विवाहेत्तर सम्बन्धमा पुरुषको मात्र गल्ती हुन्छ त भन्ने प्रश्न पनि उठ्न सक्छ। हो, प्रलोभनमा पर्नु, विवाहित मान्छेसँग सम्बन्धमा रहनु महिलाको कमजोरी हो तर अधिकांश यौनकथामा आफूभन्दा कनिष्ट महिलालाई पैसा र शक्तिको प्रभावमा प्रयोग गरेको देखिन्छ। पद र पैसा भएका शक्तिशाली पुरुषसँगको निकटतामा गौरव मान्नुपर्ने, शक्तिशाली पुरुषलाई खुसी पारेर उबाट निश्रित स्रोत र अधिकारमा समेत अहंकार गर्नुपर्ने महिलाको अवस्था पनि पितृसत्ताकै नतिजा हो।
यौनलाई महिलाको इज्जत र पुरुषको प्रतिष्ठाको पुरातन सामाजिक मान्यता दिमागमा बोकेर हिँड्नेले यौनको उपयोग गरी महिलालाई कठिन श्रम र एक्लोपनको विरक्ततामा सहानुभूतिको माध्यमबाट आर्थिक तथा शारीरिक लाभ लिएका कथा विदेशमा अनगिन्ती छन्।
आमा र बुबाको मुख हेर्ने दिनको बाल्यकालको सम्झना मलाई अहिले पनि मीठो लाग्छ। बाआमालाई भेट्न फुपूहरू आउनुहुन्थ्यो।
श्रीमती टाउको दुखेर सुतेका बेला के भयो त, आराम गर भन्दै टाउको सुमसुम्याउनुको साटो सुरुमै सिटामोल–पानी तेस्र्याउँदै ‘टाउको दुखेको खप्न हुन्न के, एउटा सिटामोल खाएपछि ठीक भइहाल्छ नि’ भन्ने बोलीमा प्रेमभन्दा स्वार्थकै बढी गन्ध आउँछ।
आज मार्च ८ अर्थात महिला दिवस। पत्रपत्रिका, रेडियो तथा टेलिभिजनका हरेक शब्द, सम्वाद, बहस, आलेख महिलामयी छन्। महिला पछाडि पर्नुका आर्थिक, सामाजिक तथा राजनीतिक करणबारे अन्तरक्रिया, बहस तथा गोष्ठी आयोजना भइरहेका छन्। पितृसत्ताका एक÷एक व्यवस्थाको चिरफार गरेर समाजमा महिलाको कमजोर उपस्थितिका कारण खोतलिँदै छन्। र, खासमा तिनै कारण प्रमुखरूपमा जिम्मेवार पनि छन् जुन आजको दिनमा मूलप्रवाहमा छलफल गरिन्छ। आर्थिक स्रोतमा महिलाको पहुँच भएन, पुँजीगत सम्पत्तिमा अधिकार भएन भनेर सरकारका नीति, कानुन, संस्थागत र संरचनागत व्यवस्थाको घनिभूत छलफल गरी निष्कर्ष निकालिन्छन्।
प्रेम के हो ? यसको परिभाषा हामी हरेकले फरक फरक तरिकाले गर्छौं। फलानो व्यक्ति फलानी युवतीको प्रेममा छ भनेर टोल समाजमा कुरा गरेको सुनिन्छ। कुनै युवक वा युवतीले म तिमीलाई प्रेम गर्छु भनेर अर्को युवक वा युवतीलाई प्रस्ताव गरेको देखिन्छ र सुनिन्छ। हाम्रै बुवा आमाले हामीलाई कतिपटक तिमीहरूलाई अति प्रेमपूर्वक हुर्कायौँ, तिमी बिरामी हुँदा म दुब्लाएर आधा मासु भएकी थिएँ वा तिमीलाई छोडेर गएपछि म कति रात निदाउन सकिनँ भनेर प्रेम अभिव्यक्त गरेको सुनिन्छ र हामी पनि हाम्रा छोराछोरीलाई त्यसरी नै प्रेम दर्शाइरहेका हुन्छौँ।
कर्मचारीका अकर्मण्यता, भ्रष्टाचारको मतियार, कर्मचारीतन्त्रद्वारा सरकारलाई असहयोग, कर्मचारीतन्त्रको कमजोर कार्यसम्पादन क्षमताले देश विकासले गति नलिएको जस्ता समाचारहरू हरेक सञ्चार माध्यममा दिनहुँजसो देखिन्छ, सुनिन्छ, पढिन्छ। केही हदसम्म ती पनि सत्य होलान् र नै सधैँ लेखिन्छन् र आम नागरिकले बडो उत्साहसाथ पढ्छन् र सामाजिक सञ्जालमा धेरै सेयर र कमेन्टको संख्या थपिन्छ।
धेरै समयदेखि लेख्न खोजेर पनि साहस गर्न सकेकै थिइनँ । म प्रतिनिधित्व गर्ने मध्यम वर्ग र त्यसमाथि पनि सरकारी सेवामा यस्ता विषयमा खासै चर्चा गरिन्नन् ।
सार्वजनिक जीवनमा सफल देखिएका महिलालाई बात लगाउने आम प्रचलन नै छ । फलानोले तानेको वा फलानोसँग यसको लसपस छ त्यही भएर त्यो त्यहाँ पुगी आदि । महिलालाई कुनै पुरुषसँग बोलेको, हिँडेको, हाँसेको देख्नेबित्तिकै चरित्रमा शंका गर्ने, कुनै अवसर पाइयो भने हाकिमसँग बात लाउने प्रवृत्ति पाइलैपिच्छे छन्, मानौँ लसपस ऊ एक्लैले गरेकी छे ।
