई पढिनस् भनेर पिट्ने यो पनि बर्बादीको बाटो हो । त्यसो कहिल्यै गर्नु हुँदैन ।
सिक्नु , बुझ्नु धेरै छ पालो अब मेरै छ सुमार्गको मतिमा वायुपङ्खी गतिमा फुल्न अनि फलेर बस्नु छैन गलेर श्रम रोप्ने असारगन्तव्यमा हतार ।
पोथीले फुल पार्न छोडेको झन्डै तीन साता भएको थियो । घरमा अर्को अचम्मको दृश्य देखियो । बेलुकीतिर रिनाका बुबाले एउटा टोकरी लिएर आउनुभयो । टोकरीमा कुखुराका सानासाना चल्ला थिए । चल्ला देखेपछि घरका सबै जना खुसी भए । रिना र दिपेश त बुरुक्कबुरुक्क उफ्रे ।
कोरोनाको कहरले विश्व त्रसित भयो, स्कुल जाने रहर मेरो त्यसै खेर गयो । छ कक्षामा पुगेकी थेँ स्कुल जान पाइनँ, पढ्नु पर्यो घरै बसी कक्षा अनलाइन । स्कुल, कक्षा, खेलमैदान रमाइलो थियो, यो वर्ष कोरोनाले घरमै बसाइदियो । एउटा बाटो बन्द भए अर्को खोज्नै पर्यो कक्षा लिन अनलाइनको बाटो रोज्नै पर्यो ।
ति मात्र होइन बाबु, पानी बग्दैबग्दै जान्छ । पानीमा पिसाप फेरयो भने पिसाप पनि बग्दै जान्छ । मानिसले पानी खाँदा पिसाप खान्छन् । सबैले नुहाउन र लुगाभाँडा धुन पनि पानीकै प्रयोग गर्छन् । त्यसैले पानी फोहर हुँदा रोगले हामीलाई सिधै बिरामी बनाउँछ । यसैका कारण पनि पानीमा जथाभावी फोहर गर्नु हुँदैन ।’, रविनकी आमाले कुरा थप्दै भन्नुभयो ।
-480x320.jpg)
-480x320.jpg)
