फेसबुक र गुगलले आफ्नो प्लेटर्फममा समाचार शेयर गरेवापत लाग्ने रकम तिर्नुपर्ने कानुन अष्ट्रेलिया सरकारले पारित गरेको छ। उक्त कानुन अष्ट्रेलियाको माथिल्लो सदनबाट बिहीबार पारित भएको हो। अमेरिकी प्रविधि कम्पनीहरूले यस कानूनको कडा विरोध गरेका थिए। गत हप्ता फेसबुकले यो खबर प्लेटफर्ममा अष्ट्रेलियालीहरूका लागि रोकेको थियो।

साथै, फेसबुकमा समाचार बाँडफाँड गर्न पनि प्रतिबन्ध लगाइएको थियो। यद्यपि यस हप्ता सरकारसँग कुराकानी गरिसकेपछि फेसबुकले आफ्नो निर्णय फिर्ता लिएको छ। यस वार्तालापको आधारमा सरकारले तल्लो सदनमा प्रस्ताव गरिएको कानूनमा संशोधन गरेको छ र केही अवस्थामा दुबै कम्पनीलाई नयाँ कानूनबाट राहत पाउने व्यवस्था गरिएको छ।

तर दुबै कम्पनीहरू ठूला अस्ट्रेलियाका प्रकाशकहरूलाई आकर्षक रकम तिर्न प्रतिबद्ध छन्। यो धेरै जसो टेक कम्पनीहरूले गरेको एक सम्झौताको रूपमा देखिन्छ। अष्ट्रेलियाको यो नयाँ कानून विश्वव्यापी नियामकर्ताहरूको लागि डिजिटल माध्यममा समाचारको लागि भुक्तानीको मोडेल साबित हुन सक्छ। बिहीबार यो कानून प्रतिनिधि सभामा पारित गरिएको हो।

यो प्रस्तावित कानूनमा प्राविधिक कम्पनीहरूले समाचार सामग्रीको लागि भुक्तानी गर्ने व्यवस्था गरिएको छ। यद्यपि उनीहरूले कति तिर्नुपर्नेछ भन्ने कुरा स्पष्ट गरिएको छैन। यो कानून एक संगठनको रूपमा मिडिया संगठनहरूलाई टेक कम्पनीहरूसँग कुराकानीको लागि समाचार फिडमा देखा पर्ने सामग्री र टेक कम्पनीहरूको खोजी परिणामहरूको सामग्री निर्धारण गर्न शक्ति दिन्छ। यदि यो सम्झौता असफल भयो भने त्यस्ता केसहरू अष्ट्रेलिया संचार र मिडिया प्राधिकरणमा जान सक्छन्। यस बाहेक यदि गुगल र फेसबुकले उनीहरूको एल्गोरिदममा परिवर्तन गर्दछ भने प्रकाशकहरूले त्यो भन्दा पहिले यो सूचना दिनुपर्नेछ।

अष्ट्रेलिया किन यो कानून ल्याउँदैछ?

सरकारको तर्क छ कि टेक कम्पनीहरूले उनीहरूको पत्रकारिताको लागि न्यूजरूममा उचित मूल्य तिर्नु पर्छ। यसका साथ यो तर्क पनि गरिएको छ कि अष्ट्रेलियाको समाचार उद्योगलाई आर्थिक सहयोग चाहिन्छ किनभने कडा मिडिया प्रजातन्त्रको आवश्यकता छ।

न्यूज कर्प अस्ट्रेलिया जस्ता मिडिया कम्पनीहरूले (रुपर्ट मर्डोक मिडिया हाउसको स्वामित्वमा रहेको कम्पनी) विज्ञापन राजस्वमा दीर्घकालीन कमी आएपछि टेक कम्पनीहरूलाई वार्ताका लागि तयार गर्न सरकारलाई दबाब दिएका थिए।

एक समयमा जब मिडिया कम्पनीहरूको आम्दानी घटेकाे थियाे तब गुगलकाे आम्दानी बढेको देखिन्छ। २०१९ मा गुगलले विश्वव्यापी १६० अरब डलर भन्दा बढी कमाएको छ।

प्रकाशित: १३ फाल्गुन २०७७ ०४:५७ बिहीबार