चीनले युक्रेन युद्धमा रूसको हार स्वीकार नगर्ने स्पष्ट पारेको खुलासा भएको छ। चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ यीले युरोपेली संघका कूटनीतिज्ञ काजा कालाससँगको बैठकमा भने, ‘बेइजिङले युक्रेनविरुद्धको युद्धमा रूसको हार स्वीकार गर्न सक्दैन किनभने यसले संयुक्त राज्य अमेरिकालाई आफ्नो ध्यान चीनमा केन्द्रित गर्न अनुमति दिन्छ,’ एक अधिकारीले भने। 

यो भनाइ बेइजिङको तटस्थताको सार्वजनिक अडानविपरीत छ। बुधबार ब्रसेल्समा भएको चार घण्टाको बैठकमा वाङले यो कुरा स्वीकारेको सीएनएनले दाबी गरेको छ। बैठकमा साइबर सुरक्षा, रेअर अर्थ मेटरियल, व्यापार असन्तुलन, ताइवान र मध्य पूर्वसम्मका विषयमा कठिन तर सम्मानजनक छलफल भएको थियो।

अधिकारीका अनुसार वाङको भनाइले बेइजिङ युक्रेनमा लामो युद्ध चाहन्छ भन्ने संकेत गर्छ, जसले अमेरिकालाई चीनसँगको प्रतिस्पर्धामा ध्यान केन्द्रित गर्नबाट रोक्छ। यसले बेइजिङको तटस्थताको दाबीभन्दा युक्रेन युद्धमा उसको भूराजनीतिक स्वार्थ गहिरो रहेको आलोचकहरूको चिन्तालाई बल पुर्‍याउँछ।

शुक्रबार चिनियाँ विदेश मन्त्रालयकी प्रवक्ता माओ निङलाई साउथ चाइना मर्निङ पोस्टमा प्रकाशित यो छलफलको बारेमा सोधिएको थियो। उनले तीन वर्षदेखि चलिरहेको युद्धमा चीनको अडान दोहोर्‍याइन्।

‘चीन युक्रेन मुद्दाको पक्षमा छैन,’ माओले भनिन्। ‘युक्रेन संकटमा हाम्रो अडान वस्तुनिष्ठ र सुसंगत छ, अर्थात् वार्ता, युद्धविराम र शान्ति। लामो युद्धले कसैको हित गर्दैन।’ उनले थपिन्, ‘चीनले चाँडो राजनीतिक समाधान चाहन्छ। अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसँग मिलेर र सम्बन्धित पक्षको इच्छालाई ध्यानमा राख्दै, हामी रचनात्मक भूमिका खेल्नेछौं।’

युक्रेन युद्धमा चीनको सार्वजनिक भनाइले जटिल पक्ष लुकाउँछ। रूसले युक्रेनमा आक्रमण गर्नुभन्दा केही हप्ताअघि चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले मस्कोसँग ‘सीमाबिना’ को साझेदारी घोषणा गरेका थिए। त्यसयता दुई देशचि राजनीतिक र आर्थिक सम्बन्ध बलियो भएको छ।

चीनले आफूलाई शान्ति निर्माताको रूपमा प्रस्तुत गरे पनि सीएनएनले पहिले रिपोर्ट गरेअनुसार बेइजिङका लागि रूसजस्तो प्रमुख साझेदार गुमाउने जोखिम कम छ।

चीनले रूसलाई सैन्य सहयोग दिएको आरोप पनि अस्वीकार गरेको छ। युक्रेनले रूसलाई ड्रोन कम्पोनेन्ट र प्रविधि दिएको भन्दै धेरै चिनियाँ कम्पनीमाथि प्रतिबन्ध लगाएको छ।

शुक्रबार कीभमा भएको रूसी आक्रमणपछि युक्रेनका विदेशमन्त्री एन्ड्री सिबिहाले रूसले प्रयोग गरेको ‘गेरन २’ ड्रोनको टुक्रा देखाउँदै तस्बिर पोस्ट गरेका थिए। ती मध्ये एउटामा सन् २०२० मा चीनमा बनेको उपकरणको अंश थियो।

सिबिहाले थपे, ‘रूसी आक्रमणबाट ओडेसास्थित चिनियाँ वाणिज्य दूतावासको भवनमा सामान्य क्षति पुग्यो। उत्तर कोरिया, इरान र केही चिनियाँ निर्माताहरूलाई संलग्न गराउँदै पुटिनले युद्ध र आतंकलाई बढावा दिइरहेका छन्। युरोप, मध्य पूर्व र इन्डो–प्यासिफिकको सुरक्षा एकअर्कासँग जोडिएको छ।’

यस वर्ष चिनियाँ नागरिकहरू रूससँग युक्रेनमा लडिरहेको आरोप पनि आएको छ। बेइजिङले यस्तो संलग्नता अस्वीकार गर्दै चिनियाँ नागरिकहरूलाई कुनै पनि पक्षको सैन्य कारबाहीमा भाग नलिन आग्रह दोहोर्‍याएको छ। एजेन्सी